Νικηφόρος Α. Παπανικολάου Λάρισα Μάρτιος 2007

Ο Άθωνας βρίσκεται στην Τρίτη και πιο ξεχωριστή χερσόνησο της Χαλκιδικής και είναι γνωστός σε χριστιανούς και μη, ως Άγιον Όρος. Αυτό γιατί ο απομονωμένος γεωγραφικά και διοικητικά από τον υπόλοιπο κόσμο, αγέρωχος και δύσβατος ορεινός όγκος του Άθωνα, συνεχίζει για περισσότερα από χίλια χρόνια να φιλοξενεί τη σημαντικότερη εστία του Ορθόδοξου μοναχισμού και παραμένει το δώρο που η Παναγία έκανε στους ασκητές, γι΄ αυτό και όλοι οι Αγιορείτες αποκαλούν τον Άθωνα «Περιβόλι της Παναγίας».

Άποψη του Άθωνα από το καραβάκι

Οι αρχαίοι Έλληνες όμως ήρθαν να μείνουν στις παραδεισένιες πλαγιές του βουνού πολύ πριν τους καλόγερους, σχηματίζοντας πέντε μεγάλες και ακμαίες πόλεις, στη χερσόνησο του Άθωνα, την οποία ονόμαζαν απλά Ακτή. Οι πέντε Ελληνικές πόλεις της αρχαίας Ακτής ήταν το Δίον, οι Κλεωνές, η Θύσσος, η Ολόφυξος και στη νότια άκρη της Χερσονήσου οι Ακρόθωοι, κάπου εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας. Οι αρχαίες πόλεις της χερσονήσου ακολούθησαν τη μοίρα της υπόλοιπης Ελλάδας και πέρασαν στα χέρια των Μακεδόνων, των Ρωμαίων και αργότερα στους αυτοκράτορες του Βυζαντίου. Γύρω στον 7^ο αιώνα πέρασαν στα βάρβαρα χέρια των πειρατών, οι οποίοι ερήμωσαν εντελώς από ανθρώπους τη χερσόνησο.

Σ’ αυτή την παραδεισένια ερημιά, με τα πλούσια νερά, τα πυκνά δάση και τις απόκρημνες ακτές, άρχισαν να έρχονται μοναχοί μετά τον 8^ο αιώνα, είτε ως ασκητές και ερημίτες, είτε ως ομάδες, οι οποίοι δημιούργησαν μικρές κοινότητες, τις Λαύρες, για να μονάσουνε παρέα. Ο Μοναχισμός άρχισε να παίρνει άλλη διάσταση όταν το 963, ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης δημιούργησε με βοήθεια από το φίλο του αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά, το πρώτο κοινοβιακό μοναστήρι, τη Μονή Μεγίστης Λαύρας. Το 972 ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ιωάννης Τσιμισκής υπέγραψε πάνω σε δέρμα τράγου το τυπικό του Αγίου Όρους, με το οποίο καθορίζονταν οι μορφές μοναχισμού και ένα σωρό τυπικές διαδικασίες. Μετά τον Άγιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη, πολλοί μοναχοί άρχισαν να έρχονται στο Όρος και μέχρι το τέλος του 11^ου αιώνα είχαν δημιουργήσει περισσότερα από είκοσι μεγάλα μοναστήρια που υπάρχουν και σήμερα, και ακόμη αναρίθμητα κελιά και λαύρες.

Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας

Όταν οι σταυροφόροι κυρίευσαν το 1204 την Κωνσταντινούπολη, το Άγιον Όρος πέρασε στη φράγκικη κυριαρχία, και ο καρδινάλιος Βενέδικτος χάρισε την ιερή χερσόνησο στους βαρόνους της Χαλκιδικής, οι οποίοι με έδρα την Ουρανούπολη δεν άφησαν μοναστήρι που να μην το κατακλέψουν. Τα πράγματα διορθώθηκαν όταν οι βυζαντινοί αυτοκράτορες ξαναπήραν την Αθωνική Χερσόνησο υπό την προστασία τους και βοήθησαν πλουσιοπάροχα μοναχούς και μοναστήρια. Έτσι το 14^ο αιώνα, το Άγιον Όρος έγινε σπουδαιότατο καλλιτεχνικό και πνευματικό κέντρο, στο οποίο συγκεντρώθηκαν πολλοί επιφανείς λόγιοι και πνευματικοί άνδρες. Εκείνη την εποχή δημιουργήθηκαν και τα τελευταία από τα μεγάλα κοινοβιακά μοναστήρια. Οι Τούρκοι πρωτοέφτασαν στο Άγιον Όρος στα μισά του 14^ου αιώνα ως πειρατές, και συνέχισαν την καταστρεπτική τους δράση αργότερα, ως κατακτητές της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η μοναστική πολιτεία παραδόθηκε σε αγάδες, μπέηδες και τάγματα γενιτσάρων, πληρώνοντας απίστευτα ποσά σε φόρους και χαράτσια και οι Αγιορείτες προσπαθούσαν να επιβιώσουν με τις χορηγίες που τους προσέφεραν οι ηγεμόνες από τις παραδουνάβιες χώρες. Η μίζερη πλέον οικονομία των κοινοβιακών μοναστηριών επέβαλε σχεδόν παντού το ιδιορρυθμικό καθεστώς. Σύμφωνα με αυτό, κάθε μοναχός μπορούσε να έχει δική του περιουσία και ήταν υποχρεωμένος να εξασφαλίζει μόνος του τα προς το ζην, να τρώει μόνος του και να προσεύχεται επίσης μόνος του. Η ιδιορρυθμία έκανε πολλούς μοναχούς να δημιουργήσουν δικές τους ομάδες, έξω από τα είκοσι κοινοβιακά μοναστήρια. Σ’ αυτά τα καλογεροχώρια τα οποία ονομάστηκαν σκήτες, οι μοναχοί συλλειτουργούσαν μόνο την Κυριακή, οπότε έτρωγαν και μαζί. Οι αθωνικές σκήτες πολλαπλασιάστηκαν κυρίως τον 18^ο αιώνα.

Σκήτη Αγίου Ανδρέα στις Καρυές

Το 1704 ιδρύθηκε στο Άγιον Όρος η Αθωνιάδα Σχολή, η οποία συγκέντρωσε πολλούς σπουδαίους δασκάλους. Στα χρόνια που ακολούθησαν τα μοναστήρια μεγάλωσαν, αναστηλώθηκαν οι κατεστραμμένες πτέρυγες, νέοι μοναχοί ήρθαν στο Όρος και, παρ’ όλους τους ληστρικούς φόρους που είχαν επιβάλλει οι Τούρκοι στις μονές, η Αθωνική πολιτεία γνώρισε μια νέα περίοδο ακμής, η οποία έληξε βάναυσα όταν καταπνίγηκε η Ελληνική επανάσταση στη Χαλκιδική. Το Άγιον Όρος λεηλατήθηκε άγρια από τους Τούρκους, λαϊκοί και μοναχοί κατασφαχθήκαν και ένα αστρονομικό πρόστιμο έπεσε πάνω στην ήδη τσακισμένη οικονομία των μοναστηριών. Τα πράγματα ηρέμησαν κάπως μετά το 1826 και οι κυνηγημένοι από τους Τούρκους μοναχοί άρχισαν να επιστρέφουν στα ρημαγμένα μοναστήρια τους. Κοντά στο τέλος του 19^ου αιώνα, όταν απλώθηκε στα Βαλκάνια ο Πανσλαβισμός, ένα μεγάλο πλήθος από Ρώσους μοναχούς έκανε κυριολεχτικά απόβαση στο Άγιον Όρος. Οι Ρώσοι εγκαταστάθηκαν στη Μονή Παντελεήμονος και αξίωσαν εκτάσεις, κελιά και σκήτες στον Άθωνα, υπό την καθοδήγηση βέβαια του Ρώσικου Προξενείου, το οποίο προσπαθούσε να επιβληθεί όπου μπορούσε στα ταραγμένα Βαλκάνια.

Ιερά Μονή Παντελεήμονος

Οι προσπάθειές τους έπεσαν στο κενό, μετά την Οκτωβριανή επανάσταση, όταν το νέο καθεστώς εγκατέλειψε τους Ρώσους μοναχούς και τα μοναστήρια τους στο έλεος του θεού.

Στις 5 Νοεμβρίου του 1912, υψώθηκε στο λιμανάκι της Δάφνης η Ελληνική σημαία και το 1924 το Ελληνικό κράτος αναγνώρισε με νόμο το καθεστώς του Αγίου Όρους. Ο αγιορείτικος μοναχισμός πέρασε μια μεγάλη κάμψη στις τελευταίες δεκαετίες του 20^ου αιώνα αλλά μετά το 1974 ο αριθμός των μοναχών στο Όρος άρχισε να αυξάνει. Σήμερα ζουν στο Άγιον Όρος περίπου 2000 μοναχοί, οι περισσότεροι νέοι και μορφωμένοι.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μερικές πρακτικές πληροφορίες

Για να πάτε στο Άγιο Όρος θα πρέπει να ακολουθήσετε μια συγκεκριμένη διαδικασία, η οποία ξεκινάει με ένα τηλεφώνημα στο γραφείο προσκυνητών Αγίου Όρους στη Θεσσαλονίκη (τηλ. 2310 252575 ) Εκεί αφού δηλώσετε τα στοιχεία σας, θα σας ενημερώσουν και για την κοντινότερη ημερομηνία κατά την οποία θα υπάρχουν κενές θέσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί, ενώ υπάρχει πολύ μεγάλη προσέλευση προσκυνητών, μόνο 120 άτομα με κανονικό διαμονητήριο επιτρέπεται να μπαίνουν στο Άγιον Όρος καθημερινά. Το διαμονητήριο είναι το έντυπο που χορηγεί η Ιερά επιστασία και στο οποίο σας επιτρέπει να μείνετε και να φιλοξενηθείτε στα αγιορειτικά μοναστήρια για τρεις (3) νύχτες και την τέταρτη ημέρα θα πρέπει να αναχωρήσετε.

Ο χρόνος παραμονής και φιλοξενίας σας, τυπικά μπορεί να παραταθεί εφ’ όσον έχετε κάποιο σημαντικό λόγο, αρκεί βέβαια να τον δεχτεί η Ιερά επιστασία στις Καρυές, όπου θα πάτε για να ζητήσετε παράταση του διαμονητήριου σας.

Διαμονητήριο

Αν έχετε δεχθεί πρόσκληση από κάποιο γνωστό σας στο Άγιον Όρος, τότε θα πάρετε το ειδικό διαμονητήριο, με το οποίο έχετε ίδια διάρκεια παραμονής αλλά μόνο στο μοναστήρι το οποίο σας προσκάλεσε. Με κανονικό διαμονητήριο, κάθε μοναστήρι μπορεί να σας φιλοξενήσει για ένα μόνο βράδυ, οπότε θα πρέπει πάντα να προγραμματίζετε την επόμενή σας ημέρα στο Όρος. Στο πίσω μέρος του διαμονητήριου υπάρχει ο κατάλογος με τα τηλέφωνα των Μονών που δέχονται προσκυνητές και των Μονών όπου θα πρέπει να κλείσετε θέση τηλεφωνικά.

Κατάλληλος καιρός να πραγματοποιήσετε επίσκεψη στο Άγιον Όρος, είναι 15 Μαρτίου με 30 Ιουνίου και 15 Σεπτεμβρίου με 15 Νοεμβρίου.

Αφού λοιπόν κάνετε την τηλεφωνική κράτηση για να μπείτε στο Άγιον Όρος, 3 μήνες νωρίτερα από την ημερομηνία εισόδου, μπορείτε, πριν φθάσετε, τουλάχιστον 60 μέρες νωρίτερα, να κανονίσετε τις επισκέψεις και τη διαμονή σας, επικοινωνώντας με τα μοναστήρια (τα τηλέφωνα θα τα βρείτε στη συνέχεια) και ρυθμίζοντας κυρίως τις διανυκτερεύσεις σας. Την ημέρα που θα μπείτε στο Άγιον Όρος θα πρέπει να βρίσκεστε στις 08:00 το πρωί στο γραφείο προσκυνητών του Αγίου Όρους στην Ουρανούπολη ή στην Ιερισσό αν πρόκειται να επισκεφθείτε μοναστήρια της Ανατολικής πλευράς. Είναι αναγκαίο να κάνετε κράτηση κ στα πλοία..

Στην Ουρανούπολη λειτουργεί φυλασσόμενο υπαίθριο δημοτικό Parking, όπου μπορείτε να αφήσετε το Ι.Χ. αυτοκίνητό σας, χωρίς να έχετε την έγνοια του, αν θα το βρείτε σώο στην έξοδό σας από το Όρος.

Στην Ουρανούπολη μπορούμε να φθάσουμε είτε μέσω Εγνατίας Οδού(έξω από την Θεσσαλονίκη) – (Έξοδο για το Άγιο Όρος πριν την Ασπροβάλτα) - Σταυρού Θεσσαλονίκης – Ολυμπιάδας – Στρατώνι – Ιερισσός – Ν. Ρόδα – Ουρανούπολη, είτε μέσω Περιφερειακής Οδού Θεσσαλονίκης (διασταύρωση Καλοχωρίου) – αυτοκινητόδρομο για Χαλκιδική (διασταύρωση για Ν. Ραιδεστό) – Γαλάτιστα – Αρναία – Στρατώνι – Ιερισσός – Ν. Ρόδα – Ουρανούπολη. Η πιο καλύτερη διαδρομή είναι μέσω Σταυρού.

Ουρανούπολη , Δημοτικό Parking

Μόλις φθάσουμε στο Γραφείο Προσκυνητών του Αγίου Όρους στην Ουρανούπολη , και αφού δείξουμε την αστυνομική μας ταυτότητα, παίρνουμε το διαμονητήριο, πληρώνοντας 25 Ευρώ (Απρίλιος 2015).

Γραφείο Προσκυνητών στην Ουρανούπολη

Αφού έχουμε στα χέρια μας το Διαμονητήριο, παίρνουμε εισιτήριο για το Φεριμπότ από το πρακτορείο που βρίσκεται στην παραλία δίπλα στον Πύργο.

Πύργος της Ουρανούπολης

Το Φέριμποτ ξεκινά από το Λιμανάκι της Ουρανούπολης (καιρού επιτρέποντος) στις 09:45. Μετά από 2 περίπου ώρες θα φθάσετε στο Λιμανάκι της Δάφνης, όπου ξεκινάει ουσιαστικά η επίσκεψή σας στο Άγιον Όρος.

Το Λιμάνι της Δάφνης

Πριν την αποβίβαση στην Ι.Μ. Παύλου

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Αγιορείτικη Ζωή και συνήθειες

Μέσα στα χίλια και πλέον χρόνια ζωής της μοναστικής Αθωνικής Πολιτείας, διαμορφώθηκαν διάφορα είδη μοναχισμού. Σήμερα υπάρχουν ουσιαστικά τα εξής: Ο κοινοβιακός μοναχισμός στα είκοσι μεγάλα μοναστήρια, οι σκήτες, τα κελιά, οι καλύβες, τα καθίσματα και οι ελάχιστοι ερημίτες που μένουν στα Ησυχαστήρια ή Ασκητήρια. Μέχρι πρόσφατα υπήρχε και ο Θεσμός της ιδιορρυθμίας σε ορισμένες μεγάλες Μονές αλλά σήμερα δεν υπάρχει πια ούτε ένα ιδιόρρυθμο Μοναστήρι, αφού το τελευταίο – Ι. Μονή Παντοκράτορος – έγινε κοινόβιο το 1992.

Τα μεγάλα κοινοβιακά μοναστήρια είναι αυτά που δικαιολογημένα θα τραβήξουν περισσότερο στις πρώτες επισκέψεις σας το ενδιαφέρον σας. Μόλις φθάσετε σε κάποιο από αυτά θα πάτε κατ΄ ευθείαν στο αρχονταρίκι, δηλαδή στο χώρο υποδοχής των προσκυνητών, όπου θα σας υποδεχθεί ο αρχοντάρης, ο οποίος θα σας προσφέρει ένα ποτηράκι με αρωματικό αγιορείτικο τσίπουρο, λουκούμια, καφέ και παγωμένο νερό. Αμέσως μετά και αφού πρώτα συμπληρώσετε τα στοιχεία σας και το αριθμό του διαμονητήριου στο βιβλίο επισκεπτών – προσκυνητών της Μονής, ο αρχοντάρης θα σας δώσει δωμάτιο, το οποίο πάντα θα το μοιραστείτε με άλλους προσκυνητές.

Ξενώνας στην Ι. Μονή Καρακάλλου

Το πρώτο πράγμα που ξεχνάει κανείς όταν μπαίνει σε ένα αθωνικό μοναστήρι είναι το ρολόι του. Τα περισσότερα από τα είκοσι κοινοβιακά μοναστήρια συνεχίζουν να μετρούν το χρόνο όπως οι βυζαντινοί, με το ξεκίνημα της νέας μέρας να γίνεται ακριβώς την ώρα που δύει ο Ήλιος. Πως είναι όμως μια τυπική ημέρα για τους μοναχούς; Την ώρα που δύει ο ήλιος, όλοι οι μοναχοί πηγαίνουν στο κελί τους και αφού ξεκουραστούν και ησυχάσουν, ξεκινούν τη βαθιά μελέτη και την προσευχή τους. Μαζί τους έχουν πάντα ένα κομποσκοίνι, ένα μακρύ μάλλινο κορδόνι με πολλούς κόμπους. Περίπου στις τρεις μετά τα μεσάνυχτα (με την πολιτική ώρα) ένας μοναχός περιδιαβαίνει τις σκοτεινές αυλές του μοναστηριού χτυπώντας το τάλαντο, μία ξύλινη σανίδα την οποία κρατά στο χέρι του και την χτυπά με ένα ξύλινο σφυρί. Έτσι καλεί τους μοναχούς στον κεντρικό ναό της Μονής, ο οποίος λέγεται Καθολικό. Εκεί ξεκινάει η νυχτερινή ομαδική προσευχή. Σε μια μισοφωτισμένη γωνιά ένας μοναχός , ο αναγνώστης, διαβάζει μουρμουριστά την ακολουθία του Μεσονυκτικού. Μετά το Μεσονυκτικό, θα ψαλλούν ο Όρθρος, οι Ώρες και τέλος η Θεία Λειτουργία. Μόλις τελειώσει η Θεία Λειτουργία, συνήθως γύρω στις 7 το πρωί(πολιτική ώρα), ακολουθεί η Τράπεζα, δηλαδή το πρώτο γεύμα της ημέρας, το οποίο σερβίρεται σ΄ έναν ομώνυμο χώρο κοντά στο Καθολικό. Οι μοναχοί τρώνε σιωπηλοί, ακούγοντας τον αναγνώστη, ένα μοναχό ο οποίος διαβάζει συνήθως το βίο του αγίου της ημέρας. Όταν η τράπεζα τελειώσει, οι μοναχοί αποσύρονται για λίγο και στη συνέχεια πηγαίνουν όλοι στα καθημερινά τους διακονήματα, δηλαδή στις εργασίες τους. Γύρω στις 4:30 το απόγευμα το τάλαντο καλεί τους μοναχούς στη λειτουργία του Εσπερινού, μετά το τέλος της ακολουθεί το δείπνο στην Τράπεζα. Στη συνέχεια ψάλλεται το σύντομο απόδειπνο και στη συνέχεια γίνεται από τους προσκυνητές η προσκύνηση των ιερών λειψάνων της μονής. Οι μοναχοί, καθώς δύει ο ήλιος και έρχεται η νύχτα, αποσύρονται στα κελιά τους για να αφοσιωθούν στην προσευχή τους, ενώ παράλληλα κλείνουν οι βαριές πόρτες της Μονής.

Μοναχός του Αγίου Όρους σε παρεκκλήσι μονής.

Σε αυτό το αυστηρό πρόγραμμα μαθαίνουν να συντονίζονται και οι προσκυνητές οι οποίοι θα ξυπνήσουν για να παρακολουθήσουν την νυχτερινή θεία λειτουργία, η οποία είναι πραγματικά μαγευτική. Αφού τελειώσει η θεία λειτουργία, μέσα στο μισοσκόταδο πολλές φορές της αυγής, θα περάσετε μετά τους μοναχούς στην τράπεζα, όπου θα σας περιμένει ένα πλούσιο γεύμα (εκτός από τις ημέρες νηστείας οπότε σερβίρεται συνήθως τσάι, ελιές και χαλβάς), το οποίο είναι ακόμη πλουσιότερο τις εορτάσιμες ημέρες και τις Κυριακές, και περιλαμβάνει οπωσδήποτε Ψάρι. Τα περισσότερα από τα αγιορείτικα γεύματα όταν καταλύεται οίνος, συνοδεύονται από εξαιρετικό κρασί, φτιαγμένο από τα αμπέλια του Άθωνα. Στα αγιορείτικα μοναστήρια επίσης θα απολαύσετε το νοστιμότερο ψωμί που υπάρχει στο ελληνικό έδαφος. Το φαγητό όμως είναι για τους μοναχούς μια πολύ αυστηρή διαδικασία, την οποία θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να την σεβαστείτε. Κατ΄ αρχήν μόλις μπείτε στην τράπεζα, θα καθίσετε εκεί που θα σας υποδείξει ο Τραπεζάρης (ο υπεύθυνος μοναχός για την τράπεζα) και μετά την προσευχή θα αρχίσετε το γεύμα σας. Όσο τρώτε ακούτε τον αναγνώστη να διαβάζει το βίο των αγίων, χωρίς να ακούγεται καμιά άλλη φωνή. Θα πρέπει να κάνετε ησυχία, να μη χτυπάτε τα μαχαιροπήρουνα , να μη μιλάτε καθόλου με τους συνδαιτυμόνες προσκυνητές.

Από την στιγμή που θα φθάσετε σε κάποιο μοναστήρι έχετε αρκετό χρόνο για να δείτε (αλλά όχι και να φωτογραφήσετε, αφού στο εσωτερικό των περισσοτέρων μονών απαγορεύεται ρητά η φωτογράφηση) πολλά από αυτά είναι ένα τεράστιο βυζαντινό μουσείο. Η πιο συνηθισμένη γνωριμία με την ιστορία της Μονής, είναι μια μικρή διήγηση για το παρελθόν της Μονής, όπου ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις θαυματουργικές εικόνες του καθολικού, και τη μυθολογία που τις συνοδεύει. Αυτή η διήγηση γίνεται συνήθως μέσα στο καθολικό, μετά τον απόδειπνο, από τον ιερέα μοναχό και σχεδόν πάντα στη συνέχεια παρουσιάζονται τα ιερά λείψανα για να προσκυνήσουν οι πιστοί.

Καθολικό Ι. Μονής Παύλου

Πρέπει βέβαια να ξέρετε, αν είστε καπνιστές, ότι το κάπνισμα απαγορεύεται αυστηρά σε όλους τους χώρους των μονών εκτός από μερικά μοναστήρια, στα οποία υπάρχουν κάποιοι μικροί χώροι όπου επιτρέπεται το κάπνισμα (συνήθως εξώστες , μπαλκόνια και κιόσκια)

Εκτός από τα μεγάλα κοινοβιακά μοναστήρια, στο Άγιον Όρος υπάρχουν αρκετές Σκήτες, οι οποίες ανήκουν στις διάφορες μονές. Σκήτες ονομάζουμε μικρές ομάδες από κελιά σαν μικρά χωριουδάκια, στο κέντρο των οποίων υπάρχει ένας κεντρικός ναός, ο οποίος λέγεται Κυριακόν, (επειδή μαζεύονται εκεί οι μοναχοί κάθε Κυριακή ή Γιορτή για τη Θεία λειτουργία). Τα Κελιά είναι ευρύχωρα μοναστικά οικοδομήματα, σαν αγροτικά σπίτια, με ναό ενσωματωμένο σ’ αυτά και κάπως μεγάλη εδαφική περιοχή, ανάλογα με την ιστορία και την συγκρότησή τους. Παραχωρούνται από τις μονές σε μια ομάδα από τρεις ή και περισσότερους μοναχούς, που ασχολούνται κυρίως με την γεωργία και με άλλες εργασίες. Οι Καλύβες είναι οικοδομές γενικά μικρότερες από τα κελιά με ναό επίσης ενσωματωμένο σ’ αυτές αλλά χωρίς γεωργική έκταση. Οι μοναχοί εδώ ζουν οικογενειακά, όπως δηλαδή στις σκήτες και Κελιά και ασχολούνται με τις τέχνες και τα εργόχειρα. Πολλές καλύβες μαζί δίνουν την εντύπωση ενός συνοικισμού, χωρίς καμιά οργάνωση και σχέση μεταξύ τους. Συνήθως ζουν δύο μοναχοί εκ των οποίων ο ένας είναι ο Γέροντας και ο άλλος ο Υποτακτικός του. Όταν ο γέροντας πεθάνει ο υποτακτικός του κληρονομεί την καλύβα και όλα τα υπάρχοντα του μακαρίτη μοναχού.

Σκήτη Αγίας Άννας

Τα καθίσματα είναι μικρά κτίσματα, σαν τις καλύβες και βρίσκονται κοντά στη μονή, στην οποία και ανήκουν. Σε αυτά μένει μόνο ένας μοναχός, που παίρνει τα τρόφιμα από την μονή πληρώνοντας ένα μικρό χρηματικό ποσό.

Τα Ησυχαστήρια ή Ασκητήρια, βρίσκονται σε ερημικούς και απόκρημνους τόπους, κυρίως στο νότιο , νοτιοδυτικό μέρος της χερσονήσου και εμφανίζονται σαν μικρές καλύβες ή σπηλιές λίγο διαρρυθμισμένες που θα μπορούσε να τα παρομοιάσει κανείς με απομονωμένες αετοφωλιές. Εδώ έρχονται οι μοναχοί που επιθυμούν αυστηρότερη και χωρίς εμπόδια άσκηση.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Οδικό δίκτυο και μεταφορές

Το 1963 ανοίχτηκε ο πρώτος χωματόδρομος στη χερσόνησο του Άθωνα και ήταν ο δρόμος που συνδέει το λιμανάκι της Δάφνης με τις Καρυές. Μέχρι τότε η επικοινωνία στο Άγιον Όρος γινόταν με καΐκια (στα παραθαλάσσια μοναστήρια) και βέβαια με μονοπάτια, μέσα από τα δάση και τις απότομες πλαγιές. Με αφορμή κάποιες πυρκαγιές, δημιουργήθηκαν πριν μια 20ετία περίπου ένα πυκνό δίκτυο δασικών δρόμων οι οποίοι ενώνουν τα περισσότερα μοναστήρια, σκήτες και κελιά μεταξύ τους. Έτσι σήμερα στο Άγιον Όρος κυκλοφορούν πλέον αρκετά οχήματα και ανάμεσά τους τα πιο ενδιαφέροντα για τους προσκυνητές τα αγιορείτικα ταξί (μικρά αυτοκίνητα 15 θέσεων) τα οποία κυρίως οδηγούν μοναχοί.

Μόλις φθάσετε στη Δάφνη (γύρω στις 12 το μεσημέρι) και ο προορισμός σας είναι Μονή της ανατολικής πλευράς, θα σας περιμένουν δύο λεωφορεία που με αντίτιμο εισιτηρίου τριών Ευρώ θα σας μεταφέρουν στις Καρυές. Τα ίδια λεωφορεία κάνουν στις 10:45 κάθε πρωί το δρομολόγιο Καρυές – Δάφνη, ώστε οι προσκυνητές που φεύγουν από το Όρος να προλάβουν το πλοίο προς Ουρανούπολη.

Μέρος του δικτύου Δρόμων και μονοπατιών του Αγίου Όρους

Στις Καρυές πλέον θα απευθυνθείτε στου γραφείο κίνησης των ταξί, ώστε να σας πάνε στα απομακρυσμένα μοναστήρια, γιατί στα κοντινά καλό είναι να πάτε με τα πόδια περπατώντας μέσα σε σκιερά λιθόστρωτα μονοπάτια. Τα κυριότερα δρομολόγια είναι α. Καρυές – Μεγίστης Λαύρας – Σκήτη Προδρόμου (με ενδιάμεσες στάσεις στα μοναστήρια Ιβήρων – Φιλοθέου – Καρακάλλου ή όπου αλλού θελήσετε, αρκεί να είναι πάνω στον κεντρικό δρόμο)

β. Καρυές – Μ. Βατοπεδίου

γ. Καρυές – Παντοκράτορος και Σταυρονικήτα.

Στις παραθαλάσσιες μονές Δοχειαρίου – Ξενοφώντος – Παντελεήμονος καθώς και για τις Μονές Ζωγράφου και Κωνσταμονήτου μπορείτε να φθάσετε με το πλοίο που προσεγγίζει στους αρσανάδες των μονών τους καθώς έρχεται από την Ουρανούπολη ή καθώς φεύγει από την Δάφνη για την Ουρανούπολη.

Στα μοναστήρια Σιμωνόπετρας – Γρηγορίου – Διονυσίου – Αγίου Παύλου και στη Σκήτη της Αγίας Άννας μπορείτε να πάτε με το καραβάκι που φεύγει από τη Δάφνη στις 12:45 κάθε μεσημέρι. Στη Σιμωνόπετρα μπορείτε να πάτε και με αυτοκίνητο της Μονής που αναχωρεί κάθε μεσημέρι μετά την άφιξη του πλοίου από την Ουρανούπολη.

Τα υπόλοιπα μοναστήρια, σκήτες και κελιά συνδέονται με ένα πυκνό δίκτυο μονοπατιών. Τα κυριότερα και καλύτερα μονοπάτια και δρόμοι είναι επαρκώς σηματοδοτημένα. Τα περισσότερα μονοπάτια είναι θαυμάσιες διαδρομές μέσα σε πυκνά δάση με πυκνή βλάστηση με νερά να τρέχουν ολόγυρα, με υπέροχη θέα στις απόκρημνες ακτές του Άθω. Όσο και αν προτιμάτε την άνεσή σας και την μετακίνηση με αυτοκίνητα, βάλτε στο πρόγραμμά σας τουλάχιστον μία ή δύο επισκέψεις σε μοναστήρια στα οποία θα φθάσετε με πεζοπορία μέσα από τα ωραία λιθόστρωτα αγιορείτικα μονοπάτια.

Καρυές (Πρωτεύουσα του Αγίου Όρους)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Τα Δέκα ΔΕΝ του Αγίου Όρους

1. ΔΕΝ αργείτε ποτέ να φτάσετε σε μοναστήρι (στο οποίο φυσικά έχετε από πριν εξασφαλίσει φιλοξενία). Οι πόρτες κλείνουν αυστηρά με τη δύση του ήλιου

2. ΔΕΝ κυκλοφορείτε μέσα στο μοναστήρι «απρεπώς ενδεδυμένοι» όχι σορτς, όχι καπέλα μέσα στο μοναστήρι, όχι βόλτες στις τουαλέτες με εσώρουχα, όχι κοντομάνικα στο μοναστήρι.

3. ΔΕΝ κάνετε πουθενά φασαρία, με φωνές, τραγούδια, τρανταχτά γέλια και χορούς. Σεβαστείτε τη σιωπή και ηρεμία που αποζητούν οι μοναχοί. Σεβαστείτε τη ζωή των μοναχών.

4. ΔΕΝ κολυμπάτε πουθενά, ακόμη και αν δεν σας βλέπουν, ακόμη εάν είστε στην απόλυτη ερημιά, ακόμη και αν έχετε μαγιό,(γυμνοί, ούτε να το σκεφτείτε).

5. ΔΕΝ φωτογραφίζετε μοναχούς χωρίς την άδειά τους. Απλά ζητήστε την, σπάνια θα αρνηθούν, αλλά και αν το κάνουν σκεφθείτε ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι τουριστικά αξιοθέατα.

6. ΔΕΝ βιντεοσκοπείτε τίποτε, γιατί απλά απαγορεύεται το βίντεο στο Άγιο Όρος.

7. ΔΕΝ καπνίζετε ποτέ στον εσωτερικό χώρο της Μονής. Και στους δημόσιους χώρους των Καρυών. Και ποτέ μέσα στα δάση του Άθωνα για ευνόητους λόγους.

8. ΔΕΝ κουβαλάτε μαζί σας πολλά και πολύτιμα αντικείμενα.

9. ΔΕΝ μπαίνετε αδιάκριτα και απρόσκλητα σε χώρους της Μονής που δεν γνωρίζετε, ακόμη και αν δεν έχουν απαγορευτική ένδειξη.

10. ΔΕΝ ξεχνάμε ποτέ ότι αυτό που περιμένουν όλοι οι μοναχοί του Άθωνα από εσάς, είναι Σεβασμός στον τρόπο που ζουν. Και σημειώστε ότι καμιά Μονή στο Άγιον Όρος δεν είναι υποχρεωμένη να φιλοξενήσει ενοχλητικούς προσκυνητές!!.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Περιήγηση στο Άγιον Όρος

Έχοντας μόνο τρεις μέρες στη διάθεσή σας, είναι απολύτως αδύνατο να δείτε και να επισκεφθείτε τα πάντα. Συνήθως, μετά την πρώτη επίσκεψη, και χωρίς να έχει σημασία ό σκοπός αυτής της πρώτης επίσκεψης, ακολουθούν πολλές , πάρα πολλές προσκυνηματικές επισκέψεις που τελειωμό δεν έχουν. Πριν ξεκινήσετε την επίσκεψή σας στην ιερή πολιτεία, καλό είναι να κάνετε ένα προγραμματισμό σχετικά με το που θα πάτε και τι θα δείτε, καθώς και το που θα φιλοξενηθείτε.

Δρόμος στην Ουρανούπολη

Ουρανούπολη - Δάφνη – Καρυές – Σκήτη Αγίου Ανδρέα

Ορανούπολη. Βρίσκεται στα σύνορα του ανθρώπινου με το θείο, καθώς ενώνει το Άγιον Όρος με την υπόλοιπη Ελλάδα. Είναι ένα πανέμορφο ψαροχώρι, με ιστορικό και αρχιτεκτονικό μεγαλείο, αλλά και πολλαπλές ευκαιρίες για ξεκούραση και ηρεμία. Χαρακτηριστικό της Ουρανούπολης, η γαλήνη που επικρατεί προκαλώντας ανάταση ψυχής και στον περισσότερο κουρασμένο από την καθημερινότητα επισκέπτη. Αξίζει να επισκεφθεί κανείς την Ουρανούπολη από την προηγούμενη μέρα που θα εισέλθει στο Όρος, να διανυκτερεύσει σε ένα από τα πάμπολλα ξενοδοχεία ή τις Πανσιόν της, ώστε την ημέρα εισόδου στο Όρος να είναι ξεκούραστος και ψυχικά προετοιμασμένος. Θα περάσετε αξέχαστες στιγμές στα γραφικά ταβερνάκια της Ουρανούπολης με την συντροφιά σας. Υπάρχουν πολλές μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες για όλα τα γούστα και όλα τα βαλάντια.

Άποψη της Ουρανούπολης από το Καραβάκι

Η Ουρανούπολη πήρε το όνομά της από την αλεξανδρινή πόλη που ίδρυσε το 315 π.Χ. ο Αλέξανδρος ο γιος του Αντιπάτρου και αδελφός του Κασσάνδρου. Η πόλη αυτή κτίστηκε πάνω στα ερείπια της Σάνης αποικίας των Ανδρείων, την οποία κατάστρεψε ως και τα θεμέλια ο Φίλιππος ο Β΄ . Νομίσματα που βρέθηκαν στην περιοχή φέρουν την επιγραφή «ΟΥΡΑΝΙΑΣ ΠΟΛΕΩΣ» και άλλα «ΟΥΡΑΝΙΔΩΝ ΠΟΛΕΩΣ» και παράσταση της Ουρανίας Αφροδίτης, καθισμένης σε σφαίρα από τη μία όψη και από την άλλη τον ήλιο ακτινοστεφή με οκτώ ακτίνες. Όταν κατά τον 10^ο Αιώνα ιδρύθηκαν στην χερσόνησο του Άθω τα πρώτα μοναστήρια, ένα από αυτά ήταν και η «Μονή Ζυγού» ή «Φραγκόκαστρο» που βρίσκεται κοντά στην Ουρανούπολη, όπου ασκήθηκε για ένα περίπου χρόνο ο Όσιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης, ιδρυτή της Ι. Μονής Μεγίστης Λαύρας.

Σήμερα μόνο μερικά ερείπια υπάρχουν από την «Μονή Ζυγού». Στο χώρο πραγματοποιείται ανασκαφή και έχουν αποκαλυφθεί σημαντικά ευρήματα. Ακόμη κατέχει το σπουδαίο προνόμιο να είναι η μοναδική μονή του Άθω έξω από το Άγιο Όρος, και επομένως επισκέψιμη από τις γυναίκες.

Στις αρχές του 14^ου αιώνα χτίστηκε από τη Μονή Βατοπεδίου ο Βυζαντινός Πύργος που δεσπόζει στην άκρη του χωριού και κοντά στην προβλήτα του λιμανιού. Ο σκοπός του Πύργου ήταν η προστασία του μετοχίου της Μονής και είναι ο πιο μεγάλος και ο πιο καλά διατηρημένος σε όλη τη Χαλκιδική.

Το 19^ο αιώνα γκρεμίζεται από σεισμό ο τελευταίος όροφος του Πύργου. Μετά την επισκευή του πήρε την τελική σημερινή μορφή.

Μετά την Μικρασιατική καταστροφή, πρόσφυγες από τα νησιά του Μαρμαρά στην Προποντίδα συγκεντρώθηκαν στο χώρο του Πύργου, και βρήκαν προσωρινή στέγη, στα κοντινά του κτήρια και σε αντίσκηνα. Το 1926 κτίστηκαν από μια Γερμανική Εταιρεία τα πρώτα σπίτια του χωριού. Κάποια από τα πρώτα σπίτια σώζονται μέχρι σήμερα.

Τη 10ετία του 1960 έρχονται οι πρώτοι τουρίστες, κατασκευάζονται δρόμοι, έρχεται ο ηλεκτρισμός και κτίζεται το Ξενία.

Σήμερα η Ουρανούπολη θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα θέρετρα της Χαλκιδικής.

Ηλιοβασίλεμα στην Ουρανούπολη

Δάφνη. Κατάληξη της θαλάσσιας διαδρομής, όταν εισέρχεται κανείς στο Όρος από την Ουρανούπολη είναι το λιμάνι της Δάφνης. Στο μέσο περίπου της Δυτικής ακτογραμμής, ο χώρος λειτουργεί ως κύριο λιμάνι του Αγίου Όρους.

Δάφνη το επίνειο του αγίου Όρους

Στην αρχαιότητα υπήρξε ιερό του Δαφναίου Απόλλωνα. Περί το 1044 υπήρχε εκεί η Ι. Μονή Δοχειαρίου η οποία ερημώθηκε από πειρατικές επιδρομές, οπότε μεταφέρθηκε στη σημερινή της θέση. Το μεγαλύτερο τμήμα της ανήκει στην εδαφική έκταση της Ι. Μονής Ξηροποτάμου και το νοτιότερο στην Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρας.

Εδώ δένουν τα πλοία από τον «κόσμο» και από εδώ ξεκινά το δεύτερο κομμάτι της διαδρομής προς την πρωτεύουσα ή η μετεπιβίβαση στα μικρότερα πλοιάρια που παραπλέουν το νότιο μισό της χερσονήσου. Εκτός από το Τελωνείο και το σταθμό του Λιμενικού, ο χώρος φιλοξενεί ορισμένες ακόμα βασικές υπηρεσίες (ταχυδρομείο, ΟΤΕ,) και ένα μικρό αριθμό εγκαταστάσεων για κάλυψη βασικών αναγκών (αποθήκες, εστιατόριο, καταστήματα αναμνηστικών κλπ.). Συνήθως γνωρίζει κανείς την Δάφνη ως ένα ενδιάμεσο σταθμό προς και από τον Άθω, στο σύντομο χρονικό διάστημα της παραμονής του εκεί. Αυτές τις ώρες , το υποτυπώδες λιμάνι βουίζει από πυκνή κίνηση, με τον κόσμο να πηγαινοέρχεται και εμπορεύματα να φορτώνονται ή να ξεφορτώνονται. Λίγο μετά, αφού το πλοίο ξεκινήσει για την Ουρανούπολη, και τα λεωφορεία ξεκινήσουν για Καρυές, η Δάφνη αλλάζει πρόσωπο. Οι λιγοστοί άνθρωποι που παραμένουν εκεί δεν αρκούν για να επηρεάσουν την εικόνα μιας παράξενης ερημιάς που κυριαρχεί παντού με ένα ατόφιο αέρα του χθες.

Καρυές. Από τη Δάφνη, ξεκινάει ένας καλοφτιαγμένος δρόμος με κυβόλιθους από γρανίτη που ανηφορίζει φιδωτά την απότομη πλαγιά του Άθω, προσφέροντας καταπληκτική θέα στον όρμο της Δάφνης. Ο δρόμος στη συνέχεια γίνεται χωματόδρομος ή τσιμεντοστρωμένος και χώνεται μέσα σε ένα δάσος με πυκνές βελανιδιές και καστανιές και στη συνέχεια κατηφορίζει ομαλά λίγο πριν καταλήξει μετά από 8 χιλιόμετρα διαδρομή στις Καρυές. Το διοικητικό κέντρο του Αγίου Όρους. Ο οικισμός αυτός βρίσκεται κτισμένος μέσα σε περιβάλλον έντονης βλάστησης.

Ο Κεντρικός δρόμος των Καρυών

Από τον 9^ο αιώνα, στις Καρυές υπήρχε η μεγαλύτερη κοινότητα (Λαύρα) μοναχών, η οποία ονομαζόταν Σκήτη Καρυών. Ο επικεφαλής εκείνης της Λαύρας ονομαζόταν Πρώτος και ο κεντρικός ναός της Λαύρας ονομαζόταν Πρωτάτο. Και οι δύο όροι διατηρούνται μέχρι σήμερα. Οι Καρυές ξεκινούν εξαρχής την ιστορική τους διαδρομή ως πρωτεύουσα που αναπτύχθηκε γύρω από το Ι. Ναό του Πρωτάτου, ως έδρα αρχικά του Πρώτου του Αγίου Όρους και αργότερα της Μεγάλης Μέσης, προδρομικής μορφής της σημερινής Ιεράς κοινότητας. Σήμερα, εκτός από το Πρωτάτο και τα κτίρια της Διοίκησης, λειτουργούν παράρτημα δημοσίων υπηρεσιών, Τράπεζα, Ταχυδρομείο, ΟΤΕ, Αστυνομικός Σταθμός, Πυροσβεστικός Σταθμός, Κέντρο Υγείας, βιβλιοπωλείο, καταστήματα λαϊκής τέχνης - αναμνηστικών και Εικόνων, εστιατόριο, αρτοποιείο, και καταστήματα βασικών ειδών, που μαζί με τις αντιπροσωπείες των Μονών και τα διάσπαρτα κελία διαμορφώνουν ένα ενιαίο λειτουργικό σύνολο.

Το σημαντικότερο βυζαντινό μνημείο στις Καρυές είναι ο Ι. Ναός του Πρωτάτου, που είναι χτισμένος το 962 και αγιογραφημένος από τον Μανουήλ Πανσέληνο, γύρω στα 1300. Στο Πρωτάτο φυλάσσεται και η πασίγνωστη Θαυματουργική Εικόνα «Άξιον Εστί»

Καρυές. Πρωτάτο

Δεκαεννέα από τα κτήρια που βλέπετε στις Καρυές είναι τα κονάκια, δηλαδή τα κελιά όπου μένουν οι αντιπρόσωποι των μοναστηριών στην Ιερά επιστασία, ενώ τα υπόλοιπα κτίσματα είναι εργαστήρια και κελιά μερικά από τα οποία φιλοξενούν σπουδαίους αγιογράφους και ιεροψάλτες.

Ο Ιερός ναός του Πρωτάτου, είναι ο αρχαιότερος όλων των καθολικών του Αγίου Όρους και είναι αφιερωμένος στη Κοίμηση της Θεοτόκου. Το 1955 έγιναν εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης με την δημιουργία πλατείας στη θέση όμορφων στο Πρωτάτο κελιών. Εδώ και μια 10ετία γίνεται προσπάθεια με ένα πρωτοποριακό τεχνικά έργο να στηριχθεί ο Ναός από κατάρρευση λόγω καθίζησης του εδάφους. Το Πρωτάτο διαφέρει από τα υπόλοιπα Καθολικά του Αγίου Όρους, είναι τρίκλιτη Βασιλική, με υπερυψωμένο το μεσαίο της κλίτος που επιτρέπει την περιμετρική Τρίτη σειρά ανοιγμάτων. Η σημερινή μορφή συνδυάζει τον τύπο της βασιλικής ως προς την στέγη, με την σταυρόσχημη κάτοψη.

Μέσα στο ιερό Βήμα, φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας «Άξιον Εστί», που σύμφωνα με την παράδοση χρονολογείται στο 10^ο αιώνα και αποτελεί σύμβουλο του Αγίου Όρους. Το κωδωνοστάσιό του είναι κτισμένο το 1534, από τον Πρώτο Σεραφείμ και επισκευάστηκε μεταγενέστερα. Στον πύργο του Πρωτάτου βρίσκεται η βιβλιοθήκη με 117 χειρόγραφα, από τα οποία 47 είναι περγαμηνά.

Σκήτη Αγίου Ανδρέα. Καθώς ερχόσαστε από την Δάφνη και λίγο πριν φθάσετε στην Πλατεία των Καρυών, αριστερά σας θα συναντήστε την Σκήτη του Αγίου Ανδρέα.

Σκήτη Αγίου Ανδρέα. Ιερός Ναός Αγίου Ανδρέα

Στη σκήτη δεσπόζει ο επιβλητικός ναός του Αγίου Ανδρέα, ο μεγαλύτερος ναός στα Βαλκάνια. όλο το κτίριο είναι διακοσμημένο με μπαρόκ αρχιτεκτονικά στοιχεία, μαρμάρινα γλυπτά και πάμπολλα στολίδια στιλβωμένα με χρυσό, ενώ οι αγιογραφίες του είναι εκπληκτικά έργα μπαρόκ ζωγραφικής. Στο ναό υπάρχουν θαυμάσια κειμήλια και εικόνες και ανάμεσά τους η παμπάλαια εικόνα της Παναγίας Ελεούσας. Η Σκήτη του Αγίου Ανδρέα ήταν κάποτε γεμάτη Ρώσους μοναχούς αλλά άδειασε μετά την Οκτωβριανή επανάσταση. Στη συνέχεια ερημώθηκε και υπήρξε τέλεια εγκατάλειψη. Εδώ και μια 10ετία, από το 1995 γίνονται εργασίες αναστύλωσης και αποκατάστασης. Ο αριθμός των μοναχών έχει αυξηθεί και μονάζουν 10 καλόγεροι. Τηλ. 23770-23621.

Δίπλα στη σκήτη θα δείτε ένα γκρίζο, κακοσυντηρημένο πολυώροφο κτίριο. Αυτή είναι η περίφημη Αθωνιάς Εκκλησιαστική Ακαδημία που ως γνωστό πρωτολειτούργησε το 1749, σε κτήρια που βρίσκονταν κοντά στη μονή Βατοπεδίου. Η Αθωνιάδα Σχολή υπήρξε μεγάλο πνευματικό και θεολογικό κέντρο στην εποχή της και σ΄ αυτήν δίδαξαν σπουδαίοι δάσκαλοι όπως ο Ευγένιος Βούλγαρης κ.α.

Καρυές. Αθωνιάς Εκκλησιαστική Ακαδημία

Τα ερείπια της Αθωνιάδας σχολής κοντά στην Ι.Μ. Βατοπεδίου

Η σημερινή «Αθωνιάς Εκκλησιαστική Ακαδημία» ιδρύθηκε το 1953 και δεν έχει καμιά σχέση με την παλιά. Στεγάζεται σε μια εξωτερική πτέρυγα της Σκήτης του Αγίου Ανδρέα. Λειτουργεί με έξι τάξεις, στις οποίες παραδίδονται τα μαθήματα των σχολείων της μέσης εκπαίδευσης αλλά με επί πλέον θεολογικά μαθήματα. Ονομάζεται «Αθωνιάς Εκκλησιαστική Ακαδημία» και είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Το διδακτικό προσωπικό είναι καθηγητές Μέσης Εκπαίδευσης αλλά και μοναχοί. Οι μαθητές σήμερα είναι γύρω στους 60.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Τα μοναστήρια και Οι Σκήτες

Το Άγιον Όρος είναι ένας χώρος πρωτίστως ιερός. Ακόμη και αν οι αφορμές για την πρώτη επίσκεψή σας είναι ποικίλες, το ταξίδι καταλήγει να γίνεται τελικά προσκυνηματική εμπειρία. Τα πλήθη των επισκεπτών καταλήγουν στα «Ιερά Καθιδρύματα», από τις μεγάλες μονές ως τα μικρά και συχνά άγνωστα στους πολλούς Κελία. Δεν υπάρχει γωνιά του Αγίου Όρους που να μην αποτελεί πια προορισμό. Και η φημισμένη αγιορείτικη φιλοξενία συνηγορεί σ’ αυτό. Ωστόσο, εκείνοι που θα καταλήξουν στα πολυάριθμα ‘’Εξαρτήματα’’ είναι σχεδόν πάντα οι λιγότεροι –συνήθως, πιο τακτικοί επισκέπτες. Οι υπόλοιποι, θα σκορπίσουν στις μονές, ήδη από την αρχή του παράπλου. Τα μοναστήρια μονοπωλούν την πλειοψηφία των επισκεπτών, όχι μόνο γιατί έχουν εκ των πραγμάτων αυξημένες δυνατότητες φιλοξενίας, αλλά και γιατί παρουσιάζουν συγκεντρωμένα τα περισσότερα από εκείνα που θα αναζητούσε κανείς στο ταξίδι.

Τοπίο του Αγίου Όρους

Ζωντανά μνημεία καθαυτά, συναγωνίζονται θα έλεγε κανείς το ένα το άλλο. στην ιστορία, τα κειμήλια, την τέχνη και την θρησκευτικότητα. Το καθένα τους με μια τουλάχιστον θαυματουργική εικόνα, με δικούς του αγίους, - από τους πρώτους κτήτορες μέχρι τις σύγχρονες μορφές – και με μια παράδοση ζωντανή μέσα από τα κύματα αιώνων, τα αγιορείτικα μοναστήρια είναι η αρχή και το τέλος της εμπειρίας σας.

Η πρόσβαση, ευκολότερη η δυσκολότερη, είναι δυνατή παντού. Τα πάντα συνδέονται μεταξύ τους με περισσότερους από έναν τρόπους τις περισσότερες φορές. Πέρα από την δυνατότητα του παράπλου των ακτών, και τους λίγους αμαξιτούς δρόμους συμπληρώνει ένα δίκτυο δασικών χωματόδρομων και λιθόστρωτων μονοπατιών.

Ξεκινώντας από την Ουρανούπολη, στον παράπλου από τα δυτικά, τα πρώτα μοναστήρια μοιράζονται κατά μήκος της ακτογραμμής, είτε στο επίπεδο της Θάλασσας, είτε σε μικρή απόσταση από αυτήν , προς το εσωτερικό. Στην πραγματικότητα το πλοιάριο της γραμμής εκτελεί μια ακτοπλοϊκή διαδρομή από Αρσανά (είναι το ιδιότυπο μικρό παραθαλάσσιο κτηριακό συγκρότημα του μοναστηριού, όπου φυλάσσονται οι βάρκες ή το πλοιάριο της Μονής. Από την άλλη χρησιμοποιείται και σαν προσωρινός αποθηκευτικός χώρος των εφοδίων που αποβιβάζονται με το πλοιάριο της γραμμής.) - σε Αρσανά μέχρι τη Δάφνη.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Ζωγράφου

Πρώτη στη σειρά η Ι. Μ. Ζωγράφου, γνωστή και ως «Βουλγάρικο Μοναστήρι», ένατη στη σημερινή Ιεραρχία. Από τον Αρσανά της όπου πιάνει το πλοίο, τη Μονή χωρίζουν 4 περίπου χιλιόμετρα διαδρομής μέσα σε οργιώδη βλάστηση.

Αρσανάς Ι. Μονής Ζωγράφου.

Το μοναστήρι βρίσκεται πάνω στο βουνό, αθέατο από την παραλία και χωμένο σε μια δασωμένη καταπράσινη πλαγιά της βορειοδυτικής πλευράς της χερσονήσου. Για να το επισκεφθεί κανείς πρέπει να βαδίσει μια ώρα περίπου από τον αρσανά του και 3 ώρες από τις Καρυές.. Το μοναστήρι τιμά τη μνήμη του Αγίου Γεωργίου (23 Απριλίου) με το παλαιό ημερολόγιο. Σύμφωνα με την παράδοση, η Μονή Ζωγράφου ιδρύθηκε τον 10^ο αιώνα, στα χρόνια που αυτοκράτορας στο Βυζάντιο ήταν ο Λέων ο ΣΤ΄ ο σοφός, από 3 μοναχούς, τον Μωυσή, τον Ααρών και τον Ιωάννη, που ήταν αδέλφια και κατάγονταν από την Αχρίδα. Η ίδια παράδοση, εξάλλου, μας πληροφορεί ότι οι 3 αυτοί ιδρυτές διαφωνούσαν ως προς την αφιέρωση του μοναστηριού, προτάσσοντας ο καθένας το πρόσωπο ή την εορτή που προτιμούσε.

Ι. Μονή Ζωγράφου

Συγκεκριμένα πρότειναν αντίστοιχα την Παναγία, τον Άγιο Νικόλαο, και τον Άγιο Γεώργιο, αλλά επειδή ήταν αδύνατο να καταλήξουν μόνοι τους κάπου, αποφάσισαν να αφήσουν το όλο θέμα στη θεία θέληση. Έτσι έκλεισαν μέσα στο καθολικό μια ξύλινη πλάκα και άρχισαν να προσεύχονται να γίνει το θαύμα. Πράγματι όταν πήγαν να δουν το αποτέλεσμα, βρήκαν ζωγραφισμένη πάνω στο ξύλο την εικόνα του Αγίου Γεωργίου, στον οποίο αφιέρωσαν τη μονή και από το γεγονός αυτό ακριβώς την ονόμασαν μονή του «Αγίου Γεωργίου του Ζωγράφου».

Ι. Μονή Ζωγράφου. Καθολικό

Το ότι υπήρχε το μοναστήρι από τον 10^ο αιώνα, φαίνεται καθαρά από το κείμενο του Α’ Τυπικού του Αγίου Όρους, όπου υπογράφει ως Ηγούμενος ο «Γεώργιος ο Ζωγράφου». Η ιστορία του όμως τους επόμενους αιώνες μας είναι άγνωστη, ίσως γιατί κάηκαν πολλά αρχεία από την εποχή αυτή. Έτσι ερχόμαστε στον 13^ο αιώνα, όπου τοποθετείται κανονικά ανάμεσα στις άλλες Αγιορείτικες μονές και μάλιστα με μοναχούς Βουλγάρους.

Το μοναστήρι στις αρχές του 14^ου αιώνα κάηκε από τους Καταλανούς πειρατές και καταστράφηκε το μεγαλύτερο μέρος του. Ανοικοδομήθηκε όμως σύντομα χάρη στις χορηγίες των Παλαιολόγων αυτοκρατόρων και κυρίως του Ανδρόνικου Β’ και του Ιωάννη Ε’ , καθώς επίσης και πολλών ηγεμόνων των παραδουνάβιων χωρών.

Ι. Μονή Ζωγράφου

Έτσι αρχίζει μια νέα καλή οπωσδήποτε περίοδος για το μοναστήρι, που όμως δεν συνεχίστηκε για πολύ καιρό. Άλλαξαν σιγά – σιγά τα πράγματα προς το χειρότερο, υπήρξε και η Τούρκικη κατοχή και έφτασε μέχρι την τέλεια ερήμωση και εγκατάλειψη. Τη φορά αυτή την ανακαίνιση της Μονής την ανέλαβαν οι ηγεμόνες της Ουγγροβλαχίας, από τους οποίους ξεχώρισε ο Στέφανος ΣΤ’ , ο Καλός, που εργάστηκε πολύ για το μοναστήρι το (1502). Στη συνέχεια έγιναν και άλλες εργασίες στο μοναστήρι. Το 1716 ανακαινίστηκε η νοτιοανατολική πτέρυγα και στα χρόνια 1862 – 1896 επισκευάστηκε η βορεινή με το μεγάλο πρόπυλο της μονής και η δυτική πτέρυγα, που είναι και η ψηλότερη με τους εξαιρετικά χονδρούς τοίχους της, την κοινή τράπεζα και το αρχονταρίκι της. Στη συνέχεια ακολούθησε μια ανοδική πορεία της μονής και η Μονή Ζωγράφου, έφτασε στο σημείο να ξεπερνά σε πλούτο πολλές από τις υπόλοιπες μονές του Αγίου Όρους. Στις αρχές του 18^ου αιώνα, και για πολλά χρόνια, εκτός από Βουλγάρους μοναχούς είχε και πολλούς Σέρβους και Έλληνες. Αυτό το καταλαβαίνουμε από το ότι οι ακολουθίες ψάλλονταν και στις 2 γλώσσες, στην Ελληνική και Βουλγάρικη. Από το 1845 και μέχρι και σήμερα επικράτησε το Βουλγάρικο στοιχείο. Το καθολικό κτίστηκε στις αρχές του 19^ου αιώνα (από το 1801). Ενδιαφέρον έχουν εντοιχισμένα ανάγλυφα κομμάτια με διάφορες παραστάσεις, το θαυμάσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο και η Αγία τράπεζα. Η φιάλη του Αγιασμού, η Κρήνη στο κέντρο με λεοντοκεφαλές, Η βιβλιοθήκη της μονής περιέχει 162 Ελληνικά και 388 σλαβικά χειρόγραφα από τα οποία τα 26 είναι περγαμηνά. Επίσης έχει πάνω από 8000 έντυπα βιβλία , τα περισσότερα στη βουλγάρικη γλώσσα.

Η Μονή Ζωγράφου κατέχει τη στιγμή αυτή την Ένατη θέση στη σειρά των 20 Αθωνικών Μονών και ακολουθεί το κοινοβιακό σύστημα ζωής και διοίκησης, από το 1841. Ο αριθμός των μοναχών είναι μόνο 15 Βούλγαροι μοναχοί.

Τα τηλέφωνα της Μονής Ζωγράφου είναι: 23770/ 23247 , Αντιπρ. Καρυών: 23273

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου (Κασταμονίτου)

Περίπου μισή ώρα από την Μονή Ζωγράφου, ή μισή ώρα από τον αρσανά της, βρίσκεται η Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου , μικρή στο μέγεθος, σε μια από τις πλέον γραφικές και όμορφες τοποθεσίες του Αγίου Όρους, χτισμένη μέσα σε καστανιές αλλά και σε καταπράσινο δάσος. Από την παραλία είναι αθέατη. Όπως την βλέπουμε ανηφορίζοντας από την παραλία, στα αριστερά της έχει την Μονή Ζωγράφου και στα δεξιά της την Μονή Δοχειαρίου. Τιμάται και πανηγυρίζει στη μνήμη του Πρωτομάρτυρα αγίου Στεφάνου στις 27 Δεκεμβρίου.

Αρσανάς Ιεράς Μονής Κωνσταμονίτου

Τόσο η ίδρυσή της όσο και η ονομασία της, χάνονται μέσα στις διάφορες παραδόσεις. Μία από αυτές θέλει ιδρυμένη τον 4^ο αιώνα από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο ή τον γιό του Κώνσταντα, από όπου δήθεν πήρε και το όνομά του. Σύμφωνα με μία άλλη παράδοση η ίδρυση της Μονής οφείλεται σε κάποιο ασκητή που καταγόταν από την Κασταμονή της Μ. Ασίας ή που ονομαζόταν Κασταμονίτης, όνομα που το συναντάμε συχνά σε Βυζαντινούς και μάλιστα στα χρόνια που συμπίπτουν με την ίδρυσή της. Υπάρχει όμως και μία άποψη ότι το όνομα το πήρε από το δάσος Καστανιών που είναι κτισμένη η Μονή. Ιστορικά η Μονή αναφέρεται σε διάφορα κείμενα του 11^ου αιώνα. Πιο καθαρά όμως μπορούμε να παρακολουθήσουμε την πορεία της Μονής από τις αρχές του 14^ου αιώνα, μετά την καταστροφή από Καταλανούς Πειρατές, όπως και τόσες άλλες μονές του Αγίου Όρους.

Ι. Μονή Κωνσταμονίτου

Από την προσπάθεια που έγινε για την ανοικοδόμησή της και την κατοχύρωση της ιδιοκτησίας της έχουμε από το χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Ιωάννη Ε’ Παλαιολόγου το 1351 όπου γράφεται με την ονομασία Κωνσταμονίτου. Με την ίδια αυτή ονομασία τη βρίσκουμε και στο Γ’ Τυπικό του Αγίου Όρους το 1394, όπου ήταν 16^η στη σειρά των 25 τότε μοναστηριών, καθώς και σε ένα χρυσόβουλο του Μανουήλ Β’ Παλαιολόγου, που ανάμεσα σε άλλα, καθορίζει και τα σύνορα της Μονής. Ως ευεργέτες και ανακαινιστές της Μονής πρέπει να αναφερθούν ο ηγεμόνας Γεώργιος Βράγκοβιτς και η πριγκίπισσα της Σερβίας Άννα η Φιλανθρωπινή, ο αρχιστράτηγος της Σερβίας Ράδιτς, που παραιτήθηκε από το αξίωμά του και μόνασε στη μονή με το όνομα Ρωμανός. Με την επικράτηση των Τούρκων, όπως και οι υπόλοιπες μονές πέρασε κρίση, μαρασμό ερήμωση και εγκατάλειψη. Το 1666 ο μητροπολίτης Σάμου Ιωσήφ βρήκε στη μονή μόνο 6 μοναχούς. Η αλλαγή της κατάστασης ξεκίνησε το 1818 όταν έγινε ηγούμενος στη μονή ο Χρύσανθος και στα χρόνια 1819 – 1820 η Βασιλική, γυναίκα του Αλή Πασά, έδωσε αρκετά χρήματα για την ανοικοδόμηση μεγάλου μέρους της μονής. Ιδιαίτερα ο δραστήριος μοναχός Συμεών που αργότερα έγινε ηγούμενος στη μονή, το δεύτερο μισό του 19^ου αιώνα , με συμπαράσταση από τη Ρωσία κυρίως κατάφερε να ανοικοδομήσει και να ανακαινίσει τη μονή σε μεγάλη έκταση. Τότε κτίστηκε και η βορεινή πλευρά, ανοικοδομήθηκε το καθολικό και η μονή ξεχρεώθηκε από τα μεγάλα χρέη της. Το σημερινό Καθολικό της μονής κτίστηκε τα χρόνια 1860 – 1871 στα ερείπια του παλαιότερου ναού και είναι αφιερωμένο στη μνήμη του αγίου Στεφάνου με μαρμαρόστρωτο δάπεδο, χωρίς τοιχογραφίες, και μαρμάρινο τέμπλο, του 1867. Από τα κειμήλια της μονής αξίζει να πούμε για τις τρεις παλαιές και θαυματουργικές εικόνες, μέσα στο καθολικό. Η μία είναι του πρωτομάρτυρα Αγίου Στεφάνου που χρονολογείται πιθανόν στον 8^ο αιώνα και σύμφωνα με την παράδοση ήρθε στο Όρος από τα Ιεροσόλυμα στην περίοδο της εικονομαχίας μόνη της κατά θαυμαστό τρόπο. Παρουσιάζει ίχνη από πυρκαγιά στο κάτω μέρος και μια σχισμή στο αριστερό μάτι.

Ι. Μονή Κωνσταμονίτου. Η Κεντρική Πύλη της Μονής

Οι άλλες είναι της Παναγίας της Πορταϊτισσας, της Θεοτόκου Οδηγήτριας του 12^ου αιώνα, την οποία δώρισε στη μονή η Άννα Φιλανθρωπινή, και της Θεοτόκου Αντιφωνήτριας για την οποία υπάρχει ο θρύλος ότι γέμισε ένα πιθάρι με λάδι που βρισκόταν κάτω από την εικόνα, την παραμονή του Αγίου Στεφάνου και το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα στη μονή. Σχετικά λένε ότι «αντιφώνησε», δηλαδή διαβεβαίωσε για το θαύμα αυτό τον υπεύθυνο μοναχό, τον δοχειάρη, που στενοχοριώταν για την έλλειψη του λαδιού και μάλιστα στην πιο επίσημη ημέρα της μονής. Μεταξύ των άλλων κειμηλίων έχει τεμάχιο Τίμιου Ξύλου, ιερά άμφια και εκκλησιαστικά σκεύη, ένας πολύ αξιόλογος βυζαντινός επιτάφιος, πολύτιμο Ευαγγέλιο με αργυρόχρυση επένδυση, δώρο της βασιλικής, καθώς και πολλά έγγραφα χρυσόβουλα, μολυβδόβουλα κτλ. Η βιβλιοθήκη της μονής έχει περίπου 110 χειρόγραφα, από τα οποία τα 14 είναι σε περγαμηνή, καθώς και μεγάλο αριθμό από έντυπα βιβλία. Η μονή Κωνσταμονίτου κατέχει σήμερα την 20^η θέση ανάμεσα στα είκοσι μοναστήρια και ακολουθεί κοινοβιακό σύστημα ζωής και διοίκησης.. Αριθμεί 40 περίπου μοναχούς. Είναι από τις λίγες μονές που δεν έκανε χρήση κοινοτικών κονδυλίων για αναστηλωτικές και άλλες παρεμβάσεις.

Τα τηλέφωνα της Μονής: 23770/23228 – FAX: 23901 - Αντιπροσ. Καρυών 23278

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Δοχειαρίου.

Είναι η πρώτη μονή που συναντάμε στο ύψος της Παραλίας σ’ αυτή τη διαδρομή. Απέχει 15 χιλιόμετρα από τις Καρυές και χρειάζεται 3 με 3.30 ώρες πεζοπορία για να φθάσουμε. Είναι δέκατη στη σειρά σήμερα και είναι ένα από τα παλαιότερα μοναστήρια στο Άγιον Όρος. Ιδρύθηκε λίγο πριν του 972.

Ιερά Μονή Δοχειαρίου

Ο ιδρυτής του λεγόταν Ευθύμιος και πριν έρθει να χτίσει δικό του μοναστήρι, ήταν μοναχός στη Ι. Μονή Μεγίστης Λαύρας και μάλιστα δοχειάρης, δηλαδή αποθηκάριος τροφίμων. Ήταν συνασκητής του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη. Αρχικά το μοναστήρι κτίστηκε πάνω από το λιμάνι της Δάφνης. Μεταφέρθηκε όμως στη σημερινή του θέση ύστερα από ολική καταστροφή που υπέστη από πειρατική επιδρομή. Οι μοναχοί σκορπίστηκαν σε διάφορα σημεία στη γύρω περιοχή. Μερικοί από αυτούς με επικεφαλής τον Ευθύμιο έφυγαν κάπως μακρύτερα από την Δάφνη και εγκαταστάθηκαν στο σημερινό μέρος που είναι η Μονή και έκτισαν νέα μονή με το ίδιο όνομα «Μονή Δοχειαρίου». Σε μια πράξη του 1092, αναφέρεται ως ηγούμενος της μονής Δοχειαρίου ο Νεόφυτος, που ήταν προηγουμένως πατρίκιος με το όνομα Νικόλαος, φρόντισε πολύ για την μονή. Όμως και η νέα θέση της μονής, δίπλα στη θάλασσα δεν ήταν καθόλου ασφαλής, γι’ αυτό λεηλατήθηκε πάρα πολλές φορές από κάθε είδους πειρατές. Με οικονομική συνδρομή της βυζαντινής αυλής κατά τους πρώτους αιώνες λειτουργίας της την οδήγησε σε μια πρώιμη ακμή. Στα μέσα του 16^ου αιώνα, ανακαινίστηκε με τη βοήθεια Μολδαβών ηγεμόνων, μετά την ερήμωση που είχε μεσολαβήσει. Όταν είχαν έλθει οι Τούρκοι στο Άγιον Όρος, άρπαξαν από τη μονή Δοχειαρίου, όλη την περιουσία της και από τότε η μονή έμεινε σχεδόν γυμνή από κειμήλια.

Κατά τον 16^ο αιώνα και συγκεκριμένα το 1568, κτίστηκε το πλινθοπερίκλειστο Καθολικό της Μονής και τότε έγιναν και οι θαυμάσιες τοιχογραφίες του ναού από κάποιο ζωγράφο της Κρητικής σχολής από τις οποίες σώζονται λίγα τμήματα. Το μεγαλύτερο μέρος τους επιζωγραφίστηκε το 1855. Η μονή τιμά τους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ και εορτάζει στις 8 Νοεμβρίου.

Μια ανάσα στο Κιόσκι της Ι. Μ. Δοχειαρίου

Το πλούσιο σε σχήματα και φυτικό διάκοσμο ξυλόγλυπτο τέμπλο του Καθολικού, κατασκευάστηκε από καλούς τεχνίτες το 1783, ενώ εξίσου θαυμάσιο έργο ξυλογλυπτικής τέχνης μπορεί να θεωρηθεί και το κιβώριο, που υψώνεται πάνω από την Αγία Τράπεζα μέσα στο ιερό Βήμα.

Αρσανάς και η Ιερά Μονή Δοχειαρίου

Εκτός από το Καθολικό, ή Μονή διαθέτει 12 ακόμα παρεκκλήσια μέσα, και ε έξω από την Μονή. Το σπουδαιότερο από όλα είναι της Παναγίας της Γοργοϋπηκόου, απέναντι από την είσοδο του Καθολικού και δεξιά μπαίνοντας στην Τράπεζα. Πήρε το όνομά του από την ομώνυμη θαυματουργική εικόνα της Θεοτόκου που θεωρείται το καλύτερο απόκτημα της μονής και από τις πιο γνωστές και σεβαστές εικόνες του Όρους.

Λεπτομέρεια από την εξωτερική όψη των ξενώνων της Ι. Μ. Δοχειαρίου

Η εντοιχισμένη στη δυτική πλευρά της μονής, Τράπεζα, κτίστηκε από τον αρχιεπίσκοπο Αχρίδας Πρόχορο και τοιχογραφήθηκε τμηματικά το 17^ο και 18^ο αιώνα. Από κειμήλια, εκτός από την εικόνα της Γοργοϋπηκόου, η μονή διαθέτει ένα κομμάτι το Τίμιο Ξύλο του Σταυρού, πολλά άλλα από λείψανα αγίων, ιερά σκεύη και άμφια, άλλα χρυσοκέντητα υφάσματα, σταυρούς ξυλόγλυπτους και συρμάτινους κλπ. Η βιβλιοθήκη στεγάζεται στον τελευταίο όροφο του ψηλού και επιβλητικού Πύργου της μονής , περιέχει 545 χειρόγραφα από τα οποία τα 62 περγαμηνά. Στη βιβλιοθήκη φυλάσσονται πάνω από 5000 έντυπα με μερικά αρχέτυπα και παλαίτυπα.

Η Μονή κατέχει όπως είπαμε στην αρχή την 10^η θέση στη σειρά των μοναστηριών του Αγίου Όρους και αριθμεί 40 μοναχούς. Τα τελευταία χρόνια , όπως παρατηρήθηκε και σε άλλες αγιορείτικες μονές, μετατράπηκε από ιδιόρρυθμη σε κοινόβια.

Τα τηλέφωνα της Μονής: 23770/23245, Αντιπρ. Καρυών 23271

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Ξενοφώντος.

Σε ελάχιστη απόσταση από τη Μονή Δοχειαρίου, βρίσκεται – επίσης μπροστά στη Θάλασσα – η Μονή Ξενοφώντος, ανάμεσα στις μονές Δοχειαρίου και Παντελεήμονος. Τιμάται στο όνομα του Αγίου Γεωργίου και εορτάζει στις 23 Απριλίου. Είναι 16^η στη σειρά των μονών του Αγίου Όρους.

Ιερά Μονή Ξενοφώντος

Σύμφωνα με την παράδοση, το μοναστήρι ιδρύθηκε τον 10^ο αιώνα από τον όσιο Ξενοφώντα, από τον οποίο πήρε και το όνομά του. Ο όσιος αναφέρεται στη βιογραφία του ιδρυτή της Λαύρας Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη και μάλιστα ότι εκείνος θεράπευσε στο Μυλοπόταμο του Όρους τον αδελφό του Θεόδωρο.

Ιστορικά η μονή αναφέρεται για πρώτη φορά στα χρόνια του αυτοκράτορα Νικηφόρου Γ. Βοτανειάτη. Σχετικά μαθαίνουμε από μια πράξη του Πρώτου (1083), ότι ήρθε σ’ αυτήν ο μέγας δρουγγάριος (ναύαρχος) του Νικηφόρου, Στέφανος, που έγινε μοναχός και αργότερα ηγούμενος της Μονής με το όνομα Συμεών και φρόντισε για την ανακαίνιση και διεύρυνση της μονής με προσωπικά του έξοδα και με την βοήθεια του Νικηφόρου. Μέχρι την άλωση από τους Τούρκους πέρασε μια περίοδο ακμής και ανάπτυξης. Υπήρξαν αλλεπάλληλες καταστροφές από διάφορες πειρατικές ή άλλου είδους επιδρομές και μετά επιδιορθώσεις και ανακαινίσεις. Κατά τον 16^ο Αιώνα με τη βοήθεια ηγεμόνων των Παραδουνάβιων χωρών έγιναν σημαντικές εργασίες ανοικοδόμησης και ανακαίνισης της μονής. Είναι το πρώτο μοναστήρι που, μετά από την ιδιορρυθμία όπου είχε πέσει προηγουμένως όλο το Άγιο Όρος, ξαναέγινε κοινόβιο με σιγίλιο του πατριάρχη Γαβριήλ Δ’ (1784). Στις αρχές του 1817 κάηκε από μεγάλη πυρκαγιά ένα μεγάλο μέρος της μονής, καθώς και πολλά παλαιά έγγραφά της. Σύντομα όμως ανοικοδομήθηκε και παράλληλα διευρύνθηκε με έξοδα τη φορά αυτή του μητροπολίτη πρώην Σαμακόβου Φιλοθέου, που, μετά την απομάκρυνση από την επισκοπή του, ήρθε και πέρασε την υπόλοιπη ζωή του ως μοναχός στη μονή. Το νέο Καθολικό της Μονής χτίσθηκε στα χρόνια 1809 – 1819 με χρήματα του Φιλοθέου και βρίσκεται στο βορεινό μέρος της αυλής, είναι μεγαλοπρεπέστατο και πολύ ευρύχωρο. Το μεγαλύτερο ελληνικό καθολικό (2000 ατόμων) στο Άγιον Όρος, με μαρμάρινο τέμπλο, ξεχωριστό ως προς το σχέδιο και την πολυχρωμία των υλικών. Όμοια και σύγχρονη με αυτό είναι και η Αγία Τράπεζα. Δεν έφερνε τοιχογραφίες μέχρι πρόσφατα, αλλά τα τελευταία χρόνια ξεκίνησε η αγιογραφία στους τοίχους του καθολικού. Υπάρχουν ήδη δύο μεγάλες και πολύ αξιόλογες ψηφιδωτές εικόνες των Αγίων Γεωργίου και Δημητρίου. Εκτός από το νέο Καθολικό, σώζεται εδώ και το παλαιό καθολικό της Μονής και ο νάρθηκάς του ενώνεται με την Τράπεζα της Μονής.

Ι. Μονή Ξενοφώντος. Καθολικό

Οι πολύ ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες του, είναι έργο του Κρητικού Ζωγράφου Αντωνίου (1544), και ακολούθησαν της λιτής (1564) και του εξωνάρθηκα (1637). Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του παλαιού Καθολικού χρονολογείται από το 17^ο αιώνα. Εκτός από τα δύο καθολικά η μονή διαθέτει 19 παρεκκλήσια, μέσα σ’ αυτή και σε διάφορα εξαρτήματα έξω από τη μονή 11 παρεκκλήσια. Από τα πολλά κειμήλια της μονής ξεχωρίζουν οι δύο ψηφιδωτές εικόνες, ένα εικονίδιο από τα πιο σπάνια στο είδος από στεατίτη με τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, τεμάχιο Τίμιου Ξύλου, πολύτιμες λειψανοθήκες , ιερά άμφια, και εκκλησιαστικά σκεύη. Στη βιβλιοθήκη υπάρχουν 600 περίπου χειρόγραφα, από τα οποία 8 είναι περγαμηνά, και πάνω από 7000 έντυπα βιβλία. Η Μονή αριθμεί 60 περίπου μοναχούς.

Ι. Μονή Ξενοφώντος

Σκήτη Ευαγγελισμού Θεοτόκου, στη μονή υπάγεται και η Σκήτη του Ευαγγελισμού, καλούμενη και Ξενοφωντινή Σκήτη, συγκροτήθηκε το 1755 από τον ιερομόναχο Σιλβέστρο και του γέροντες Εφραίμ και Αγάπιο. Βρίσκεται ανατολικά της Μονής. Είναι σε μορφή οικισμού με Καλύβες, βρίσκεται σε απόσταση μίας ώρας περίπου από τη μονή, πάνω σε μια καταπράσινη βουνοπλαγιά, με ωραία θέα προς την Θάλασσα. Είναι Ελληνική ιδιόρρυθμη, και ιδρύθηκε το 1760. Αποτελείται από το σύγχρονο Κυριακό και 26 καλύβες. Που δυστυχώς σήμερα κατοικούνται μόνο από 7 – 8 πατέρες και ασχολούνται με την κηπουρική, μελισσοκομία και θυμίαμα. Το Κυριακό της Σκήτης περιλαμβάνει επίσης Τράπεζα, αρχονταρίκι του 1815 με χώρους φιλοξενίας, Το Κυριακό της Σκήτης Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ανοικοδομήθηκε το 1755. Ο νάρθηκας ανακατασκευάστηκε το 1902. Ο κυρίως ναός είναι τοιχογραφημένος το 1766 από τους Ηπειρώτες ζωγράφους Κωνσταντίνο και Αθανάσιο όπως αναγράφεται σε σχετική επιγραφή.

Διαθέτει 100 περίπου εικόνες από τις οποίες ξεχωρίζουν η Παναγία η Γλυκοφιλούσα και η Κοίμηση της Θεοτόκου.

Τηλέφωνα της Μονής: 23770/23249, 23630-3, FAX: 23660, Σκήτης: 23301

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Παντελεήμονος,

Το μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονος ή» «των Ρώσων» ή «Κοινόβιον των Καλλιμάχηδων» ή απλώς «Ρούσικο», είναι κτισμένο σ’ έναν ορμίσκο μετά την Μονή Ξενοφώντος και λίγο προτού φθάσουμε στη Δάφνη. Η απόσταση από την Μονή Ξενοφώντος είναι 5 χιλιόμετρα και χρειάζονται περίπου 50 λεπτά της ώρας για την διαδρομή. Τιμάται στο όνομα του αγίου Παντελεήμονα στις 27 Ιουλίου.

Ι. Μονή Παντελεήμονος

Η μονή στη σημερινή της θέση , κοντά στη Θάλασσα, χρονολογείται από το 1765 και ειδικότερα στις πρώτες δεκαετίες του 19^ου αιώνα. Παλαιότερα βρίσκονταν στη θέση που είναι σήμερα το παλαιομονάστηρο , δηλαδή η παλαιά μονή Παντελεήμονος, η μονή του Θεσσαλονικέως, που ιδρύθηκε στις αρχές του 11^ου αιώνα. Τότε ήρθαν στο Όρος μοναχοί από τη Ρωσία ή Δαλματία και εγκαταστάθηκαν πρώτα στη μονή του Ξυλουργού. Ο αριθμός τους όμως σιγά – σιγά μεγάλωσε και η ιερά κοινότης, ύστερα από τις σχετικές ενέργειες του ηγουμένου Λαυρεντίου και του Πρώτου, τους παραχώρησε την έρημη πια μονή του Θεσσαλονικέως. Η μονή του Ξυλουργού κατόπιν ξέπεσε σε σκήτη η σημερινή Βογορόδιτσα. Μέχρι το 13^ο αιώνα, δεν υπάρχει καμιά πηγή που να αναφέρεται στο μοναστήρι αυτό και την ιστορική πορεία του. Ίσως γιατί από τις πολλές επιδρομές που δέχονταν τα μοναστήρια, να κάηκε ολόκληρο μαζί με όλα τα έγγραφά του. Αργότερα μαθαίνουμε ότι ο Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, επιβεβαίωσε με χρυσόβουλο τα κτήματα και τα δικαιώματα της μονής, και φρόντισαν τόσο ο Ανδρόνικος Β’ όσο και πολλοί Σέρβοι ηγεμόνες να την στηρίξουν οικονομικά για την ανοικοδόμησή της. Μέχρι το 1497 κυριαρχούσε εκτός από την παρουσία Ρώσων μοναχών το Ελληνικό στοιχείο. Αλλά μετά κυριάρχησαν οι Ρώσοι μοναχοί, μετά την απελευθέρωση της Ρωσίας από το Μογγολικό Ζυγό. Στο τρίτο Τυπικό του Αγίου Όρους (1394) η μονή έρχεται Πέμπτη στη σειρά των τότε μοναστηριών. Ύστερα όμως από μια περίοδο ακμής, ξανάπεσε σε φτώχεια και εξαθλίωση . Στα μέσα του 18^ου αιώνα η μονή ερημώθηκε και δεν υπήρχε ούτε ένας μοναχός, αφού πριν το τέλος της είχαν απομείνει δύο Ρώσοι και δύο Βούλγαροι. Κατόπιν στη μονή εγκαταστάθηκαν Έλληνες μοναχοί που αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τις παλαιές οικοδομές και να έρθουν κοντά στη Θάλασσα, στη σημερινή Θέση. Αυτό έγινε με την σημαντική βοήθεια των ηγεμόνων της Παραδουνάβιας περιοχής.

Ι. Μονή Παντελεήμονος. Παρεκκλήσι Αγίας Σκέπης.

Το κτίσιμο της νέας μονής πραγματοποιήθηκε στα τέλη του 18^ου αιώνα και στις δύο πρώτες δεκαετίες του 19^ου αιώνα. Κυρίως με την συνδρομή του ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Σκαρλάτου Καλλιμάχη που έκτισε και το καθολικό της. Ο Πατριάρχης Καλλίνικος Ε’, έκανε την μονή κοινόβια το 1806 και όρισε να λέγεται «Αυθεντικό Κοινόβιο των Καλλιμάχηδων». Μετά το 1821 δημιουργήθηκαν πολλά προβλήματα με τους Τούρκους, έπεσε πάλι σε παρακμή και άθλια οικονομική κατάσταση. Όμως μετά το 1840 ξεκίνησαν να έρχονται πολλοί Ρώσοι μοναχοί, σύντομα έγιναν πλειοψηφία, και το 1875 ψήφησαν Ρώσο ηγούμενο για πρώτη φορά από την ιστορία της, και το μοναστήρι έγινε πέρα για πέρα Ρωσικό. Στα τέλη του 19^ου αιώνα, ο αριθμός των μοναχών στη Μονή Παντελεήμονος ξεπερνούσαν τους 1000 ενώ και πολλοί άλλοι ομοεθνείς τους μόναζαν σε διάφορα άλλα μέρη του Όρους. Η μονή δίνει σαν οικοδομικό συγκρότημα την εντύπωση μιας μικρής πολιτείας με τις πολλές και πολυώροφες οικοδομές της και τους υψηλούς τρούλους των εκκλησιών. Το Καθολικό της Μονής όπου χωρά 800 άτομα, άρχισε να κτίζεται το 1812 και τελείωσε το 1821. Είναι αφιερωμένο στον Άγιο Παντελεήμονα. Η τοιχοποιία του είναι από λαξευτές πέτρες και έχει 8 βολβόμορφους τρούλους με τους χαρακτηριστικού σταυρούς στην κορυφή τους. Το εσωτερικό του ναού είναι κατάγραφο με τοιχογραφίες του 19^ου αιώνα, Ρωσικής τέχνης, Επίσης Ρωσικής τέχνης είναι και το πλούσια διακοσμημένο τέμπλο του ναού. Οι ακολουθίες στο καθολικό, με σιγίλιο του 1875, ορίστηκε να ψάλλονται και στα Ρωσικά και στα Ελληνικά κάτι που εφαρμόζεται μέχρι σήμερα. Απέναντι από το Καθολικό βρίσκεται η Τράπεζα της Μονής που κτίστηκε το 1890 , τοιχογραφήθηκε το 1897, είναι πολύ μεγάλη, ευρύχωρη και μπορούν να σιτιστούν άνετα 1000 άτομα.

Ι. Μονή Παντελεήμονος. Ο Καθολικός Ναός

Πάνω από την πρόσοψη της Τράπεζας βρίσκεται το κωδωνοστάσιο όπου κρέμονται ένα πλήθος από καμπάνες με την μεγαλύτερη από αυτή που όμοιά της δεν υπάρχει σ’ όλο τον Ελλαδικό χώρο και όχι μόνο, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σ’ όλο τον κόσμο και ζυγίζει 13 τόνους. Μέχρι το 1917 ο αριθμός των Ρώσων μοναχών ξεπέρασε τους 2000. Οι πολιτικές εξελίξεις με την Οκτωβριανή επανάσταση ανέκοψαν την πορεία αυτή. Μετά την μεγάλη πυρκαγιά του 1968 η κατάσταση επιδεινώθηκε τραγικά. Μόλις τα τελευταία 20 χρόνια ξεκίνησε ένα πρόγραμμα αποκατάστασης και ανοικοδόμησης των τεράστιων κτιρίων, με χρήματα τόσο του Ελληνικού κράτους και των προγραμμάτων της Ε.Ε. αλλά και μετά την αλλαγή στη Ρωσία , από το 1994 υπάρχει και ουσιαστική βοήθεια από τη Ρωσική κυβέρνηση. Εκτός από το Καθολικό, υπάρχουν και πολλά άλλα παρεκκλήσια μέσα ή έξω από την μονή, με το μεγαλύτερο από αυτά, το διαιρεμένο σε δύο ναούς μέσα στον ίδιο χώρο, Αγίων Αλεξάνδρου του Νεύσκυ και της Αγίας Σκέπης, με πλούσια εσωτερική διακόσμηση, πολλές χρυσοεπένδυτες φορητές εικόνες και επιχρυσωμένο τέμπλο και προσκυνητάρια.

Στη Μονή Παντελεήμονος ανήκουν και τα εξής τέσσερα εξαρτήματα. α. το μετόχι της Χρωμίτσας ή Χρωμίτισας στην αρχή της Χερσονήσου από την Ουρανούπολη, κοινόβιο με λίγους Ρώσους μοναχούς, β. η σκήτη του Ξυλουργού ή Βογορόδιτσα (της Θεοτόκου) , κοινόβια με λίγους Βουλγάρους μοναχούς, κτισμένη στην περιοχή της Μονής Παντοκράτορος, γ. η Νέα Θηβαϊδα ή Γουρνοσκήτη , έρημη στη βόρεια δυτική πλευρά του Όρους και το Παλαιομονάστηρο που παραμένει σήμερα κλειστό.

Το κωδωνοστάσιο

Από τους θησαυρούς της μονής ξεχωρίζουν, πολλές φορητές εικόνες, όπως της Θεοτόκου Ιεροσολυμίτιδος, του Προδρόμου, του Αγίου Παντελεήμονος, η ψηφιδωτή εικόνα του Αγίου Αλεξάνδρου Νεύσκυ, κ.ά. ένα πλήθος από ιερά άμφια κυρίως Ρωσικής κατασκευής, σταυροί, εγκόλπια, τεμάχιο από το Τίμιο Ξύλο, λείψανα αγίων κτλ. Πολύ πλούσια είναι η βιβλιοθήκη της Μονής. Περιλαμβάνει 1320 περίπου ελληνικά χειρόγραφα και άλλα 600 σλαβικά., καθώς και πολλά φύλλα με περγαμηνούς και χάρτινους κώδικες μέσα σε φάκελα. Εκτός από τα χειρόγραφα, περιέχει περισσότερα από 20000 έντυπα βιβλία, Ελληνικά και Ρωσικά, μεταξύ αυτών πολύ σπουδαίες και σπάνιες εκδόσεις.

Η Μονή Παντελεήμονος ακολουθεί το κοινοβιακό σύστημα από το 1803 και κατέχει σήμερα την 19^η θέση στη σειρά της ιεραρχίας των είκοσι μοναστηριών στο

Άγιον Όρος. Αριθμεί σήμερα 60 περίπου μοναχούς, από τους οποίους ένας είναι Έλληνας.

Ι. Μονή Παντελεήμονος

Σκήτη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή Βογορόδιτσα, βρίσκεται σε δύσκολη και απομονωμένη περιοχή κοντά στη Μονή Παντοκράτορος σε υψόμετρο 700 μέτρων. Κτηριολογικά μοιάζει με Μονή με περιμετρικές πτέρυγες και το ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην εσωτερική αυλή. Ταυτίζεται με την παλαιά μονή Ξυλουργού. Εξέπεσε για αιώνες στην τάξη του Κελλιού. Το 1818 μετατράπηκε σε κοινόβια Σκήτη, την πρώτη που εμφανίζεται με αυτή τη μορφή.

Το Κυριακό της Σκήτης είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Είναι λιτός ναός αγιορείτικου τύπου καλυμμένος με σχιστόπλακα. Πυρκαγιές που δέχτηκε στο παρελθόν, αφαίρεσαν πολλά από τα αυθεντικά αρχιτεκτονικά του στοιχεία. Το μεγαλύτερο μέρος των κτισμάτων της Σκήτης βρίσκονται σε κακή κατάσταση. Στη βόρεια πτέρυγα διατηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση το παρεκκλήσι των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου. Στο ανατολικό τμήμα της Σκήτης βρίσκεται το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη της Ρίλλας. Σήμερα η Σκήτη κατοικείται από λίγους μοναχούς.

Τα τηλέφωνα της Μονής: 23770/23252, FAX:23201, Αντιπρο. Καρυών 23278

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Ξηροποτάμου,

Τελευταία σ’ αυτό το τμήμα της διαδρομής είναι η Μονή Ξηροποτάμου, 8^η στη σειρά των μοναστηριών του Αγίου Όρους, αφιερωμένη στους Τεσσαρόκοντες Μάρτυρες . Είναι κτισμένη σε ένα ωραίο πλάτωμα, πάνω από τον κόλπο της Δάφνης.

Αρσανάς της Ι. Μονής Ξηροποτάμου

Η παράδοση αποδίδει την ίδρυση της Μονής στην αυτοκράτειρα Πουλχερία (450 – 457), ενώ άλλες πηγές στους αυτοκράτορες Κωνσταντίνο Ζ’ Πορφυρογέννητο (913-959) και Ρωμανό Α’ Λεκαπηνό (920-944), από τους οποίους μάλιστα ο πρώτος δώρισε στο μοναστήρι ένα πολύτιμο κόκκινο μανδύα. Σύμφωνα όμως με άλλη αξιόπιστη πηγή, και μαρτυρίες, το μοναστήρι ιδρύθηκε στο τέλος του 10^ου αιώνα, δηλαδή λίγο μετά την ίδρυση της Μεγίστης Λαύρας. Πιθανός ιδρυτής που πήρε και το όνομά του είναι ο μοναχός Παύλος Ξηροποταμηνός, που ονομάζεται έτσι από τον τόπο που μόναζε νωρίτερα. Έγινε ο πρώτος ηγούμενος της Μονής Ξηροποτάμου και αναδείχθηκε μεγάλος πνευματικός άνδρας στην εποχή του. Αναφέρεται στο Α’ Τυπικό του Αγίου Όρους και έχοντας δικές του αντιλήψεις σχετικά με τους τύπους και τους κανόνες στη μοναστική άσκηση, δεν συνδέθηκε ποτέ με πραγματική φιλία με τον Αθανάσιο τον Αθωνίτη. Η μονή Ξηροποτάμου στην αρχή ονομαζόταν «Των Αγίων Τεσσαράκοντα », ενώ σε διάφορα έγγραφα τιτλοφορείται «Του Αγίου Νικηφόρου του Ξηροποταμηνού». Ίσως έχουμε εδώ δύο ονομασίες της ίδιας μονής. Διαφορετικά θα πρέπει να υποθέσουμε ότι η πρώτη ως νεοσύστατη και μικρότερη , υπάγονταν στην παλαιότερη και μεγαλύτερη μονή του Νικηφόρου. Μια άλλη παράδοση, εξάλλου, θέλει στον ίδιο χώρο τη μονή του «Χειμάρρου» , που λέγεται ότι την έκτισε επίσης η αυτοκράτειρα Πουλχερία στον 5^ο αιώνα. Η Μονή Ξηροποτάμου, τον 11^ο αιώνα ήταν μια από τις πιο πλούσιες αγιορείτικες μονές με τεράστιες εκτάσεις μέχρι την Μονή Ιβήρων, του Αγίου Παύλου, (δεν υπήρχαν τότε τα μοναστήρια Σίμωνος Πέτρας, Γρηγορίου και Διονυσίου). Με το πέρασμα του χρόνου φυσικά μειώθηκαν οι εκτάσεις της , όμως συνεχίζει να έχει στην ιδιοκτησία της εκτάσεις με πολλές ελιές και δάσος με αγριοκαστανιές. Η ευημερία της συνεχίστηκε τόσο το 12^ο όσο και στις αρχές το 13^ου αιώνα. Στην περίοδο της Φραγκοκρατίας αλλά και από πειρατικές επιδρομές η μονή ερημώθηκε αλλά με την βοήθεια τόσο του αυτοκράτορα Παλαιολόγου Μιχαήλ Η’ (1259-1282) όσο και του Ανδρόνικου Β’ (1282-1328) , το μοναστήρι ανοικοδομήθηκε. Αργότερα μαζί με του αυτοκράτορες του Βυζαντίου 14^ο και 15^οαιώνα και οι ηγεμόνες της Σερβίας, φρόντισαν με μεγάλη οικονομική βοήθεια να στηρίξουν το μοναστήρι. Τα χρόνια εκείνα κτίστηκε το τείχος με τον ψηλό πύργο, το παρεκκλήσι της Θεοτόκου στη βορεινή πλευρά και ανοικοδομήθηκε το 1455 το καθολικό της μονής.

Ι. Μονή Ξηροποτάμου

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και μέχρι το 19^ο αιώνα, η μονή Ξηροποτάμου πέρασε γενικά δύσκολες στιγμές που οφείλονταν σε πολλές και διάφορες αιτίες. Οι κυριότερες από αυτές , είναι οι φοβερές επιδρομές των Τούρκων στο μοναστήρι, οι δύο μεγάλες πυρκαγιές του 1507 και 1609, που καταστράφηκε εντελώς, κ.α. Την ανοικοδόμηση της μονής φρόντισαν οι ίδιοι οι μοναχοί με την στήριξη των ηγεμόνων της παραδουνάβιας περιοχής. Παρά τις προσπάθειες που έγιναν τόσο τον 18^ο όσο και το 19^ο αιώνα για αναστύλωση και ανοικοδόμηση οι εργασίες συνεχίστηκαν και στη δεκαετία του 1950 και του 1980 και μέχρι και σήμερα και μπορούμε να πούμε ότι η σημερινή κατάσταση της μονής είναι από τις καλύτερες σ’ όλο το Άγιον Όρος, τόσο από αισθητικής πλευράς όσο και στην ουσία της αποκατάστασης και λειτουργικότητας των χώρων.

Το Καθολικό της , τιμώμενο στη μνήμη των αγίων 40 μαρτύρων, ανοικοδομήθηκε στα χρόνια 1761 – 1763 από τον Καισάριο Δαπόντε και τοιχογραφήθηκε το 1783.

Το Καθολικό της Ι. Μονής Ξηροποτάμου

Βρίσκεται στο κέντρο της λιθόστρωτης αυλής. Κτισμένο με τον ίδιο τρόπο, όπως τα άλλα Καθολικά, είναι πολύ ευρύχωρο. Η κεραμοπλαστική του διακόσμηση ομορφαίνει περισσότερο την προσεγμένη τοιχοποιία του, ενώ σε μια γωνία του εξωνάρθηκα βρίσκεται εντοιχισμένη μια ανάγλυφη πλάκα από την μεσοβυζαντινή εποχή με ολόσωμη παράσταση του Αγίου Δημητρίου. Δύο ανάγλυφα επίσης κεφάλια, της Πουλχερίας και του Αγίου Παύλου, υπάρχουν στον Πύργο του Κωδωνοστασίου μαζί με την επιγραφή : «Άγιος Παύλος Ξηροποταμηνός υιός του ευσεβεστάτου Μιχαήλ, 1738». Το σύγχρονο ή λίγο μεταγενέστερο τέμπλο του ναού είναι έργο θαυμάσιας ξυλογλυπτικής τέχνης. Στο Ιερό Βήμα, στους χώρους των ψαλτών και σε άλλα σημεία του ναού, σώζονται 200 περίπου φορητές εικόνες, από τις οποίες μερικές ξεχωρίζουν και θεωρούνται πολύ αξιόλογες. Στο ισόγειο της νότιας πτέρυγας της μονής απέναντι από την είσοδο του καθολικού, βρίσκεται η Τράπεζα που κτίστηκε από τον ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Αλέξανδρο. Είναι πολύ ευρύχωρη με τοιχογραφίες των ζωγράφων μοναχών Σωφρονίου και Νικηφόρου από την σκήτη της Αγίας Άννας το 1859. Η μονή Ξηροποτάμου, διαθέτει πολλά και αξιόλογα κειμήλια. Ιδιαίτερα είναι γνωστή σ’ όλο τον κόσμο για το μεγαλύτερο τεμάχιο Τίμιου Ξύλου που έχει στην κατοχή της. Αυτό βρίσκεται μέσα σε ένα ξύλινο σταυρό και σ’ αυτό φαίνεται

Μία από τις τρύπες που είχαν μπήξει τα καρφιά κατά την Σταύρωση. Φυλάσσονται ακόμα και άλλα τεμάχια μικρότερα Τίμιου Ξύλου, άγια λείψανα πολλών αγίων, πολύτιμες επισκοπικές ράβδους, από τις οποίες δύο είναι από ήλεκτρο, χρυσοκέντητα άμφια και λειτουργικά σκεύη. Ένα αξιόλογο κειμήλιο είναι ο περίφημος δίσκος, από στεατίτη λίθο, ο λεγόμενος της Πουλχερίας, που ανήκει στην τάξη των παναγιαρίων. Πολύτιμο έργο μικροτεχνίας παρουσιάζει πλήθος από μικροσκοπικές μορφές με την «Ετοιμασία του Θρόνου» στο κέντρο, σε πολύ μικρή σχετικά επιφάνεια. (διαμ. 0,15 εκ.) δουλεμένες με μεγάλη υπομονή και λεπτότατη τέχνη.

Τοιχογραφίες στο θόλο της φιάλης

Η Φιάλη της Ι. Μονή Ξηροποτάμου

Η βιβλιοθήκη της μονής στεγάζεται στο νάρθηκα του Καθολικού. Περιέχει 409 χειρόγραφα , από τα οποία 20 είναι περγαμηνά. Επίσης 5000 έντυπα βιβλία από τα οποία πολλά είναι παλαίτυπα. Η Μονή Ξηροποτάμου κατέχει την Όγδοη θέση στην Ιεραρχία των μονών του Αγίου Όρους. Είναι κοινόβια και έχει περίπου 80 μοναχούς.

Τηλέφωνα Μονής: 23770/23251. FAX: 23733, Αντιπρο. Καρυών 23280.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας.

Η δεύτερη παραλιακή διαδρομή ξεκινά από το λιμάνι της Δάφνης προς νότο. Πρώτος σταθμός, η Σιμωνόπετρα, αφιερωμένη στη Γέννηση του Χριστού, στις 25 Δεκεμβρίου.

Αρσανάς Ι. Μονής Σιμωνόπετρας

Το επταόροφο ή και εννεαόροφο μοναστήρι της Σιμωνόπετρας, είναι το τολμηρότερο οικοδόμημα του Αγίου Όρους και ένα θαύμα στη μοναστηριακή αρχιτεκτονική. Στέκει κυριολεκτικά σκαρφαλωμένο πάνω σε ένα απότομο πύργινο βράχο και αγναντεύει με όλη την επιβλητικότητα του την γαλάζια συνήθως θάλασσα της νοτιοδυτικής πλευράς της χερσονήσου.

Η ίδρυση του μοναστηριού έγινε από τον όσιο Σίμωνα τον Μυροβλύτη, που έζησε στο Όρος στα μέσα περίπου του 13^ου αιώνα. Ο όσιος ασκήτευε κοντά στο σημερινό μοναστήρι, και κάποια νύχτα των Χριστουγέννων είδε ένα φως πάνω στο βράχο, από το οποίο οδηγημένος ήρθε στο σημείο αυτό και άρχισε το κτίσιμο του μοναστηριού. Στο δύσκολο έργο του, τον βοήθησαν και οι άλλοι μοναχοί, που ήρθαν μονάσουν κοντά του και που μερικοί από αυτούς διέθεσαν γι’ αυτό την ατομική τους περιουσία. Σύμφωνα με μια παράδοση που αναφέρεται στο κτίσιμο της μονής, η πρώτη ομάδα μοναχών που ξεκίνησε μαζί με τον Σίμωνα άρχισε να φοβάται, όσο ανέβαινε ψηλά, μέχρι το σημείο που αποφάσισαν όλοι να φύγουν αφήνοντας το έργο στη μέση. Τη στιγμή αυτή και πριν αναχωρήσουν οι πατέρες, έστειλε ο Σίμων τον υποτακτικό του Ησαΐα να τους κεράσει, αλλά ξαφνικά αυτός γλίστρησε και έπεσε κατρακυλώντας πάνω στις προεξοχές του βράχου. Το θαύμα όμως έγινε και ο μοναχός στάθηκε όρθιος χωρίς να πάθει το παραμικρό και μαζί με αυτόν και ο δίσκος με τα κεράσματα. Τότε σύμφωνα με την παράδοση, εμψυχώθηκαν οι κτίστες μοναχοί και συνέχισαν τις εργασίες μέχρι την αποπεράτωση της μονής. Το αρχικό όνομα της μονής ήταν «Νέα Βηθλεέμ», αλλά αργότερα αυτό πήρε την σημερινή του ονομασία από τον ιδρυτή του και από την πέτρα στην οποία είναι κτισμένο.

Ι. Μονή Σίμωνος Πέτρας

Οι αρχικές οικοδομές αυξήθηκαν χάρη σε μια γενναία χορηγία του Σέρβου ηγεμόνα Ιωάννη Ούγγλεση το 1362 που, σύμφωνα με χρυσόβουλό του, έστειλε τον επιστάτη Ευθύμιο με δώρα πολλά και πλούτη για να βοηθήσει στην αποπεράτωση της μονής. Έτσι, και με άλλες δωρεές, άρχισε μια καλή περίοδος στην ιστορία της μονής και το 1394 στο Γ’ Τυπικό του Αγίου Όρους την βρίσκουμε να κατέχει την 23^η θέση μεταξύ των μοναστηριών. Σε μια μεγάλη πυρκαγιά του 1581 κάηκε ολόκληρη μαζί με το αρχείο της και αφού ξανακτίστηκε, κάηκε πάλι από μια δεύτερη πυρκαγιά το 1626. Μετά από αυτό η μονή έπεσε σε μαρασμό και έγινε ιδιόρρυθμη στο τέλους του 17^ου αιώνα. Τα προβλήματα όμως ήταν τεράστια που έφτασε σε σημείο πλήρη ερήμωση και εγκατάλειψη. Με την βοήθεια από τον Σέρβο Ιερομόναχο Παϊσιο Βελιτσκόφσκυ από την Καψάλα μαζί με άλλους μοναχούς, που αν και δεν έμεινε πολύ καιρό, βοήθησε τα μέγιστα να ξαναλειτουργήσει. Μετά από προσπάθειες και αφού ξεπεράστηκαν αρκετές δυσκολίες έγινε ξανά κοινόβιο με σιγίλιο του πατριάρχη Καλλινίκου το 1801. Στα χρόνια της Επανάστασης, όπως και σχεδόν όλες οι μονές αντιμετώπισε προβλήματα και έκλεισε για λίγο χρόνο. Στα τέλη του 19^ου αιώνα και συγκεκριμένα στις 28 Μαΐου 1891 για άλλη μια φορά από μια καταστροφική πυρκαγιά κάηκε ολοσχερώς. Μαζί με το καθολικό της. Μόλις την τελευταία στιγμή κατόρθωσαν οι μοναχοί να σωθούν παίρνοντας μαζί τους και τα άγια λείψανα. Όμως για άλλη μια φορά με τη βοήθεια από την Ρωσία ξανακτίστηκε και προστέθηκε και η νέα επταόροφη πτέρυγα που ξεκίνησε να κτίζεται το 1864. Το Καθολικό της Μονής τιμώμενο στη Γέννηση του Χριστού, ανοικοδομήθηκε μετά την τελευταία πυρκαγιά και εμφανίζεται σχετικά μικρό. Τα τελευταία χρόνια και μετά το 1974 , αλλά κυρίως την 10ετία του 1980 και 1990 και που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, έγιναν μεγάλες και ουσιαστικές προσπάθειες για την αναστύλωση και την πλήρη αποκατάσταση της μονής.

Ι. Μονή Σίμωνος Πέτρας

Την έλλειψη κειμηλίων από τις συνεχείς πυρκαγιές και καταστροφές, αντισταθμίζει σήμερα η μεγάλη συλλογή χαρακτικών και παλαιού φωτογραφικού υλικού με θέμα το Άγιον Όρος. Η μονή της Σιμωνόπετρας ακολουθεί το κοινόβιο σύστημα ζωής και διοίκησης και κατέχει την δέκατη Τρίτη θέση μεταξύ των 20 αθωνικών μοναστηριών. Τη στιγμή αυτή περνά μια πολύ καλή περίοδο στην ιστορία της και αριθμεί συνολικά 100 περίπου μοναχούς.

Η χιλιομετρική απόσταση από τις Καρυές είναι 17,5 χιλ. και χρειάζεται περίπου 3:30 με 4 ώρες πεζοπορία.

Τηλέφωνα Ι. Μ. Σιμωνόπετρας: 23770/23254, FAX: 23707, Αντ. Καρυών 23204

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Γρηγορίου

Επόμενος σταθμός είναι η Μονή Γρηγορίου (17^η στην κατάταξη των είκοσι μονών του Αγίου Όρους., δίπλα στη θάλασσα. Το μοναστήρι είναι κτισμένο πάνω σε θαλασσόβραχους. Βρίσκεται ανάμεσα στις μονές Σιμωνόπετρας και Διονυσίου και είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Αγίου Νικολάου (6 Δεκεμβρίου). Κτίστηκε τον 14^ο αιώνα στη σημερινή του θέση, όπου δεν ξέρουμε τι υπήρχε προηγουμένως. Βέβαιοι δεν είμαστε ακόμη και για τον ιδρυτή του. Συνήθως αναφέρονται και πολλές φορές με κάποια σύγχυση, τα ονόματα δύο Γρηγορίων, του Σιναίτου και του «από Συριανών». Και οι δύο όμως θα πρέπει να θεωρηθούν κτήτορες και ιδρυτές της μονής, Ο Γρηγόριος Σιναϊτης γιατί στον τόπο αυτό συγκέντρωσε την πρώτη μοναχική αδελφότητα και ό «από Συριανών» γιατί έδωσε στην αδελφότητα αυτή συγκεκριμένους κανονισμούς και έκτισε τη μονή με τη σημερινή της μορφή.

Ι. Μονή Γρηγορίου. Αρσανάς της Μονής

Εκτός όμως από τα δύο αυτά πρόσωπα, η έρευνα στρέφεται προς μια άλλη κατεύθυνση, θεωρώντας ως ιδρυτή της Μονής τον Γρηγόριο το νέο Σιναϊτη, μαθητή του προαναφερόμενου Γρηγορίου Σιναϊτη, που το λείψανό του σώζεται στη Σερβία. Η Μονή αναφέρεται επίσημα για πρώτη φορά στα έγγραφα των ετών 1347 και 1348, όπου υπάρχουν αντίστοιχα τα ονόματα δύο ηγουμένων της, του Καλλίστρατου και του Καλλίστου, και αργότερα στο Γ’ Τυπικό του Αγίου Όρους (1394), που τη βρίσκουμε εικοστή δεύτερη στη σειρά όλων των τότε μοναστηριών του Όρους.

Ι. Μονή Γρηγορίου

Επίσης αναφέρεται σε ένα σύγχρονο με τα προηγούμενα πρακτικό, που έχει σχέση με τη Μονή Ζωγράφου, όπου υπογράφει και ο ηγούμενος Αβέρκιος Γρηγοριάτης. Μετά από όλα αυτά εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι για την ιστορία της Μονής Γρηγορίου κατά τους πρώτους δύο αιώνες από την ίδρυσή της οι πληροφορίες μας είναι πολύ λίγες και σποραδικές.

Το εσωτερικό της Ι. Μονής Γρηγορίου

Ο περίφημος Ρώσος περιηγητής του 18^ου αιώνα Μπάρσκυ, έχοντας υπόψη του χαμένα χρυσόβουλα της μονής, αναφέρει πως το 1500 ανακαίνισε το μοναστήρι από τα θεμέλια του ο ηγεμόνας της Μολδαβίας Στέφανος, ύστερα από την ερήμωσή το 1497 από άγνωστη αιτία. Από έγγραφο του 1513 μαθαίνουμε ότι το μοναστήρι καταστράφηκε στο μεγαλύτερο μέρος της από Αγαρηνούς επιδρομείς. Στη συνέχεια οι ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας δεν σταμάτησαν να στέλνουν δωρεές στη μονή μέχρι το 1725, σύμφωνα με χρυσόβουλα που αναφέρει επίσης ο προαναφερόμενος περιηγητής. Από άλλη πηγή πληροφορούμαστε ότι η προστασία και ενίσχυση της Μονής από τους Ηγεμόνες της Παραδουνάβιας περιοχής συνεχίστηκε μέχρι τις αρχές του 19^ου αιώνα. Τη μονή Γρηγορίου αναφέρει ο Μπάρσκυ ως τη μικρότερη από όλες τις άλλες μονές και ότι αποτελούνταν από 3-4 ορόφους στο σχήμα ψηλού πύργου, με μικρό τρουλοσκέπαστο καθολικό, 4 παρεκκλήσια, τράπεζα, αποθήκες, μαγειρείο, αρχονταρίκι, νοσοκομείο και 80 κελιά για τους πατέρες. Επίσης μας πληροφορεί για τα αξιόλογα έργα τέχνης, τα κειμήλια, καθώς και τον μεγάλο αριθμό των εγγράφων, που όμως κάηκαν στη μεγάλη πυρκαγιά που κατέστρεψε πάλι το μοναστήρι το 1761. Σώθηκαν μόνο λίγα άγια λείψανα της Μονής. Μετά από αυτή την κατάσταση το μοναστήρι έμεινε για κάποιο χρονικό διάστημα έρημο μέχρις ότου να ανακαινιστεί ξανά από τα θεμέλια το 1783 με τη βοήθεια των ηγεμόνων της Μολδοβλαχίας, του Μητροπολίτη της Ουγγροβλαχίας Γρηγορίου και πολλών Φαναριωτών. Στο τέλος του 19^ου αιώνα, όταν ήταν ηγούμενος ο Συμεών από την Τρίπολη, μεγάλωσε η δυτική πτέρυγα της μονής με νέες οικοδομές. Τότε έγιναν, το αρχονταρίκι και ορισμένα κελλιά μοναχών (1892), καθώς και τα μαρμαρένια προπύλαια (1896). Μετά από αυτές τις προσθήκες μεγάλωσε η Μονή και πήρε τις σημερινές διαστάσεις και τη μορφή του.

1.Κεντρική Πύλη της Μονής Γρηγορίου

2.Η ίδια πύλη όπως είναι Σήμερα

Το καθολικό της μονής, τιμώμενο στο όνομα του Αγίου Νικολάου, άρχισε να κτίζεται από τον Ιωακείμ σύμφωνα με τον τύπο των άλλων καθολικών στο Όρος. Η τοιχογράφησή του έγινε το 1779 από τους ζωγράφους Γαβριήλ και Γρηγόριο από την Καστοριά, όπως αναφέρει η επιγραφή δεξιά στην είσοδο. Αξιόλογο θεωρείται το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού με την πλούσια διακόσμησή του και πολλές σκηνές κυρίως από την παλαιά διαθήκη.

Γενική άποψη της Ι. Μονής Γρηγορίου

Μέσα στον ναό φυλάσσονται πολλά κειμήλια και φορητές εικόνες, από τις οποίες οι σπουδαιότερες είναι μία του Αγίου Νικολάου και δύο της Παναγίας, Γαλακτοτροφούσας και Παντάνασσας, η τελευταία, που διασώθηκε από όλες τις πυρκαγιές, αφιερώθηκε στη μονή, σύμφωνα με την επιγραφή της, στο τέλος του 15^ου αιώνα από την Μαρία Παλαιολογίνα, τη μητέρα του ηγεμόνα Μπογδάνου. Η τράπεζα της μονής είναι ενσωματωμένη στη νότια πλευρά της κάτω από το Καθολικό, κτίστηκε μετά την πυρκαγιά μαζί με άλλα κτίσματα στο β’ μισό του 18^ου αιώνα. Η βιβλιοθήκη της μονής περιέχει συνολικά 297 χειρόγραφα από τα οποία 11 είναι περγαμηνά και μερικά εικονογραφημένα. Εδώ φυλάσσεται και το μοναδικό στον κόσμο χειρόγραφο του Ποιμένα Ερμά (6 φύλλα), από τα οποία δυστυχώς έκλεψε τα 3 ο αρχαιοκάπηλος Σιμωνίδης και τα πήγε στη Λειψία. Αριθμεί ακόμη 6000 περίπου έντυπα βιβλία, ανάμεσά τους, ορισμένα αξιόλογα αρχέτυπα και παλαίτυπα. Η Μονή Γρηγορίου, κατέχει από 1574 τη δέκατη έβδομη θέση στη σειρά της ιεραρχίας των 20 αγιορείτικων μονών και ακολουθεί κοινοβιακό τρόπο ζωής και διοίκησης από το 1840. Διαθέτει συνολικά 70 περίπου μοναχούς.

Τηλέφωνα Ι. Μονής Γρηγορίου: 23770/23218, FAX:23671, Αντ. Καρυών 23274

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Διονυσίου

Στον επόμενο όρμο συναντούμε την Ιερά μονή Διονυσίου, Πέμπτη στην ιεραρχία από το 1574. Το μοναστήρι αυτό είναι κτισμένο σε ένα στενό και απόκρημνο βράχο, 80 μέτρα πάνω από τη θάλασσα, μεταξύ των μονών Γρηγορίου και Αγίου Παύλου.

Ο Αρσανάς και η Ι. Μονή Διονυσίου

Σε παλαιά έγγραφα αναφέρεται και με άλλα ονόματα, όπως «Νέα Πέτρα», «Μονή του Μεγάλου Κομνηνού», «Του κυρ Διονυσίου» και τιμάται στο Γενέσιο του Τιμίου Προδρόμου (24 Ιουνίου). Η ίδρυση του μοναστηριού, που χρονολογείται στο β’ μισό του 14^ου αιώνα (1370-1374), οφείλεται στον όσιο Διονύσιο, που κατάγονταν από την Κορυσό της Καστοριάς και ξεκίνησε το μεγάλο έργο με δικά του πενιχρά μέσα έχοντας στην αρχή την συμπαράσταση μόνο των μαθητών του.

Ι. Μονή Διονυσίου

Για την αποπεράτωση του μοναστηριού βοήθησε ουσιαστικά ο Τραπεζούντιος αυτοκράτορας Αλέξιος Γ’ Κομνηνός, προσφέροντας στον Διονύσιο, που τον επισκέφθηκε στην Τραπεζούντα, ως πρώτη δόση ένα μεγάλο χρηματικό ποσό και στη συνέχεια εγκρίνοντας μια ετήσια χορηγία για να μη σταματήσουν οι εργασίες της ανέγερσης.

Ι. Μονή Διονυσίου

Στον αυτοκράτορα, εξάλλου, μεσολάβησε για τον ίδιο σκοπό και ο μητροπολίτης Τραπεζούντος Θεοδόσιος, που ήταν αδελφός του οσίου και άλλοτε ηγούμενος της αγιορείτικης Μονής του Φιλοθέου. Ο Αλέξιος, έπειτα από το ξεχωριστό ενδιαφέρον του για το νεοσύστατο μοναστήρι, ζήτησε να ονομαστεί «Μονή του Μεγάλου Κομνηνού». Τη βασιλική χορηγία του Αλεξίου επανέλαβαν κατόπιν και οι άλλοι βυζαντινοί αυτοκράτορες, οι Παλαιολόγοι, ενώ μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453) ευεργέτησαν τη μονή πολλοί ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας. Σ’ αυτούς οφείλεται η διεύρυνση και γενικά η σημερινή μορφή της Μονής Διονυσίου. Με έξοδα του Ράδουλου και του διαδόχου του Νεάγκου Βασσάραβα κτίστηκε εκτός των άλλων και ο Πύργος της μονής το 1520 και το υδραγωγείο της μονής. Ο Πύργος έχει 25 μέτρα ύψος.

Το 1535 το μοναστήρι κάηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος του και πάλι όμως με την στήριξη του ηγεμόνα της Μολδαβίας Ιωάννη Πέτρου ανοικοδομήθηκε αρχικά η ανατολική πλευρά από το μαγειρείο μέχρι την αποθήκη με τα κρασιά. Ο Αλέξανδρος με τη σύζυγό του Ρωξάνδρα έκτισε από τα θεμέλια την εξαόροφη πτέρυγα που βλέπει προς την θάλασσα με τους πολλούς εξώστες. Τα αδέλφια Λάζαρος και Μπόιος από την Πιάβιτσα της Χαλκιδικής, έκτισαν την προέκταση προς τον κήπο της επταόροφης πλευράς, και τα αδέλφια Θωμάς και Μανουήλ από τις Σέρρες κατασκεύασαν τα κτήρια του αρσανά της Μονής. Στη μονή κοινοβίασαν ο επίσκοπος Μακάριος Ηράκλειας και Ιερεμίας Βελιγραδίου (1797), καθώς ο πρεσβευτής της Αυστρίας στην Κωνσταντινούπολη Ιωάννης Φραγκόπουλος (1800) και διέθεσαν σε αυτή όλη τους την περιουσία.

Το καθολικό της Μονής υψώνεται στη μέση περίπου της μικρής αυλής. Είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Γενεσίου του Προδρόμου, ανοικοδομήθηκε και τοιχογραφήθηκε στα χρόνια 1537-1547 με έξοδα του βοεβόδα Πέτρου, όπως δηλώνει η σχετική επιγραφή πάνω στην είσοδο του κυρίως ναού. Είναι πεντάτρουλος και μολυβδοσκέπαστος, είναι πολύ σκοτεινός στο εσωτερικό του εξ αιτίας των πολλών κτηρίων που τον περιβάλουν.

Ι. Μονή Διονυσίου

Αρχιτεκτονικά ακολουθεί τον τύπο των άλλων αθωνικών καθολικών με μια ιδιορρυθμία στην ανατολική πλευρά, όπου σχηματίζονται τα «τυπικαριά», δηλαδή δύο χώροι εσωτερικά κυκλικοί και εξωτερικά οκταγωνικοί, που στεγάζονται με τρούλους με ψηλό τύμπανο. Στους χώρους αυτούς έχουν μεταφερθεί αντίστοιχα η «πρόθεση» και το «διακονικό», που βρίσκονται συνήθως από τη μια και την άλλη μεριά της κεντρικής κόγχης του Ιερού Βήματος. Οι αξιόλογες τοιχογραφίες του καθολικού έγιναν στα 1546 από τον ζωγράφο Τζώρτζη, κύριος εκπρόσωπος της Κρητικής σχολής. Ο νάρθηκας που ενσωματώνεται στη δυτική πλευρά του μοναστηριού, τοιχογραφήθηκε αργότερα από κάποιο Ρουμάνο αγιογράφο. Σπουδαίο είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού 18^ος αιώνας με εξαιρετικό πλούσιο διάκοσμο, επιχρυσωμένο ολόκληρο με καθαρό χρυσάφι. Στο τέμπλο μεταξύ των άλλων εικόνων βρίσκονται πέντε της Μεγάλης Δέησης, έργο του Κρητικού ζωγράφου Ευφρόσυνου (1542). Σε άλλο σημείο του ναού σώζονται οι εικόνες του Χριστού και της Παναγίας που προέρχονται από το παλαιό τέμπλο. Υπάρχουν ακόμη τόσο ο δεσποτικός θρόνος, όσο και το προσκυνητάρι, τα αναλόγια των ψαλτών και η Άγια Τράπεζα που κατασκευάστηκαν το 1685 από ξύλο και φίλντισι. Εκτός από το καθολικό, το μοναστήρι έχει πολλά παρεκκλήσια με το κυριότερο να βρίσκεται μέσα στο καθολικό της Παναγίας του Ακαθίστου, με τοιχογραφίες του ζωγράφου Μακαρίου (1615). Μέσα στο παρεκκλήσι αυτό σώζεται η αρχαιότατη εικόνα της Παναγίας πάνω σε κηρομαστίχα, που είναι γνωστή ως εικόνα των Χαιρετισμών της Θεοτόκου και σύμφωνα με την παράδοση, είναι εκείνη που κρατούσε ο πατριάρχης Σέργιος ή κάποιος άλλος επίσκοπος, όταν περιερχόταν τα τείχη της Κωνσταντινούπολης ενθαρρύνοντας στρατό και λαό κατά την πολιορκία της από τους Αβάρους και Σλάβους (626).

Η Τράπεζα της Ι. Μονής Διονυσίου

Η βιβλιοθήκη της μονής περιέχει 1100 περίπου χειρόγραφα, περγαμηνά, βομβύκινα και χάρτινα και 27 περγαμηνά ειλητάρια. Ξεχωρίζει ένα ευαγγέλιο του 11^ου αιώνα που θεωρείται το καλύτερο στο είδος του, κοσμείται με 80 μικρογραφίες και έχει ένα σπάνιο ξυλόγλυπτο κάλυμμα με πλήθος από παραστάσεις και πολύ λεπτή τέχνη.

Το εσωτερικό της πύλης της Ι.Μ. Διονυσίου

Εκτός από τα χειρόγραφα, διαθέτει πάνω από 15000 έντυπα βιβλία πολλά από τα οποία είναι αρχέτυπα ή παλαίτυπα. Από το 1574 και μέχρι σήμερα κατέχει την Πέμπτη θέση και έτσι δικαιούται την πρωτοεπιστασία στην ιερά κοινότητα κάθε πέμπτο χρόνο. Το 16^ο αιώνα οικονομικοί λόγοι το έκαναν ιδιόρρυθμο μέχρι το 1616. καθώς και στα μέσα του 18^ου αιώνα. Από το 1805 ισχύει το κοινοβιακό σύστημα ζωής και διοίκησης. Σήμερα αριθμεί 60 περίπου συνολικά μοναχούς μέσα και έξω από το μοναστήρι.

Τηλέφωνα Μονής:23770/23237, FAX:23686 ,τηλ κέντρο 23687-9,καρυών: 23272

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Αγίου Παύλου

Η τελευταία στη δυτική πλευρά ιερά μονή Αγίου Παύλου βρίσκεται πλάι σ’ ένα μεγάλο χείμαρρο της δυτικής ποδιάς του Άθω και απέχει είκοσι λεπτά από την θάλασσα, όπου είναι ο αρσανάς της. Απέχει ακόμη 1,5 ώρες από την γειτονική μονή Διονυσίου.

Ι. Μονή Αγίου Παύλου

Σήμερα η Μονή Αγίου Παύλου τιμάται στην Υπαπαντή του Κυρίου (2 Φεβρουαρίου), ενώ παλαιότερα, σε διάφορες εποχές, ήταν αφιερωμένη στον Σωτήρα Χριστό, στη Θεοτόκο και τον Άγιο Γεώργιο. Μια παράδοση τοποθετεί την ίδρυση της Μονής στο τέλος του 8^ου ή στις αρχές του 9^ου αιώνα, συγχέοντας προφανώς δύο συνώνυμα πρόσωπα, τον όσιο Παύλο, που δήθεν μόναζε σε ένα ασκητήριο στην περιοχή της σημερινής μονής, και τον Παύλο Ξηροποταμηνό, που ήταν σύγχρονος του οσίου Αθανασίου του Αθωνίτη. Άλλη παράδοση αναφέρει ότι εδώ υπήρχε ένα παλαιό μοναστήρι, τιμώμενο στα εισόδια της Θεοτόκου που είχε ιδρυθεί από κάποιο Στέφανο στα χρόνια του αυτοκράτορα Μεγάλου Κωνσταντίνου. Το πιο πιθανόν είναι ότι ο Παύλος Ξηροποταμηνός στο τέλος της ζωής του αποτραβήχτηκε από το μοναστήρι του σε αυτά τα μέρη, που ανήκαν επίσης στη μονή Ξηροποτάμου και ασκήτευσε σε κάποιο κελί, που έκτισε μεταξύ των δύο χειμάρρων στο β’ μισό του 10^ου αιώνα. Η μονή ονομαζόταν στην αρχή του Ξηροποτάμου, και αργότερα επικράτησε το σημερινό της όνομα, του κτήτορα, όπως έγινε και με τις περισσότερες αγιορείτικες μονές. Λίγο μετά την ίδρυσή της και για δύο αιώνες, η μονή δεν αναφέρεται πουθενά, ίσως γιατί θα υποβαθμίστηκε σε κελί. Όμως το 1259 γίνεται πάλι λόγος για τη μονή, - αφιερωμένη μάλιστα στο Σωτήρα Χριστό – σε ένα χρυσόβουλο του Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγου. Αργότερα έγινε πάλι κελί υπαγόμενο στην μονή Ξηροποτάμου, ύστερα από τις φοβερές επιδρομές πειρατών και των Καταλανών. Το 1370 παραχωρήθηκε στους Σέρβους μοναχούς Γεράσιμο Ραδώνια και Αντώνιο Πηγάση και χάρη στις αδιάκοπες φροντίδες τους πήρε οριστικά πια τη θέση της σαν μονή του Αγίου Όρους. Το 1316 υπογράφει ο ηγούμενος της Μονής ως τριακοστός ένατος και στο Γ’ Τυπικό του Αγίου Όρους έχει την 18^η θέση. Το 1404 σε σιγίλιο του Πατριάρχη Ματθαίου, χαρακτηρίζεται «αρχαία» , που αναγνωρίζεται η παλαιότερη ύπαρξή της.

H Πύλη της Ι. Μονής Αγίου Παύλου

Τη Μονή βοήθησαν διάφοροι ηγεμόνες και αυτοκράτορες και κτίστηκε νέο μεγαλύτερο Καθολικό στο όνομα του Αγίου Γεωργίου. Η κόρη του Σέρβου ηγεμόνα Βρανκοβιτς, Μάρα, και σύζυγος του Σουλτάνου Μουράτ Β’ και μητέρα του Μωάμεθ του Πορθητή, δώρισε στη μονή 1000 δουκάτα και δύο κτήματα στις Σέρρες και στα Νέα Ρόδα. Η μονή με την συμπαράσταση και στήριξη πολλών ευεργετών πέρασε μια μεγάλη περίοδο ακμής που συνεχίστηκε και τον 17^ο αιώνα οπότε μπορούσε να συντηρήσει περί τους 200 μοναχούς. Στο 18^ο και στις αρχές του 19^ου αιώνα η μονή Αγίου Παύλου ,όπως και το σύνολο των μοναστηριών του Αγίου Όρους πέρασε κρίση τόσο οικονομική όσο και σε μοναχούς. Μετά όμως με τη βοήθεια των Τσάρων της Ρωσίας και κυρίως του Αλεξάνδρου Α’ και Νικολάου Α’ αναπτύχθηκε κυρίως σε ύψος η Μονή γιατί είναι κτισμένη πάνω σε βράχο. Πολλές φορές καταστράφηκε από διάφορες αιτίες, όμως ιδιαίτερα τόσο η πυρκαγιά του 1902 και η πλημμύρα του 1911 κατέστρεψαν την μονή και ξανακτίστηκε σχεδόν από την αρχή. Το Καθολικό της, που τιμάται στην Υπαπαντή του Κυρίου, σύμφωνα με μια επιγραφή έξω από την κόγχη άρχισε να κτίζεται το 1839 και τελείωσε στις 23 Απριλίου 1844, ημέρα του Αγίου Γεωργίου. Η τοιχοποιία του είναι ολόκληρη από μάρμαρο και ο χωρισμός στα διάφορα μέρη του Ναού γίνεται με κίονες, για αυτό έχει πολύ άνετους χώρους. Ο Ναός σαν καινούργιο κτήριο είναι ακόμη χωρίς τοιχογραφίες. Η μονή έχει δικά της 3 κελιά στις Καρυές και δύο Σκήτες. Την Νέα Σκήτη και την Σκήτη του Αγίου Δημητρίου ή Λάκκου Σκήτη, ή Λακκοσκήτη, βρίσκεται βορειοανατολικά της μονής ανάμεσα στη μονή και τον πύργο της Μορφωνού ( Αμαλφινών). Από τα πολλά κειμήλια που έχει να παρουσιάσει η Μονή Αγίου Παύλου, εκτός από τα δώρα των Μάγων, ξεχωρίζουμε ένα τεμάχιο Τιμίου Ξύλου, λείψανα πολλών αγίων, εγκόλπια, σταυρούς, ιερά σκεύη και άμφια. Στη μονή σώζονται πολλές φορητές εικόνες, όπως της Παναγίας Μυροβλύτισσας, του Αγίου Γεωργίου, της Δεήσεως (υαλογραφία) κτλ.

Καθολικό Ι. Μονής Αγίου Παύλου

Η βιβλιοθήκη της μονής έχει 494 χειρόγραφα, από τα οποία λίγα είναι περγαμηνά, και 12500 περίπου έντυπα βιβλία. Η μονή του Αγίου Παύλου ακολουθεί το κοινοβιακό σύστημα ζωής και διοίκησης από το 1840 και κατέχει την δέκατη τέταρτη θέση μεταξύ των 20 μονών του Αγίου Όρους. Οι μοναχοί ξεπερνούν ως σύνολο τους 100, από τους οποίους οι 35 μένουν μέσα στη μονή και οι υπόλοιποι στις σκήτες και στα κελιά.

Νέα Σκήτη, κτισμένη σε επικλινή τοποθεσία κοντά στη θάλασσα μεταξύ της κυρίαρχης Μονής Αγίου Παύλου και της Σκήτης της Αγίας Άννας. Γύρω στο 10^ο αιώνα, η Σκήτη ήταν κτισμένη υψηλότερα προς τη μεριά της Αγίας Άννας και το Κυριακό της ήταν στη θέση της σημερινής καλύβας των Αγίων Αναργύρων. Την εποχή εκείνη η Σκήτη έφερε το όνομα του «Βενέδικτου» ή του «Σταυρού». Στο 2^ο μισό του 11^ου αιώνα, η Σκήτη μεταφέρθηκε πιο κοντά στη θάλασσα και το Κυριακό της οικοδομήθηκε εκεί όπου βρίσκεται σήμερα η καλύβα της Υπαπαντής.

Τότε κτίστηκε και ο Πύργος της όπου στην κορυφή του ανεγέρθηκε παρεκκλήσιο αφιερωμένο στη Θεοπρομήτορα Αγία Άννα, το οποίο λειτουργούσε ως το 1950. Από τον πύργο αυτό ονομάστηκε και η Σκήτη ως «Σκήτη του Πύργου» μέχρι το 1819. Τέλος από το 1819 και μετά ονομάστηκε Νέα Σκήτη ή Σκήτη της Θεοτόκου.

Άποψη της Νέας Σκήτης ή Σκήτη της Θεοτόκου της Ι.Μ. Αγίου Παύλου

Το 1819 ο εθνομάρτυρας Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ με πατριαρχικό Σιγίλιο κατοχύρωσε τη Σκήτη υπέρ της Μονής Αγίου Παύλου. Πάντοτε στη Σκήτη ασκήτευαν ενάρετες μορφές και μάλιστα αρκετοί πνευματικοί πατέρες που ανήκαν στο αναγεννητικό κίνημα των Κολλυβάδων. Μεταξύ τους ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, ο φιλόσοφος Κύριλλος, ο εκ Μεσολογγίου Αθανάσιος κ.ά.

Το σημερινό Κυριακό, αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, άρχισε να ανεγείρεται το 1730 και ολοκληρώθηκε το 1757. Είναι ναός όχι πολύ φωτεινός και φέρει νάρθηκα και εξωνάρθηκα. Είναι ιστορημένος, πλην όμως οι τοιχογραφίες του δεν είναι επιτυχείς. Η Αγία Τράπεζα είναι ξυλόγλυπτη, φιλοτεχνημένη κατά τρόπο εντυπωσιακό. Το 1901 στο Κυριακό κτίσθηκε το παρεκκλήσι του Αγίου Κωνσταντίνου το οποίο θεωρείται τάφος των τριών αρχιερέων που ασκήτεψαν εδώ. Του Θεοφάνους Λακεδαιμονίας, του Βησσαρίωνος Ραψάνης και του Γερασίμου Χαλεπίου.

Στο προαύλιο του Κυριακού βρίσκεται ο ναός του κοιμητηρίου που τιμάται στη μνήμη των Αγίων Πάντων και λίγο πιο πέρα το οστεοφυλάκιο που φυλάσσονται τα οστά των πατέρων από τα 400 και πλέον χρόνια της Σκήτης.

Στη βιβλιοθήκη της Σκήτης φυλάσσονται περί τα 200 χειρόγραφα και περίπου 500 έντυπα. Σήμερα η Σκήτη απαρτίζεται από 30 Καλύβες, όπου διαμένουν 40 περίπου μοναχοί.

Οι περισσότερες Καλύβες της Σκήτης έχουν ενσωματωμένο ναό και όλες μικρή εδαφική έκταση που τις περιβάλλει. Οι μοναχοί ασχολούνται με την αγιογραφία, την Ξυλογλυπτική, τη χρυσοχοΐα και την καλλιέργεια, ιδίως εσπεριδοειδών. Σπουδαίοι αγιογραφικοί οίκοι της Σκήτης, θεωρούνται, των Κυριλλαίων, των Αβραμαίων, των Σπυριδωναίων, του Μοναχού Νίκωνος και του Ιερομονάχου Προδρόμου.

Σκήτη Αγίου Δημητρίου ή Σκήτη του Λάκου (Λακοσκύτη), η Σκήτη του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται νοτιοανατολικά της Ι.Μ. Αγίου Παύλου, σε υψόμετρο 280 μέτρων μέσα σε περιβάλλον εντονότατης βλάστησης. Οι Καλύβες της απλώνονται στο άγριο φαράγγι του χειμάρρου της Μορφωνούς, μεταξύ Αντιάθωνα και Μικρού Άθωνα.

Καλύβα στη Νέα Σκήτη

Οι μοναχοί που διαμένουν στη Σκήτη Αγίου Δημητρίου είναι Ρουμάνικης καταγωγής, εξαρτηματικοί της Μονής Αγίου Παύλου. Βρίσκεται κοντά στην παλαιά Μονή των Αμαλφηνών που καταργήθηκε το 12^ο αιώνα. Κατά την παράδοση η ίδρυση της Σκήτης ανάγεται στο 10^ο αιώνα. Το πρώτο μισό του 14^ου αιώνα ασκήτευαν εδώ Σέρβοι μοναχοί που λόγω χρηματικών οφειλών προς τη Μονή Βατοπεδίου αναγκάστηκαν να παραχωρήσουν σ’ αυτή όλη την περιοχή στην οποία συμπεριλαμβάνονταν και η Σκήτη με τα κτίριά της. Αργότερα τέλη του 14^ου αιώνα, η μονή Βατοπεδίου την παραχώρησε στη Μονή Αγίου Παύλου με ανταλλαγή κτημάτων κοντά του Πρόβλακα.

Σλαβική επιγραφή του 1606 στην Καλύβα του Αγίου Νικολάου μαρτυρεί την ύπαρξη στη Σκήτη Σλάβων μοναχών , μάλλον Σέρβων, μέχρι και τον 17^ο αιώνα. Από τα μέσα του 18^ου αιώνα και μετά μαρτυρείται η παρουσία Μολδαβών μοναχών. Το 1754 η Σκήτη του Αγίου Δημητρίου ερημώνεται για να ανασυσταθεί 6 χρόνια αργότερα το 1760 από το Μολδαβό μοναχό Δανιήλ.

Το Κυριακό της Σκήτης τιμώμενο στον Άγιο μεγαλομάρτυρα Δημήτριο, άρχισε να ανεγείρεται το 1898 και ολοκληρώθηκε το 1899. Μέχρι το 1904 προστέθηκε η Λιτή και το κωδωνοστάσιο. Το 1849 οικοδομήθηκε ο ναός του κοιμητηρίου, στη μνήμη της Αγίας «Σκέπης» από τον Μολδαβό μοναχό Ιάκωβο. Το συγκρότημα του Κυριακού περιλαμβάνει τους χώρους Αρχονταρικιού, Τράπεζας και άλλα βοηθητικά κτίρια που όμως βρίσκονται σε κακή κτιριολογική κατάσταση. Ήδη γίνονται εργασίες αποκατάστασης του Κυριακού.

Μέχρι και το πρώτο μισό του 20^ου αιώνα στη Σκήτη του Αγίου Δημητρίου υπήρχαν 24 Καλύβες από τις οποίες έξι χωρίς ναό. Σήμερα κατοικούνται μόνο πέντε Καλύβες. Της Αγίας Σκέπης, του Ευαγγελισμού, του Αγίου Νικολάου, που είναι και η αρχαιότερη Καλύβα της Σκήτης κτισμένη το 1606, η Καλύβα της Υπαπαντής και η Καλύβα των Αγίων Αρχαγγέλων. Όλες διαθέτουν εδαφική έκταση την οποία και καλλιεργούν για τις ανάγκες τους οι μοναχοί της Σκήτης.

Ι.Μ. Παύλου. Βροχή στον Άθω

Τηλέφωνα Μονής:23770/23250,Fax:23355,Νέα Σκήτη 23251,Λάκκου 23636

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Τα Μοναστήρια της Ανατολικής Ακτής

Στα Μοναστήρια της Ανατολικής παραλίας του Άθω, φτάνει κανείς κυρίως με καΐκι από την Ιερισσό ή τα Νέα Ρόδα, ιδίως όταν πρόκειται για τα μοναστήρια του βόρειου μισού της πλευράς αυτής (Χελανδαρίου, Εσφιγμένου, Βατοπεδίου). Για το υπόλοιπο τμήμα εναλλακτική λύση είναι να πάει κανείς μέσω των Καρυών ή με τα μονοπάτια που συνδέουν τα μοναστήρια της Δυτικής ακτής με τα μοναστήρια της Ανατολικής ακτής. Μετά τον παράπλου του ακρωτηρίου Αράπης στα βορειοανατολικά, που αυξάνει κατά πολύ το χρόνο του ταξιδιού, το πρώτο μοναστήρι που συναντάμε είναι το «Σέρβικο», του Χελανδαρίου ή (Χιλανδαρίου).

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Χελανδαρίου

Το μοναστήρι του Χελανδαρίου, αφιερωμένο στη μνήμη των Εισοδίων της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου), είναι το πρώτο από αυτά που είναι κτισμένα στην βορειοανατολική πλευρά του Όρους. Είναι αθέατο και κρυμμένο μέσα στην πλούσια βλάστηση του τοπίου, με περιορισμένο ορίζοντα και απέχει περίπου μισή ώρα από τη Θάλασσα, όπου βρίσκεται μόνο ο Αρσανάς του.

Αρσανάς Ιεράς Μονής Χελανδαρίου (ανατολική πλευρά

Αρσανάς Ιεράς Μονής Χελανδαρίου (Δυτική ακτή - Γιοβάντσα)

Η ονομασία του μοναστηριού προέρχεται, με κάθε επιφύλαξη από τον ιδρυτή ενός μονυδρίου στο χώρο αυτό που λεγόταν Χελανδάριος ή Χελανδάρις, όνομα που βρίσκουμε σε μια γραπτή μαρτυρία του 10^ου αιώνα, «Εγγράψαμε δια Γεωργίου του λεγόμενου Χελανδάρι». Αργότερα, σ’ ένα έγγραφο του έτους 1141, που σώζεται στη Μονή Μεγίστης Λαύρας, υπογράφει μεταξύ των άλλων και κάποιος μοναχός με το όνομα Συμεών της μονής Χε(λαν)δαρίου. Η ίδρυση του μοναστηριού, όπως εμφανίζεται σήμερα, οφείλεται στον ηγεμόνα της Σερβίας Στέφανο Νεμάνια και τον γιό του Ράτσκο. Ο Ράτσκο, αν και ήταν διάδοχος του θρόνου, προτίμησε το μοναστικό βίο, για αυτό ήρθε κρυφά στο Άγιον Όρος, στο μοναστήρι του Θεσσαλονικέως ή Παλαιομονάστηρο, στο οποίο έγινε μοναχός με το όνομα Σάββας. Αργότερα πήγε στη Μονή Βατοπεδίου, και αργότερα τον ακολούθησε και ο πατέρας του, που ήδη έγινε μοναχός στη Μονή Στουντένιτσας στη Σερβία με το όνομα Συμεών. Στη Μονή Βατοπεδίου έμειναν οι δυο τους μέχρις ότου το Βατοπέδι, ύστερα από παράκληση του νέου ηγεμόνα των Σέρβων, Στεφάνου Β’ , τους παραχώρησε το ερειπωμένο μονύδριο του Χελανδαρίου.

Ιερά Μονή Χελανδαρίου πριν την πυρκαγιά

Η παραχώρηση αυτή επικυρώθηκε με χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Αλέξιου Γ’ (1198) με το χαρακτηρισμό «τοις Σέρβοις δώρον αιώνιον». Δικαιολογημένα θεωρούνται ως οι πρώτοι κτήτορες και ιδρυτές της Μονής Χελανδαρίου ο Σάββας και ο Πατέρας του Συμεών. Αργότερα ο Σάββας έφυγε και έγινε αρχιεπίσκοπος της Σερβίας ενώ ο Συμεών έμεινε και πέθανε στο μοναστήρι. Λίγο χρόνο μετά το θάνατό τους, η Σέρβικη εκκλησία τους ανακήρυξε σε αγίους. Στο Χελανδάρι παρακινήθηκαν και άρχισαν να έρχονται πολλοί Σέρβοι να μονάσουν, με αποτέλεσμα να αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των μοναχών. Για το λόγο αυτό χρειάστηκε να προσαρτηθούν σιγά – σιγά σ’ αυτό μερικές άλλες μικρότερες μονές, όπως του Αγίου Βασιλείου, της Κομίτισσας, του Καλύκα, των Παπαρνικίων, του Ομολογητού της Στροβηλίας κ.ά. Η ακμή του μοναστηριού συνεχίστηκε στους επόμενους αιώνες, ώστε έγινε το κύριο πνευματικό κέντρο των Σέρβων για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Από εδώ βγήκαν πολλοί σοφοί άνδρες, μορφωμένοι κληρικοί, που έγιναν πατριάρχες, αρχιεπίσκοποι και επίσκοποι. Εδώ γράφτηκαν ή μεταφράστηκαν πολλά βιβλία που βοήθησαν στην πρόοδο και πνευματική ανάπτυξη του Σέρβικου λαού. Το μοναστήρι του Χελανδαρίου, πήρε πολλά δώρα και αμύθητα χρηματικά ποσά από τους Σέρβους ηγεμόνες και ιδιαίτερα από τον Στέφανο Δουσάν (όπως έγινε και με την πλειοψηφία των άλλων μοναστηριών του Αγίου Όρους), Σ’ ένα χρυσόβουλο μάλιστα που υπογράφει «Τσάρος και Αυτοκράτωρ Σέρβων τε και Ελλήνων», φαίνεται ότι επισκέφθηκε το μοναστήρι ο ίδιος μαζί με τη σύζυγό του Ελένη το 1347. Από τους αυτοκράτορες του Βυζαντίου, ευεργέτησε ιδιαίτερα ο Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος. Μετά την Τουρκική κατάκτηση , βοηθούν το μοναστήρι τόσο οι ηγεμόνες των παραδουνάβιων χωρών όσο και οι Τσάροι της Ρωσίας. Και έτσι η ακμή συνεχίζεται.

Ιερά Μονή Χελανδαρίου με τα χαρακτηριστικά Κυπαρίσσια στο προαύλιο

Στο μεταξύ πολλοί Σέρβοι μοναχοί εξακολουθούν να έρχονται στον Άθω, ώστε πολλές φορές ανακηρύχθηκε Πρώτος, μοναχός Σέρβικης καταγωγής. Από τον 17^ο αιώνα αρχίζει η παρακμή του μοναστηριού. Στα χρόνια 1722 και 1891 το μοναστήρι καταστράφηκε από δύο αντίστοιχες πυρκαγιές. Το 1896, το μοναστήρι επισκέφθηκε ο Βασιλιάς της Σερβίας Αλέξανδρος Α’ που στη συνέχεια το ενίσχυσε οικονομικά και έστειλε πολλούς Σέρβους μοναχούς, οι οποίοι τελικά επικράτησαν και πήραν ξανά την διοίκησή του. Στους αγώνες του Αγίου Όρους για την ενσωμάτωσή του στην Ελλάδα, οι Σέρβοι μοναχοί συμπαραστάθηκαν ουσιαστικά και μάλιστα με τον Πρώτο, που κατά τύχη το έτος εκείνο (1913) ήταν Σέρβος Χελανδαρηνός. Επίσης στο Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, συνεργάστηκαν με τους Έλληνες ενάντια στον κατακτητή. Το καθολικό της μονής είναι αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου, κτίστηκε το 14^ο αιώνα κατά το βυζαντινό αγιορείτικο τύπο. Η τοιχογράφηση του ναού έγινε τα 1319-1320. Δυστυχώς όμως οι αξιόλογες αυτές τοιχογραφίες επιζωγραφήστηκαν στα χρόνια 1803-1804. Ωστόσο μπορούμε να διακρίνουμε μερικά βασικά χαρακτηριστικά τους, όπως είναι η διηγηματικότητα, οι κινούμενες μορφές, οι αφύσικες πολλές φορές στάσεις και χειρονομίες , η παράθεση ηθογραφικών σκηνών κτλ. Τελευταία άρχισε το καθάρισμα των τοιχογραφιών αυτών και αποκαλύφθηκαν κιόλας μερικές παραστάσεις. Πολύ ενδιαφέρον θεωρείται το θαυμάσιο μαρμάρινο δάπεδο του ναού καθώς και το ξυλόγλυπτο μεταβυζαντινό τέμπλο του 1774. Πίσω από τον επισκοπικό – ηγουμενικό θρόνο , στα «γεροντικά», βρίσκεται ο ασημένιος τάφος του Αγίου Συμεών, από όπου φύτρωσε ένα κλήμα που σώζεται ακόμη και του οποίου οι ρώγες καταπολεμούν την στειρότητα των γυναικών.

Η τράπεζα της μονής, ορθογώνιο κτίσμα με δύο κόγχες και δύο εισόδους, είναι ενσωματωμένη στη δυτική πλευρά απέναντι ακριβώς από την πρόσοψη του καθολικού. Εκτός από τις τοιχογραφίες του Σέρβου μοναχού και αγιογράφου Γεωργίου Μητροφάνοβιτς (1623), που γεμίζουν ολόκληρη την επιφάνειά της, τελευταία ήρθαν στο φως αξιόλογες βυζαντινές τοιχογραφίες του 14^ου αιώνα με σκηνές από την παλαιά διαθήκη, στο αέτωμα, πάνω από τη βόρεια κόγχη της. Πλούσιο θεωρείται το μοναστήρι από άποψη κειμηλίων, από τα οποία τα περισσότερα στεγάζονται σ’ ένα σύγχρονο κτίριο ανατολικά του καθολικού. Και πρώτα από όλα μια συλλογή από φορητές εικόνες, πολλές από τις οποίες προέρχονται από την βυζαντινή εποχή και διατηρούνται σε άριστη κατάσταση. Οι σπουδαιότερες είναι: Δύο της Θεοτόκου Οδηγήτριας, η μία ψηφιδωτή, του Χριστού, των Ευαγγελιστών, των Εισοδίων της Θεοτόκου, των αποστόλων Πέτρου και Παύλου, του Προδρόμου, των αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, των πέντε Μαρτύρων κλπ. Η Βιβλιοθήκη των χειρογράφων περιέχει 181 Ελληνικούς και 809 σλάβικους κώδικες, από τους οποίους 47 είναι περγαμηνοί. Τα έντυπα βιβλία που ξεπερνούν τα 20.000, Ελληνικά είναι τα 3000 και τα άλλα σλαβικά. Το Χελανδάρι από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, κατέχει την τέταρτη θέση μεταξύ των αθωνικών μοναστηριών. Αριθμεί συνολικά 60 περίπου Σέρβους μοναχούς μέσα και έξω από το μοναστήρι.

Στις 4 Μαρτίου 2004, από ένα σώμα ηλεκτρικού καλοριφέρ, που ξεχάστηκε αναμμένο, ξεκίνησε μεγάλη πυρκαγιά που έκανε στάχτη μεγάλο μέρος της Ιεράς Μονής. Μέσα σε μια ώρα η φωτιά επεκτάθηκε σε όλη την βορειοανατολική πτέρυγα της Μονής. Οι ζημιές που προκλήθηκαν στο ιστορικό μοναστήρι της Αθωνικής Πολιτείας είναι ανεπανόρθωτες. Τα 2/3 του Σέρβικου μοναστηριού κάηκαν, όμως από θαύμα το πλέον αξιολογότερο και αρχαιότερο τμήμα του, μαζί με τα ανεκτίμητης αξίας κειμήλια και τη βιβλιοθήκη με τα σπάνια χειρόγραφα, διασώθηκαν. Ο κύριος ναός έμεινε ανέπαφος, αλλά σημαντική απώλεια είναι η καταστροφή των δύο παρεκκλησίων, «Αγίου Νικολάου» και «Αγίου Δημητρίου» και των τοιχογραφιών τους. Από την επομένη μέρα ξεκίνησε μια μεγάλη προσπάθεια αποκατάστασης των κατεστραμμένων τμημάτων.

Ιερά Μονή Χελανδαρίου. Η ώρα της καταστροφής

Τηλέφωνα Μονής: 23770/23797

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Εσφιγμένου

Μετά τον αρσανά του Χελανδαρίου και δίπλα ακριβώς από την θάλασσα, μέσα σ’ ένα γαλήνιο ορμίσκο είναι κτισμένο το μοναστήρι του Εσφιγμένου, που γιορτάζει την Ανάληψη του Κυρίου (40 μέρες μετά το Πάσχα).

Ιερά Μονή Εσφιγμένου

Σχετικά με την ονομασία της Μονής, παρατηρείται μεγάλη διαφωνία μεταξύ των ερευνητών. Σύμφωνα με μια γνώμη αυτή οφείλεται στη θέση της Μονής ανάμεσα σε τρεις λόφους, της Ζωοδόχου πηγής, Σαμάρειας και Γριμποβίτσας, από τους οποίους κατά κάποιο τρόπο μοιάζει να περισφίγγεται. Η ίδρυση της Μονής καθώς και εκείνης του Ξηροποτάμου, αποδίδεται από την Αγιορείτικη παράδοση στον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β’ και την αδελφή του Πουλχερία, (5^ος αι.) Η Μονή αυτή όμως, σύμφωνα με την παράδοση, καταστράφηκε αργότερα από ένα βράχο που ξεριζώθηκε από το βουνό και έπεσε καταπάνω της. Λένε ότι τα ερείπιά της σώζονται μισό χιλιόμετρο πιο πέρα από τη σημερινή Μονή. Πάντως με σιγουριά δεν μπορούμε να πούμε ποιος ήταν τόσο ο ιδρυτής της όσο και ο ακριβής χρόνος της ίδρυσης της Μονής. Με κάποια βεβαιότητα μπορούμε να πούμε ότι η Μονή ιδρύθηκε στο τέλος του 10^ου ή στις αρχές του 11^ου αιώνα, όπως μαρτυρούν διάφορες γραπτές πηγές της εποχής αυτής. Για πρώτη φορά αναφέρεται στο εγκλητικό λεγόμενο γράμμα του Παύλου Ξηροποταμηνού (1016), μετά στη διαθήκη του μοναχού Δημητρίου του Χαλκέως (1030), όπου υπογράφει ως εκτελεστής της ο «Θεόκτιστος μοναχός και καθηγούμενος της Μονής Εσφιγμένου», και τέλος στο Β’ Τυπικό του Αγίου Όρους (1046). Η Μονή μέχρι την Τουρκική κατάκτηση, πέρασε μια περίοδο ακμής από κάθε άποψη. Σ’ αυτό συνετέλεσαν, ο καθένας με τον τρόπο του, πολλοί αυτοκράτορες του Βυζαντίου και ηγεμόνες άλλων ορθόδοξων χωρών, όπως ο Ιωάννης Ε’ Παλαιολόγος, ο κράλης της Σερβίας Στέφανος Δ’, ο δεσπότης Γεώργιος Βράγκοβιτς και άλλοι. Δοκιμασίες ήταν πολλές πειρατικές επιδρομές και δύο πυρκαγιές το 14^ο αιώνα. Αποτέλεσμα αυτών των καταστροφών ήταν η σχεδόν ολοκληρωτική ερήμωση, αλλά κατά το 1569, όπως αναφέρεται σε έγγραφο, 51 μοναχοί, εργάστηκαν δραστήρια για την ανασυγκρότησή της. Αργότερα, το 1655, ο τσάρος της Ρωσίας Αλέξιος, ύστερα από νέες περιπέτειες της Μονής, έδωσε σχετική άδεια στους Εσφιγμενήτες μοναχούς να περιοδεύουν κάθε πέντε χρόνια την Ρωσία και να συγκεντρώνουν εράνους για τη Μονή. Παράλληλα την ίδια χρονική περίοδο στήριξαν τη Μονή και οι ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας. Στις αρχές του 18^ου αιώνα, και στη συνέχεια, ευεργέτησαν τη μονή οι Μητροπολίτες Μελενίκου Γρηγόριος που μόνασε και στη μονή, και ο Θεσσαλονίκης Δανιήλ ο οποίος την έκανε κοινόβια το 1797 με σιγίλιο του Γρηγορίου Ε’.

Καθολικό της Ι. Μ. Εσφιγμένου

Κατά την Ελληνική επανάσταση η Μονή Εσφιγμένου, καθώς βρίσκεται πρώτη προς τη μεριά του κόσμου, υπέφερε πολλά από τους Τούρκους που ήρθαν εξαγριωμένοι στο Όρος. Το αφιερωμένο στην Ανάληψη του Κυρίου καθολικό της μονής, κτίστηκε από τον ηγούμενο Θεοδώρητο στα χρόνια 1806 – 1810 στη θέση του παλαιότερου ναού, και σύμφωνα με το τύπο των άλλων καθολικών του Α.Ο. . Τα εγκαίνια τα έκανε το 1811 ο πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’. Ο ναός είναι ευρύχωρος και μεγαλοπρεπής, σχηματίζει στην μολυβδοσκέπαστη στέγη του 8 τρούλους, από τους οποίους ο κεντρικός είναι μεγαλύτερος. Τα μάρμαρα μεταφέρθηκαν από την Τήνο από όπου κατάγονταν και ο αρχιτέκτονάς του Παύλος. Η τοιχογράφηση του ναού έγινε στα χρόνια 1811 και 1818 (Ιερό Βήμα) από τους Γαλατσιάνους ζωγράφους Βενιαμίν, Ζαχαρία και Μακάριο και του νάρθηκα το 1841 από τους Ιωάσαφ, Νικηφόρο, Γεράσιμο και Άνθιμο. Απέναντι από την πρόσοψη του καθολικού, βρίσκεται η Τράπεζα της Μονής. Εκτός από τον κεντρικό ναό η Μονή έχει 8 παρεκκλήσια μέσα στη Μονή και 5 εκτός Μονής. Έχει αρκετά κειμήλια, φορητές εικόνες, άγια λείψανα. Η βιβλιοθήκη περιέχει 372 χειρόγραφα, από τα οποία τα 75 είναι περγαμηνά και μερικά εικονογραφημένα. Έχει 2000 έντυπα βιβλία ενώ 7000 φυλάσσονται σε άλλο σημείο της Μονής.

Η Φιάλη της Ι.Μ. Εσφιγμένου

Οι καταστροφές από τους Τούρκους ήταν πολύ μεγάλες, γιατί στο Μοναστήρι αυτό κήρυξε την επανάσταση του 1821 στη Βόρειο Ελλάδα ο Εμμανουήλ Παππάς. Τα τελευταία χρόνια, η «Ζηλωτική» στάση της Μονής και η άρνηση μνημόνευσης του ονόματος του Οικουμενικού Πατριάρχη, με αφορμή την προσέγγιση Ορθοδόξων και Καθολικών, έστρεψε αρκετές φορές πάνω της τα φώτα της δημοσιότητας. Σήμερα, εκκρεμεί δικαστική απόφαση έξωσης από την Ι. Μονή και αποχώρησης από το Άγιο Όρος των μοναχών. Ενώ έχουν κηρυχθεί αιρετικοί.

Η Μονή Εσφιγμένου ακολουθεί κοινοβιακό σύστημα ζωής και κατέχει την δέκατη όγδοη θέση ανάμεσα στις 20 μονές του Άθω. Αριθμεί συνολικά 65 περίπου μοναχούς αλλά όλοι τους είναι υπό έξωση.

Τηλέφωνα Μονής: 23770/ 23796, FAX: 23937, τηλ. Κέντρο 23282.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Βατοπεδίου

Βρίσκεται επίσης στο ύψος της παραλίας και είναι δεύτερη στην ιεραρχία των μονών του Αγίου Όρους, από τον 11^ο αιώνα. Είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου (25 Μαρτίου). Στο χώρο που είναι κτισμένη, ίσως υπήρχε η αρχαία πόλη ΔΙΟΝ. Ο χρόνος ίδρυσης της μονής και η προέλευση της ονομασίας της απασχολούν ακόμη τους ερευνητές.

Μερική άποψη της Ι.Μ. Βατοπεδίου

Σύμφωνα με την παράδοση ιδρύθηκε στο τέλος του 4^ου αιώνα από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Α’ από ευγνωμοσύνη προς τη Θεοτόκο που έσωσε το γιο του, ο οποίος , ταξιδεύοντας στο πέλαγος, παιδί ακόμα, ναυάγησε κοντά στις ακτές του Όρους και μεταφέρθηκε θαυματουργικά στη στεριά κοντά σε μια βάτο. Έτσι ονομάστηκε και το μοναστήρι Βατο-παίδιον. Η ονομασία του όμως Βατο-πέδιον, οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα από τα πολλά βάτα που υπάρχουν στην περιοχή μπροστά από τη Μονή. Σε παλαιότερα έγγραφα, το μοναστήρι ονομάζεται και «Λαύρα του Βατοπεδίου» ή «Μεγάλη Μονή του Βατοπεδίου». Ιστορικά όμως η ίδρυση της μονής τοποθετείται στο β’ μισό του 10^ου αιώνα και με αυτή συνδέονται τα ονόματα τριών μοναχών από την Ανδριανούπολη, Αθανασίου, Νικολάου και Αντωνίου, που ήρθαν στον Άθω την εποχή του οσίου Αθανασίου με σκοπό να μονάσουν κοντά του. Ο όσιος όμως μετά από λίγο καιρό τους έστειλε στην περιοχή της σημερινής Μονής Βατοπεδίου, όπου φαίνεται ότι υπήρχαν σκήτες πολύ νωρίτερα, ίσως ακόμη και ένα ή περισσότερα κελιά που οι τρεις αυτοί ένωσαν και συνέστησαν το μοναστήρι. Στο Α’ τυπικό του Αγίου Όρους (972) δεν αναφέρεται καθόλου το Βατοπέδι, ενώ σε πράξη του Πρώτου Θωμά το 985 υπογράφει ο ηγούμενός του Νικόλαος. Έτσι η ίδρυση της Μονής ορίζεται μεταξύ του 972 και 985. Στη συνέχεια και σε διάστημα μικρότερο από ένα αιώνα, σύμφωνα με το Β’ τυπικό του Όρους (1046), ανεβαίνει ιεραρχικά στη δεύτερη θέση – που κατέχει – και σήμερα, γίνεται πολυάνθρωπο και οικονομικά ανεξάρτητο μοναστήρι. Στα τέλη του 12^ου αιώνα, ήρθαν να μονάσουν εδώ οι Σέρβοι μοναχοί Συμεών και Σάββας, που μάλιστα συντέλεσαν και στην προσθήκη νέων οικοδομών. Στους δύο αυτούς μοναχούς το Βατοπέδι παραχώρησε το Κελί του Χελανδαρίου στην τοποθεσία Μηλέα, που το μεγάλωσαν και το έκαναν σύντομα ανεξάρτητο μοναστήρι. Με τον τρόπο αυτό αναπτύχθηκε ένα είδος συγγένειας ανάμεσα στα δύο μοναστήρια που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Ιερά Μονή Βατοπεδίου

Το μοναστήρι δέχθηκε πολλές καταστροφικές πειρατικές επιδρομές των ενωτικών, κυρίως των Καταλανών και βρέθηκε σε κατάσταση παρακμής. Το βοήθησαν πολύ οι Παλαιολόγοι αυτοκράτορες και ιδιαίτερα ο Ανδρόνικος Β’ , πολλοί Σέρβοι ηγεμόνες και ο Δομέστικος Δημήτριος Παλαιολόγος. Οι δυσκολίες ξαναήρθαν όμως πάλι και στη συνέχεια έγινε όπως και σε άλλα μοναστήρια του Άθω ιδιόρρυθμο, το 1541. Το 1575 με ενέργειες του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Σιλβέστρο, έγινε πάλι κοινόβιο, για να αλλάξει πάλι σε ιδιόρρυθμο μέχρι το 1989 οπότε έγινε πάλι κοινόβιο. Το 17^ο Αιώνα , μετά από βαριές φορολογίες των Τούρκικων αρχών το Βατοπέδι αναγκάστηκε να πουλήσει πολλά κτήματα για να μπορέσει να αντιμετωπίσει διάφορες ανάγκες και ιδιαίτερα τη συντήρηση των μοναχών που ανέρχονταν στον αριθμό των 300 περίπου. Για να αντιμετωπιστούν τα μεγάλα προβλήματα βοήθησαν πολύ τόσο οι Τσάροι της Ρωσίας όσο και ηγεμόνες των παραδουνάβιων περιοχών. Κατά το 18^ο αιώνα υπήρξε περίοδος μεγάλης ακμής και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι με έξοδα των Βατοπεδινών λειτούργησε η Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Σχολή, που στεγάζονταν σε ανεξάρτητο κτήριο απέναντι από το μοναστήρι. Επίσης ανακαινίστηκε το ίδιο το μοναστήρι και μεγάλωσε με την προσθήκη νέων οικοδομών. Οι σημερινές κτιριακές εγκαταστάσεις αρχίζουν από την ίδρυσή του και χρονολογούνται σε διαφορετικές εποχές. Οι οικοδομές του εμφανίζουν ένα πολυγωνικό σχήμα με καθαρά φρουριακό χαρακτήρα. Είναι τοποθετημένες γύρω από μια πελώρια πλακόστρωτη αυλή και η μια πλευρά, η βορινή, είναι παράλληλη προς τη θάλασσα με μήκος 200 μέτρα περίπου. Το Καθολικό είναι κτίσμα του 10^ου αιώνα , με μερικές αλλαγές και προσθήκες και τιμάται στο όνομα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Νεώτερος είναι ο εξωνάρθηκας, που προστέθηκε ανοικτός και διώροφος το 1426 και το κωδωνοστάσιο ένα χρόνο μετά.

Ο Καθολικός Ναός της Ι. Μονής Βατοπεδίου

Το σημερινό ξυλόγλυπτο τέμπλο κατασκευάστηκε το 1788, αλλά στο παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου σώζεται ένα τμήμα από το παλαιό μαρμάρινο χαμηλό τέμπλο, από την Βυζαντινή εποχή. Η τοιχογράφηση του καθολικού, σύμφωνα με μια επιγραφή έγινε στις αρχές του 14^ου αιώνα και μάλιστα στα χρόνια του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ και του ιερομόναχου Αρσενίου. Ο Ναός διασώζει ορισμένα αξιόλογα ψηφιδωτά από την βυζαντινή εποχή, που είναι και μοναδικά στο είδος τους μέσα στο Άγιο Όρος. Το μοναστήρι διαθέτει ένα μεγάλο αριθμό από παρεκκλήσια, από τα οποία 5, του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Δημητρίου , δεξιά και αριστερά της λιτής, της Παναγίας της Παραμυθίας, περίπου πάνω από το δεύτερο, και των Αρχαγγέλων και της Αγίας Τριάδος δεξιά και αριστερά στα κατηχούμενα, είναι ενσωματωμένα στο καθολικό. Εκτός από τα παρεκκλήσια που βρίσκονται μέσα στο ναό, έχουμε δύο παρεκκλήσια μέσα στην αυλή του, της Αγίας Ζώνης, που ονομάζεται έτσι από την Τίμια Ζώνη της Θεοτόκου, που σήμερα φυλάσσεται στο ιερό βήμα του Καθολικού, και των Αγίων Αναργύρων. Έξω από την κύρια είσοδο του καθολικού, στην πρόσοψή του, βρίσκεται η φιάλη του Αγιασμού και απέναντι ακριβώς η τράπεζα του Μοναστηριού που κτίστηκε τον 12^ο αιώνα στα χρόνια του αυτοκράτορα Αλεξίου και τοιχογραφήθηκε πολύ μεταγενέστερα το έτος 1786.

Η Τράπεζα της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου

Από άποψη κειμηλίων το Βατοπέδι εμφανίζεται πολύ πλούσιο, διαθέτει ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σκευοφυλάκια του Αγίου Όρους. Εδώ φυλάσσονται πολλά και σπάνια κειμήλια, αξιόλογες φορητές εικόνες (όπως της Σταυρώσεως και της Αγίας Άννας, ψηφιδωτές, μια άλλη του Αγίου Γεωργίου από αχάτη). Η Ζώνη της Θεοτόκου, βρίσκονταν πρώτα στη μονή Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη και μετά στην Αγία Σοφία. Από εκεί την πήρε ο ηγεμόνας της Σερβίας Λάζαρος Α’ και στη συνέχεια τη δώρισε στο Βατοπέδι. Η Βιβλιοθήκη της Μονής Βατοπεδίου είναι πλούσια τόσο σε χειρόγραφα όσο και σε έντυπα βιβλία. Τα χειρόγραφα ξεπερνούν τα 2000 από τα οποία 650 είναι περγαμηνά. Από αυτά ξεχωρίζουν ορισμένα εικονογραφημένα χειρόγραφα με πολύ αξιόλογες μικρογραφίες και άλλα κοσμήματα. Τα έντυπα ξεπερνούν τα 25000 με πολλές παλιές και πολύτιμες εκδόσεις.

Σκήτη Αγίου Δημητρίου

Στο Βατοπέδι υπάγεται η Ελληνική σκήτη του Αγίου Δημητρίου που βρίσκεται μισή ώρα περίπου νοτιοδυτικά του προς το βουνό, στη θέση όπου πιθανόν βρισκόταν άλλοτε η παλαιά μονή του Χαλκέως. Οργανώθηκε σε Σκήτη το 18^ο αιώνα. Το 1729 συντάχθηκε το πρώτο τυπικό που ρυθμίζει τον τρόπο λειτουργίας της. Είναι ιδιόρρυθμη με πολύ μικρό αριθμό μοναχών (4 ή 5) και περιλαμβάνει 21 καλύβες από τις οποίες οι πιο πολλές σήμερα μένουν κλειστές. Το κυριακό της Σκήτης Αγίου Δημητρίου Βατοπεδίου, ανάγεται στη βυζαντινή εποχή. Ό,τι σώζεται από την εποχή αυτή είναι το μαρμαροθέτημα του Κυριακού, έργο του 12^ου αιώνα. Τοιχογραφήθηκε το 1755 και ο εξωνάρθηκας το 1806. Η σκήτη διαθέτει και βιβλιοθήκη με 73 χειρόγραφα – τελευταία μεταφέρθηκαν στη μονή – και 200 περίπου έντυπα βιβλία.

Σκήτη Αγίου Ανδρέα ή Σεράϊ

Στο ίδιο μοναστήρι ανήκει και η μεγάλη ρωσική σκήτη του Αγίου Ανδρέα (Σεράϊ) κοντά στις Καρυές, όπου παλαιότερα βρισκόταν η Μονή Ξύστρου.

Σκήτη Αγίου Ανδρέα (Σεράϊ) της Ι/Μ. Βατοπεδίου

Ήταν ακόμη κελί, τιμώμενο στη μνήμη του Αγίου Αντωνίου όταν εγκαταστάθηκαν εκεί οι πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως Αθανάσιος Γ’ και Σεραφείμ Β’. Αυτοί αφού το ανακαίνισαν 1763 του έδωσαν το σημερινό όνομα. Το 1842 παραχωρήθηκε από το Βατοπέδι στον Βησσαρίωνα και σε άλλους Ρώσους μοναχούς, που, από πολλές προσπάθειες, μετέτρεψαν το κελλί σε κοινόβια σκήτη. Τη μετατροπή αυτή επικύρωσε με σιγίλιο ο Πατριάρχης Άνθιμος Δ’ το 1849. Αμέσως μετά αυξήθηκε η σκήτη με το κτίσιμο μεγάλων και επιβλητικών κτιρίων, που σχημάτιζαν ένα τετράπλευρο σχήμα (1857-1900). Στις αρχές του 20^ου αιώνα η Σκήτη είχε 800 μοναχούς. Μετέπειτα και μέχρι τα μέσα του 20^ου αιώνα είχε ραγδαία μείωση του αριθμού των μοναχών και τελικά για ορισμένα χρόνια ερήμωσε τελείως. Σήμερα η σκήτη έχει λίγους μοναχούς. Ασχολούνται κυρίως με συντηρήσεις εικόνων και σε μια πτέρυγά της στεγάζεται η σημερινή σχολή της Αθωνιάδος που λειτουργεί από το 1953. Το πλούσιο Κυριακό της, που για να γίνει χρειάστηκαν είκοσι ολόκληρα χρόνια με διαλείμματα (1842-1900), σώζεται ανέπαφο και θεωρείται ο μεγαλύτερος ναός μέσα στο Άγιο Όρος και από τους μεγαλοπρεπείς ανάμεσα σε όλους τους ναούς της Ανατολής. Έχει μήκος 60 μέτρα, πλάτος 33 και ύψος 29 μέτρα. Το τέμπλο του είναι ξυλόγλυπτο και χρυσωμένο.

Το Βατοπέδι τη στιγμή αυτή αριθμεί συνολικά 80 μοναχούς, που ζουν σ’ αυτό και στα διάφορα εξαρτήματά του.

Τηλέφωνα Μονής: 23770/ 23219, FAX: 23657 , Κέντρο 23780-2

Σκήτη Αγ. Ανδρέα: 23770/ 23341 – Σκήτη Αγ. Δημητρίου 23770/ 23303

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Παντοκράτορος

Στο μέσο περίπου της χερσονήσου, είναι κτισμένη πάνω σε ένα βράχο, που τον χτυπά ακατάπαυστα το κύμα τρικυμισμένης συνήθως θάλασσας της βορειοανατολικής ακτής του Όρους, και γιορτάζει τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος (6 Αυγούστου)

Ιερά Μονή Παντοκράτορος

Ως ιδρυτές του μοναστηριού αναφέρονται δύο άνδρες, ο «μέγας στρατοπεδάρχης» Αλέξιος και ο «μέγας πριμικήριος» Ιωάννης, που έζησαν στα μέσα περίπου του 14^ου αιώνα και στην αρχή ήρθαν και μόνασαν στο ομώνυμο κελί που υπήρχε σ’ αυτόν εδώ τον τόπο, δίνοντας σιγά – σιγά τη μορφή του μοναστηριού. Την προσπάθειά τους, ενίσχυσε πολύ ο συγγενής του Ιωάννη και Αυτοκράτορας τότε του Βυζαντίου Ιωάννης Ε’ Παλαιολόγος. Τη βοήθειά του συνέχισαν και οι διάδοχοι αυτοκράτορες. Μετά την Οθωμανική κυριαρχία το μοναστήρι άρχισε να περνά οικονομική κρίση αλλά με την συμπαράσταση σ’ αυτό τόσο, οι Έλληνες ή Ελληνικής καταγωγής ηγεμόνες των παραδουνάβιων χωρών, όσο και η Ρωσική βοήθεια με συγκεκριμένη δωρεά και μια άδεια που δόθηκε από την Αικατερίνη Β’ στους Παντοκρατορινούς μοναχούς για συγκέντρωση χρημάτων στη Ρωσία το 1762 κατάφερε και αντιμετώπισε το μεγάλο πρόβλημα. Από δύο μεγάλες πυρκαγιές που έγιναν, η μια το 1773 και η άλλη το 1948, υπήρξαν μεγάλες καταστροφές. Μετά την πρώτη, εργάστηκε πολύ για την ανοικοδόμηση του μοναστηριού ο σκευοφύλακάς του Κύριλλος, ενώ τις ζημιές της δεύτερης επανόρθωσε η Υπηρεσία αναστηλώσεων. Το σχήμα των κτιριακών εγκαταστάσεων της μονής είναι ακανόνιστο πολύπλευρο, με τοίχος γύρω – γύρω και τον οχυρωματικό πύργο στη δυτική πλευρά του. Το σχετικά μικρό καθολικό, μέσα στο οποίο είναι θαμμένοι οι δύο κτήτορες του Αλέξιος και Ιωάννης, βρίσκεται στο βορινό μέρος της πλακόστρωτης αυλής. Ακολουθεί τον αγιορείτικο τύπο με μια ιδιομορφία, που διαγράφεται στο διάστημα ανάμεσα στους χορούς των ψαλτών και στο Ιερό βήμα, που είναι μεγαλύτερο από εκείνο των άλλων καθολικών του Όρους. Οι τοιχογραφίες του Ναού είναι του 14^ου αιώνα, σώζονται σήμερα κάτω από ένα νεότερο στρώμα, ύστερα από την επιζωγράφηση το 1854 από τον αγιογράφο Ματθαίο Ιωάννη από την Νάουσα. Από τις παλιές τοιχογραφίες διακρίνονται οι παραστάσεις της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, της Δεήσεως και διαφόρων Αγίων.

Καθολικό Ι. Μ. Παντοκράτορος

Φιάλη αγιασμού με μορφή που τη συναντούμε στα περισσότερα αθωνικά μοναστήρια, δεν υπάρχει στη Μονή Παντοκράτορα. Η Τράπεζα είναι ενσωματωμένη στην πλευρά των κελιών απέναντι από την πρόσοψη του Καθολικού. Αυτή ανοικοδομήθηκε το 1741 και τοιχογραφήθηκε ύστερα από 8 χρόνια από μέτριους ζωγράφους. Εκτός από τον κεντρικό ναό το μοναστήρι διαθέτει 8 παρεκκλήσια μέσα στον περίβολο του και άλλα 7 έξω στα διάφορα εξαρτήματά του. Από αυτά αξιολογότερο είναι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αριστερά της λιτής στο καθολικό, με τοιχογραφίες του έτους 1538, που επιζωγραφήθηκαν το 1868. Άλλα τοιχογραφημένα παρεκκλήσια είναι του Αγίου Νικολάου δίπλα στην είσοδο της Μονής και του Τιμίου Προδρόμου στη νότια πτέρυγα. Στο δρόμο από το Μοναστήρι προς τις Καρυές, συναντούμε το συνοικισμό της Καψάλας, που περιλαμβάνει πολυάριθμες μοναχικές καλύβες από τις οποίες οι 36 υπάγονται στη Μονή Παντοκράτορος. Ένα κελί της Μονής είναι της «Κοιμήσεως της Θεοτόκου» που ονομάζεται «Άξιον Εστί» και συνδέεται με την ομώνυμη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που προέρχεται από αυτό και φυλάσσεται σήμερα στο Ιερό Βήμα του ναού του Πρωτάτου.

Σκήτη Προφήτη Ηλία, στη Μονή Παντοκράτορος ανήκει και η Ρωσική κοινόβια Σκήτη του Προφήτη Ηλία που στέκει σε ένα ύψωμα απέναντι από τη Μονή, σε απόσταση μισής ώρας περίπου. Εκεί υπήρχε κελί που παραχωρήθηκε το 1757 στον διάσημο Ουκρανό μοναχό και μεγάλο αναμορφωτή Παϊσιο Βελιτσκόφσκυ.

Ρωσική Σκήτη Προφήτη Ηλία

Ασκητές κυρίως Μολδαβοί και Ουκρανοί, έγιναν σιγά – σιγά μαθητές του και καθώς ο κύκλος γύρω του μεγάλωσε μετέτρεψε το κελί σε Σκήτη και μάλιστα κοινόβια, θεσμός που εμφανίζεται για πρώτη φορά στις σκήτες του Όρους.

Κυριακό της Σκήτης Προφήτη Ηλία

Κατόπιν η σκήτη παρέμεινε στα χέρια των Ρώσων μοναχών, που αυξήθηκαν πολύ και αναγκάσθηκαν να κτίσουν νέα μεγάλα κτίρια παρόμοια με εκείνα του Αγίου Ανδρέα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ανησυχήσουν το πατριαρχείο, η ιερά κοινότητα και η κυρίαρχη μονή. Για το λόγο αυτό έγιναν ατελείωτοι δικαστικοί αγώνες ανάμεσα στη σκήτη και τη Μονή Παντοκράτορος στους οποίους έδωσε τέλος ο πατριάρχης Νεόφυτος Η’ με σιγίλιο του το 1892. Στις αρχές του 20^ου αιώνα η Σκήτη αριθμούσε τριακόσιους μοναχούς. Αργότερα ερήμωσε και το 1992 αναβίωσε από συνοδεία μοναχών. Το νεότερο και επιβλητικό Κυριακό της σκήτης εγκαινιάστηκε το 1900. Μέσα σε αυτό φυλάσσονται δύο αξιόλογες εικόνες της Παναγίας: Γαλακτοτροφούσας και Δακρυρροούσας.

Η Ρωσική Σκήτη και το Κυριακό του Προφήτη Ηλία

Στις πτέρυγες της Σκήτης Προφήτη Ηλία οι οποίες διαμορφώνουν σε κάτοψη τετράπλευρο, υπάρχουν η Τράπεζα, το μαγειρείο, ο φούρνος, το αρχονταρίκι με τα δωμάτια των φιλοξενουμένων, το συνοδικό, το γραφείο του Δικαίου, τα Κελιά των μοναχών, η βιβλιοθήκη, διάφοροι βοηθητικοί και αποθηκευτικοί χώροι, αγιογραφείο και εργαστήρι συντήρησης εικόνων καθώς και παρεκκλήσια.

Από τα κειμήλια του μοναστηριού ξεχωρίζουν ένας επιτάφιος, τμήμα από την ασπίδα του αγίου Μερκουρίου, ιερά άμφια και εκκλησιαστικά σκεύη, πλούσια κοσμημένες λειψανοθήκες με τεμάχια από το Τίμιο Ξύλο και λείψανα αγίων, σταυροί, εγκόλπια κλπ. Επίσης διαθέτει μια μεγάλη συλλογή από φορητές εικόνες. Στη μονή υπάρχει μια από τις αξιολογότερες εικόνες της Παναγίας στο Όρος που βρίσκεται στο Καθολικό πάνω στο αριστερό μαρμάρινο προσκυνητάρι. Πρόκειται για την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Γερόντισσας. Σύμφωνα με την Αγιορείτικη παράδοση, η Παναγία έδωσε κάποτε διαταγή στον ιερέα να συντομεύσει την Ακολουθία για να κοινωνήσει ο Ηγούμενος της Μονής που ήταν ετοιμοθάνατος. Η βιβλιοθήκη της Μονής στεγάζεται στο ισόγειο διαμέρισμα της νεοϊδρυόμενης ανατολικής πλευράς της, περιέχει 350 χειρόγραφα από τα οποία τα 68 είναι περγαμηνά. Τα έντυπα βιβλία ξεπερνούν τα 3500. Η μονή Παντοκράτορος από το 1992 είναι κοινόβια, κατέχει την 7^η θέση στη σειρά των 20 μοναστηριών του Άθω από το 1574.

Τηλέφωνα Μονής:23770/ 23253, Fax: 23685, Σκήτη Πρ. Ηλία:23770/ 23304

Τηλεφωνικό κέντρο:23770/ 23684 , 23792

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά μονή Σταυρονικήτα

Το μοναστήρι αυτό βρίσκεται στη μέση της ανατολικής ακτής της χερσονήσου του Άθωνα, πάνω σε ένα απότομο βράχο και μεταξύ των Μονών Ιβήρων και Παντοκράτορα. Είναι η μικρότερη σε έκταση Μονή του Αγίου Όρους. Από τις Καρυές απέχει μιάμιση ώρα περίπου δρόμο και τιμάται στη μνήμη του Αγίου Νικολάου (6 Δεκεμβρίου).

Η σημερινή ονομασία της Μονής σύμφωνα με μια μαρτυρία, που προέρχεται από κάποια αγιορείτικη παράδοση, οφείλεται στο συνδυασμό των ονομάτων δύο μοναχών, του Σταύρου και του Νικήτα, που κατοικούσαν αντίστοιχα σε δύο Κελλιά στην περιοχή της Μονής, προτού αρχίσουν το κτίσιμο του ίδιου του μοναστηριού.

Ο Αρσανάς και γενική άποψη της Ι. Μ. Σταυρονικήτα.

Άλλη όμως παράδοση δέχεται ως ιδρυτή της Μονής κάποιον Νικηφόρο Σταυρονικήτα, αξιωματικό του αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή, που της έδωσε και το όνομά του. Τέλος στο πρόβλημα αυτό έρχεται να δώσει απάντηση και μια τρίτη εκδοχή, σύμφωνα με την οποία η Μονή κτίστηκε από τον πατρίκιο Νικήτα που γιόρταζε την ονομαστική του εορτή στις 15 Σεπτεμβρίου, δηλαδή την επομένη της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου), και από την ένωση των δύο λέξεων, του Σταυρού και του κτήτορα, σχηματίστηκε η ονομασία της Μονής. Εκτός όμως από την ονομασία της αυτή που επικράτησε μέχρι σήμερα, η Μονή σε παλαιά έγγραφα ονομάζεται «Της Θεοτόκου» ή περισσότερο συχνά, «του Στραβονικήτα», που φαίνεται ότι πρόκειται για το αρχικό ή για παραφθορά του σημερινού της ονόματος. Αλλά ποτέ του «Χαρίτωνος», όπως πιστεύουν μερικοί, που μάλιστα εντοπίζουν την ονομασία αυτή στον 14^ο αιώνα, ενώ ξέρουμε ότι έτσι λεγόταν τότε η Μονή Κουτλουμουσίου. Ύστερα από όλα αυτά είναι ευνόητο ότι η ίδρυση της Μονής χάνεται μέσα σε πολλές και διάφορες παραδόσεις. Ωστόσο, και σύμφωνα με ένα έγγραφο του Πρώτου Νικηφόρου (1012), φαίνεται ότι υπήρχε ένα

παλιό μοναστήρι με το ίδιο όνομα από τις αρχές του 11^ου αιώνα. Ακόμη και σε τρία άλλα έγγραφα της ίδιας εποχής, υπογράφει ανάμεσα σε άλλους και ο «Νικηφόρος μοναχός του Σταυρονικήτα» , ενώ στο εγκλητικό λεγόμενο γράμμα του Παύλου Ξηροποταμηνού (1016) πάλι ο ίδιος, αλλά αυτή τη φορά, ως μοναχός «Του Σταυρονικήτα», γραφή που επικράτησε μέχρι σήμερα.

Ιερά Μονή Σταυρονικήτα

Οι γραπτές αυτές μαρτυρίες, καθώς και άλλες που ακολουθούν, ενισχύουν την άποψη ότι η Μονή Σταυρονικήτα υπήρχε οπωσδήποτε ανάμεσα στο πλήθος των αγιορείτικων μοναστηριών, που ιδρύθηκαν ή θεμελιώθηκαν στα πρώτα κιόλας χρόνια του οργανωμένου μοναχικού βίου στον Άθω.

Παλιά είσοδο, πριν την αναστύλωση της Ι. Μ. Σταυρονικήτα

Η πρώτη αυτή περίοδος της ιστορίας της Μονής συνεχίστηκε κανονικά μέχρι το 12^ο ή τις αρχές του 13^ου αιώνα, οπότε ερημώθηκε εντελώς, όπως και τόσα άλλα μοναστήρια στο Όρος. Αιτία της ερήμωσης ήταν οι συνεχείς πειρατικές επιδρομές στα διάφορα σημεία του Αιγαίου και μάλιστα στο Άγιο Όρος και η περίοδος της Φραγκοκρατίας μετά την Δ’ Σταυροφορία (1204 – 1261) με τις γνωστές συνέπειες για όλη την αυτοκρατορία. Την έρημη τότε μονή, εξουσίαζε για ένα μικρό διάστημα ο Πρώτος του Αγίου Όρους και κατόπιν προσαρτήθηκε διαδοχικά στις μονές Κουτλουμουσίου και Φιλοθέου.

Η Μονή σήμερα (2006) μετά τις εργασίες Αναστήλωσης

Στη συνέχεια από τη μονή Φιλοθέου πουλήθηκε ως «κάθισμα» στον ηγούμενο της Μονής Γηρομερίου (Θεσπρωτίας) Γρηγόριο μαζί με όλες τις κτιριακές της εγκαταστάσεις και τα κτήματά της (1533). Το σχετικό σιγίλιο που εκδόθηκε λίγα χρόνια αργότερα (1536) από το φίλο του Γρηγορίου πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμία Α’, ξαναέφερε το μοναστήρι σε τάξη Μονής, που είχε ξεπέσει σε κελλί, και έτσι συμπληρώθηκε ο αριθμός των είκοσι μοναστηριών του Άθω από 19 που ήταν προηγουμένως.

Ο Γρηγόριος Γηρομερειάτης, όπως συνήθως αναφέρεται, άφησε το δικό του μοναστήρι και εγκαταστάθηκε στο Όρος, όπου φρόντισε με όλες τις δυνάμεις του για την έρημη μονή Σταυρονικήτα, την οποία μεγάλωσε με τείχος γύρω – γύρω, πολλά κελλιά και ανοικοδόμησε το καθολικό της. Επίσης εξαιτίας της αύξησης του αριθμού των μοναχών της επιδίωξε την προσάρτηση σ’ αυτή του ερειπωμένου μονυδρίου του Φακηνού, που υπαγόταν μέχρι τότε στη Μονή Παντοκράτορος. Μετά τον θάνατο του Γρηγορίου (1540) το ανακαινιστικό του έργο συνέχισε ο ίδιος ο πατριάρχης Ιερεμίας από αγάπη και εκτίμηση προς εκείνον.

Σχετικά με την ανακαίνιση της μονής και την κατάσταση της στα χρόνια αυτά, μπορεί να βρει κανείς περισσότερες πληροφορίες σε δύο έγραφα του Ιερεμία, στην Υποτύπωση και στη Διαθήκη του. Από αυτά μαθαίνουμε ότι παρ’ όλη την ιδιορρυθμία που σαν τρόπος ζωής είχε αρχίσει να γενικεύεται πια στις άλλες αγιορείτικες μονές, η Μονή Σταυρονικήτα ιδρύθηκε και λειτούργησε για πολύ καιρό ως κοινόβια και μάλιστα αρκετά καλά οργανωμένη. Για τη Μονή όμως αρχίζει μια δεύτερη περίοδος στην ιστορία της με διάφορες διακυμάνσεις, που οφείλονταν κυρίως σε οικονομικές δυσκολίες από τον μικρό συνήθως αριθμό των πατέρων της και σε δύο μεγάλες πυρκαγιές.

Ιερά Μονή Σταυρονικήτα

Είναι αλήθεια ότι χαρακτηριστικό της Μονής ήταν πάντοτε η μικρή περιουσία της σε σχέση με τις άλλες Μονές του Όρους και οι ολιγάριθμοι μοναχοί της. Όμως με την βοήθεια τόσο της Ιερής Κοινότητας, όσο και ο «άρχων» Σερβόπουλος (1612), ο Ιερομόναχος Μάρκος (1614), οι δημογέροντες της Τζιας (1628), η σύζυγος του Θωμά Κλάδου Κουρτέσσα (1630) και ο ηγεμόνας της Βλαχίας Αλέξανδρος Γκίκας (1727 – 1740) κ.α. βοήθησαν ουσιαστικά τη Μονή και κατάφερε να ξεπεράσει τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα που υπήρχαν πάντα.

Διάφορα προβλήματα, είτε διενέξεις με τη Μονή Κουτλουμουσίου για κτηματικές διαφορές, είτε από διάφορες καταστρεπτικές πυρκαγιές, δεν την επέτρεψαν να αναπτυχθεί ιδιαίτερα. Μια από τις πυρκαγιές που έγινε το (1607) έκαψε την Μονή ολόκληρη και διασώθηκαν μόνο τα επίσημα έγγραφα και ορισμένα κειμήλια. Μεγάλη καταστρεπτική πυρκαγιά έγινε και το (1741). Με μεγάλη προσπάθεια τόσο των ίδιων των λίγων μοναχών και την βοήθεια που υπήρξε από έξωθεν επανορθώθηκαν οι ζημιές και καταστροφές της Μονής. Τότε ειδικά ανακαινίστηκε το Καθολικό (1628), κατασκευάστηκε το περίφημο υδραγωγείο της, μεγάλωσε σε έκταση η Τράπεζα (1770) .

Κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821, η Μονή Σταυρονικήτα, όπως άλλωστε ολόκληρο το Άγιο Όρος, δοκιμάστηκε σκληρά. Τα οικονομικά της έφτασαν σε άθλια κατάσταση εξαιτίας των υπερβολικών χρεών της και της συμμετοχής της στον κοινό αγώνα και παράλληλα οι μοναχοί της διασκορπίστηκαν σε διάφορες κατευθύνσεις έξω από το Όρος για να γλιτώσουν από τους Τούρκους που είχαν εισβάλει σ’ αυτό, ή για να βοηθήσουν τους άλλους Έλληνες εναντίον του κατακτητή. Για το λόγο αυτό ερήμωσε για άλλη μια φορά όπως και οι περισσότερες Μονές του Όρους.

Το Τέμπλο του Καθολικού της Ι.Μ. Σταυρονικήτα

Από άποψη κτιριακών εγκαταστάσεων η Μονή Σταυρονικήτα είναι το μικρότερο σε έκταση από τα είκοσι μοναστήρια του Αγίου Όρους.

Το Καθολικό της Μονής, τιμώμενο στη μνήμη του Αγίου Νικολάου, είναι το μικρότερο από όλα τα καθολικά των αγιορείτικων μοναστηριών. Κτίστηκε στα μέσα περίπου του 16^ου αιώνα, πάνω στο παλαιότερο ναό της Θεοτόκου και ανακαινίστηκε το 1627/1628. Ο νάρθηκας του ιδρύθηκε μετά το 1630. Βρίσκεται στα ανατολικά της μικρής αυλής και έχει αξιόλογες τοιχογραφίες Κρητικής τέχνης από τον περίφημο ζωγράφο Θεοφάνη τον Κρητικό και το γιο του Συμεών (1546). Το ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο του Ναού κατασκευάστηκε σύμφωνα με την επιγραφή του το 1743, όταν ηγούμενος της Μονής ήταν ο Γρηγόριος από την Χίο.

Η Τράπεζα της είναι ενσωματωμένη στον επάνω όροφο της νότιας πλευράς και διασώζει αξιόλογες τοιχογραφίες πιθανόν της Κρητικής σχολής.

Από τα κειμήλια της Μονής αξίζει να αναφερθούν εδώ η πολύ ενδιαφέρουσα ψηφιδωτή εικόνα του αγίου Νικολάου του Στρειδά (από το στρείδι που ήταν κολλημένο επάνω στο μέτωπο του αγίου όταν βρέθηκε στη θάλασσα από ψαράδες), το σπουδαίο δωδεκάορτο στο τέμπλο (1546), τεμάχια από άγια λείψανα κ.α.

Στη βιβλιοθήκη υπάρχουν 171 χειρόγραφα από τα οποία 61 είναι περγαμηνά. Έχει και ένα μεγάλο αριθμό έντυπων βιβλίων.

Η Μονή Σταυρονικήτα είναι η πρώτη, που άλλαξε τρόπο ζωής και έγινε κοινόβια. Αριθμεί 45 περίπου μοναχούς μέσα και έξω και κατέχει την δέκατη πέμπτη θέση στη σειρά των είκοσι Μονών του Αγίου Όρους.

Τηλέφωνα της Μονής: 23770/ 23255 , Fax: 23908, Καρυές 23270

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου

Το μοναστήρι αυτό βρίσκεται πάνω σε μια πλαγιά γεμάτη από δένδρα και πυκνούς θάμνους, πολύ κοντά στις Καρυές, 10 λεπτά περπάτημα σε χωματόδρομο και είναι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος (6 Αυγούστου).

Αρσανάς της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου

Άλλες ονομασίες του μοναστηριού είναι: «Μονή του Βοεβόδα», «Λαύρα των Ρουμάνικων Χωρών» και «Μονή του Χαρίτωνος». Σχετικά με την ονομασία που επικράτησε μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει για την ώρα μια τελική και γενικά παραδεκτή εξήγηση. Οι ερευνητές διαφωνούν ακόμη μεταξύ τους και προτείνουν πολλές και διάφορες γνώμες για την ιστορικοφιλολογική ερμηνεία της λέξης.

Εσωτερική μερική άποψη της Ι. Μ. Κουτλουμουσίου

Υπάρχει μια περισσότερο αποδεκτή εκδοχή, ότι η ίδρυση της Μονής έγινε από ένα Τούρκο με το όνομα Κουτλουμούς, που έζησε το 13^ο αιώνα και έγινε Χριστιανός με το όνομα Κωνσταντίνος. Αναφορά σε έγγραφο της Μονής που επιχειρείται η μετάφραση της Τούρκικης λέξης «Κουτλουμούς», αντιστοιχεί με «τον εξ Αιθιοπίας άγιον». Από έγγραφο όμως της Μονής Αγίου Παντελεήμονος με τη χρονολογία 1169, υπογράφει και ο ιερομόναχος Ησαΐας «κε καθηγούμενος της Μονής Κουτλουμούσι», βγαίνει το συμπέρασμα ότι από τον 12^ο κιόλας αιώνα υπήρχε μοναστήρι στον Άθω με το παραπάνω όνομα.

Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου

Πολλοί ερευνητές που ασχολούνται γενικά με την Ιστορία του Αγίου Όρους, τοποθετούν την ίδρυση του μοναστηριού στον 10^ο ή 11^ο αιώνα. Τον 12^ο αιώνα η Μονή Κουτλουμουσίου κατείχε την εικοστή θέση μεταξύ των μοναστηριών της εποχής. Τότε περνούσε μεγάλη οικονομική κρίση που συνεχίστηκε μέχρι τις αρχές του 14^ου αιώνα, οπότε δέχτηκε την καταστροφική επιδρομή από τους φοβερούς Καταλανούς που το καταλήστευσαν. Στη συνέχεια το Κουτλουμούσι γνώρισε μεγάλη ακμή τον καιρό που ηγούμενος στη Μονή ήταν ο Χαρίτων από την Ίμβρο, έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον και φρόντισε ιδίως για την ανοικοδόμησή του. Ταξίδεψε πολλές φορές στις παραδουνάβιες ηγεμονίες, κατόρθωσε να συγκεντρώσει πολλά χρήματα, με τα οποία ανακαίνισε ολόκληρο σχεδόν το μοναστήρι, ενίσχυσε το τείχος του και έκτισε τον Αρσανά του. Ιδιαίτερα ενίσχυσε τη Μονή ο ηγεμόνας Ιωάννης Βλαδισλάβος. Στην εποχή του, β μισό του 14^ου αιώνα, άρχισαν να έρχονται στο Κουτλουμούσι πολλοί συμπατριώτες του μοναχοί, που όμως δεν μπόρεσαν να προσαρμοστούν στην αυστηρή ζωή και τους κανονισμούς του κοινόβιου. Για το λόγο αυτό, ζήτησε ο Βλαδισλαύος από τον Χαρίτων να μετατρέψει τη Μονή από κοινόβια σε ιδιόρρυθμη κάτι που δεν μπορούσε να γίνει, όμως επέτρεψε στους Ρουμάνους μοναχούς να ζουν στη μονή σύμφωνα με τους κανόνες του ιδιόρρυθμου συστήματος και μάλιστα ο καθένας με δικά του έξοδα. Έτσι κτίστηκε το Καθολικό, η Τράπεζα και εξασφαλίστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα η συντήρηση και λειτουργία της Μονής.

Μερική άποψη από την Ι. Μ. Κουτλουμουσίου

Την περίοδο ακμής του μοναστηριού, διαδέχθηκε από τα μέσα του 15^ου αιώνα η παρακμή και στη συνέχεια η ολοκληρωτική καταστροφή από τη μεγάλη πυρκαγιά του έτους 1497. Για να μπορέσει πάλι να ξαναστηθεί το μοναστήρι βοήθησαν για άλλη μια φορά ηγεμόνες των παραδουνάβιων χωρών, και στη συνέχεια Έλληνες αξιωματούχοι και απλοί φιλόχριστοι και ευσεβείς. Το 1767 συνέβη ακόμη μια φοβερή πυρκαγιά που κατέστρεψε την ανατολική πλευρά του μοναστηριού. Το έτος 1856, με σιγγίλιο του πατριάρχη Κωνσταντινούπολης Κυρίλλου Ζ’ , το μοναστήρι του Κουτλουμουσίου επέστρεψε στον κοινοβιακό τρόπο ζωής, αφού πέρασε πολλά χρόνια ως ιδιόρρυθμο. Το 1856 και το 1870, νέες πυρκαγιές κατέστρεψαν το μεγαλύτερο μέρος του εξωτερικού τείχους και πολλές άλλες οικοδομές. Ευτυχώς όμως και από τις νέες πυρκαγιές δεν έπαθαν μεγάλες ζημιές το Καθολικό, η βιβλιοθήκη, ιερά άμφια και εκκλησιαστικά σκεύη. Το καθολικό του μοναστηριού κτίστηκε στο μέσο της αυλής το έτος 1540, όταν ήταν ηγούμενος ο Μάξιμος. Ακολουθεί το σχήμα των άλλων καθολικών του Αγίου Όρους με 5 τρούλους στη μολυβοσκέπαστη στέγη του, από τους οποίους ο κεντρικός είναι πολύ μεγαλύτερος και υψηλότερος. Η τοιχογράφηση του καθολικού έγινε σύγχρονα με την ίδρυση του ή λίγο αργότερα από αγιογράφους της Κρητικής σχολής. Στη συνέχεια όμως έγινε επιζωγράφηση στο μεγαλύτερο μέρος. Το 1744 ιστορήθηκε ο υαλόφρακτος εξωνάρθηκας με έξοδα του ιερομόναχου Ησαΐα. Το ξυλόγλυπτο μεταβυζαντινό τέμπλο του ναού κατασκευάστηκε στις αρχές του 19^ου αιώνα με επάλληλες ζώνες και πλούσιο φυτικό διάκοσμο καθώς και διάφορες σκαλισμένες επάνω στο ξύλο παραστάσεις κάτω από τις δεσποτικές εικόνες. Μέσα στο ναό και σε διάφορα σημεία του υπάρχουν επίσης 150 περίπου φορητές εικόνες από τις οποίες πολλές είναι αξιόλογες. Δυτικά και απέναντι από την πρόσοψη του καθολικού βρίσκεται η Τράπεζα του μοναστηριού, που την έκτισε ο πατριάρχης Αλεξανδρείας Ματθαίος Γ’, και πλάι σ’ αυτήν η φιάλη του αγιασμού, νεότερη το 1813.

Στο Κουτλουμούσι υπάγεται και η ιδιόρρυθμη, Ελληνική Σκήτη του Αγίου Παντελεήμονα, κοντά σ’ αυτό, ανατολικά της Μονής Κουτλουμουσίου και κοντά στις Καρυές. Η τοποθεσία της είναι αμφιθεατρική. Έχει μορφή οικισμού με Καλύβες και Κυριακό αφιερωμένο στον Άγιο Παντελεήμονα. Η συγκρότησή της ανάγεται στο 18^ο αιώνα και οφείλεται στον ιερομόναχο Χαράλαμπο. που αποτελείται από 23 καλύβες διασκορπισμένες μέσα στο δάσος. Κατοικούνται οι 14 ενώ οι υπόλοιπες είναι έρημες. Η σκήτη διαθέτει και βιβλιοθήκη, που περιέχει 40 περίπου χειρόγραφα, και 500 έντυπα βιβλία αξιόλογα παλαιών εκδόσεων. Φυλάγονται επίσης τεμάχια τιμίων λειψάνων και διακόσιες εικόνες μεταξύ των οποίων η θαυματουργή εικόνα του Αγίου Παντελεήμονα του 18^ου αιώνα.

Σκήτη Αγίου Παντελεήμονα

Το Κυριακό της Σκήτης Αγίου Παντελεήμονος πήρε την ονομασία του από το Κελί του Αγίου Παντελεήμονος στου οποίου τη θέση κτίστηκε το 1790. Μέρος του ναού είναι αγιογραφημένο. Ο τρούλος του και ο δεξιός χορός του, τοιχογραφήθηκαν το 1868. Στο Άγιο Βήμα φυλάγεται η εικόνα Παναγία των Χαιρετισμών. Στο συγκρότημα του Κυριακού περιλαμβάνεται η Τράπεζα και το Αρχονταρίκι. Το τριώροφο καμπαναριό είναι αυτοτελές κτίσμα του 1792, κτισμένο σε παλαιότερη δεξαμενή. Οι 20 μοναχοί της Σκήτης ασχολούνται με τη γεωργία, την κατασκευή εργόχειρων και κομποσκοινιών, καθώς με τη συγγραφή βιβλίων.

Σε καλύβα της σκήτης έζησε στις αρχές του 19^ου αιώνα ο οσιομάρτυρας Γεράσιμος ο νέος.

Η βιβλιοθήκη του μοναστηριού στεγάζεται σε ιδιαίτερη ασφαλή αίθουσα δίπλα στο σκευοφυλάκιο. Περιέχει 662 χειρόγραφα από τα οποία 100 σε περγαμηνή, πολλά παλαιά έγγραφα και περίπου 3500 έντυπα βιβλία.

Η Μονή Κουτλουμουσίου κατέχει την έκτη θέση στη σειρά των Αθωνικών μοναστηριών και ακολουθεί το κοινοβιακό σύστημα από το 1856. Αριθμεί συνολικά 70 περίπου μοναχούς μέσα και έξω από τη Μονή.

Τηλέφωνα Μονής: 23770/ 23226, Fax:23731

Σκήτη Αγίου Παντελεήμονα: 23770/ 23359

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Ιβήρων

Από τη Μονή Κουτλουμουσίου κατηφορίζει ένα μονοπάτι, μέσα σε εκπληκτικά τοπία με πυκνή βλάστηση και ακολουθώντας το, μετά από μιάμιση περίπου ώρα περπάτημα μέσα στην κοιλάδα που λέγεται Ιβηρίτικος Λάκκος, φτάνουμε στην Ιερά Μονή Ιβήρων.

Αρσανάς Ιεράς Μονής Ιβήρων

Η Ιερά Μονή Ιβήρων βρίσκεται πάνω σε ένα γραφικό ορμίσκο της βορειοανατολικής πλευράς της χερσονήσου, πλάι ακριβώς στις εκβολές ενός μεγάλου χειμάρρου, και τιμάται στην εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15 Αυγούστου). Το μοναστήρι ιδρύθηκε το τελευταίο τέταρτο του 10^ου αιώνα, λίγο μετά τη Λαύρα και το Βατοπέδι, στη θέση ή περίπου εκεί όπου προηγουμένως ήταν η Λαύρα του Αγίου Κλήμη. Η ίδρυσή του συνδέεται με τα ονόματα Ιωάννη του Ίβηρα και Ιωάννη του Τουρνικίου. Φαίνεται όμως ότι πρόκειται για ένα και το αυτό πρόσωπο, αν και οι Γεωργιανές πηγές διακρίνουν καθαρά τους δύο άνδρες. Ο Ιωάννης Τουρνίκιος, που ήταν αυλικός του ηγεμόνα της Ιβηρίας Δαβίδ και αξιωματούχος του Βυζαντίου, τα εγκατέλειψε όλα και έγινε μοναχός στην αρχή σε ένα μοναστήρι κάπου στη Μακεδονία. Μετά πήγε στον Όλυμπο και στη συνέχεια στον Άθω, σε μια έρημη γωνιά στην Περιοχή της Μεγίστης Λαύρας, όπου του δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσει τον όσιο Αθανάσιο και να τον παρακαλέσει να μείνει κοντά του. Ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β’, κάλεσε στην πρωτεύουσα τον μοναχό πια Τουρνίκιο και ζήτησε την βοήθειά του σε διάφορα διπλωματικά και στρατιωτικά θέματα και ειδικότερα στην καταστολή της ανταρσίας του στρατηγού Βάρδα Σκληρού., που είχε κιόλας στασιάσει εναντίον του κράτους και κτυπούσε βασιλικά στρατεύματα. Ο Τουρνίκιος, υπακούοντας στην πρόσκληση του αυτοκράτορα, έβγαλε το ράσο και κινήθηκε αμέσως εναντίον του Βάρδα μαζί με τον ηγεμόνα Δαβίδ, τελειώνοντας την αποστολή του με επιτυχία. Κατόπιν γύρισε πάλι στο Όρος όπου άρχισε την ανέγερση του σημερινού μοναστηριού ή ίσως τη διεύρυνση και επέκταση της Λαύρας του Κλήμεντος. Το μεγάλο αυτό έργο άρχισε και τελείωσε χάρη στις πλούσιες αυτοκρατορικές δωρεές και τα πολλά λάφυρα που πήρε μαζί του ύστερα από την προαναφερόμενη νίκη του.

Ιερά Μονή Ιβήρων

Το νέο μοναστήρι ονομάστηκε από την αρχή Μονή Ιβήρων από την καταγωγή των ιδρυτών και των πρώτων μοναχών που μόνασαν σ’ αυτό και διατηρεί την ίδια ονομασία μέχρι σήμερα. Το έτος 1357 με σιγίλλιο του πατριάρχη Καλλίστου Β’ , το Γεωργιανό αυτό ιερό καθίδρυμα ήρθε στα χέρια των Ελλήνων, που υπερείχαν αριθμητικά και πνευματικά έναντι των μοναχών από την Ιβηρία (Γεωργία). Το μοναστήρι δέχθηκε πολλές καταστροφές από πειρατές, από τους ενωτικούς της Δύσης, και τους φοβερούς Καταλανούς στις αρχές του 14^ου αιώνα. Όμως τόσο οι Παλαιολόγοι αυτοκράτορες, όσο και ο Κράλης της Σερβίας Στέφανος Δουσάν, ο ηγεμόνας της Ιβηρίας Γοργοράνης και οι διάδοχοί του ενίσχυσαν το έργο της ανοικοδόμησης. Η νέα περίοδος ακμής της Μονής συνεχίστηκε μέχρι το τέλος του 16^ου αιώνα, οπότε εμφανίστηκαν μεγάλες οικονομικές δυσκολίες. Για τη λύση του αδιεξόδου, οι Ιβηρίτες μοναχοί επισκέφθηκαν στην πατρίδα τους τον ηγεμόνα Αλέξανδρο Στ’, στον οποίο παρέδωσαν τα κλειδιά του μοναστηριού ζητώντας του ουσιαστική οικονομική βοήθεια. Αποτέλεσμα της ενέργειας αυτής σε συνδυασμό με τις επισκέψεις τους και σε άλλες χώρες, συγκεντρώθηκαν πολλά χρήματα, με τα οποία όχι μόνο ξεχρεώθηκε το μοναστήρι, αλλά άρχισε η ανέγερση νέων οικοδομών και ο αριθμός των μοναχών αυξήθηκε σημαντικά. Από τον 16^ο αιώνα η Μονή Ιβήρων γίνεται σπουδαίο πνευματικό κέντρο. Στη Μονή έμεινε για λίγο χρόνο και ο πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ . Κατά την Ελληνική επανάσταση του 1821 το μοναστήρι των Ιβήρων βρέθηκε πάλι σε δύσκολη οικονομική θέση, κυρίως από τις μεγάλες προσφορές του στον κοινό αγώνα. Ένα μέρος του μοναστηριού καταστράφηκε από δύο φοβερές πυρκαγιές στα χρόνια 1845 και 1865. και ανοικοδομήθηκε χάρη στα πλούτη του και τις εισφορές πολλών χριστιανών. Το καθολικό του μοναστηριού, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, κτίστηκε στο α’ μισό του 11^ου αιώνα από τον Ίβηρα μοναχό Γεώργιο Βαρασβατζέ , που χρημάτισε πολλά χρόνια ηγούμενος της Μονής, και ανοικοδομήθηκε το 1513.

Καθολικό και η Φιάλη του αγιασμού της Ι. Μ. Ιβήρων

Βρίσκεται στο μέσο περίπου της μεγάλης αυλής του και ακολουθεί το σχήμα του Βυζαντινού αγιορείτικου ρυθμού. Από το παλιό καθολικό σώζεται ακόμη το ωραίο μαρμαροθέτημα με διάφορα γεωμετρικά σχήματα και μια μεγαλογράμματη επιγραφή γύρω – γύρω: «Εγώ εστερέωσα τους στύλους αυτής και εις τον αιώνα ου σαλευθήσεται, Γεώργιος μοναχός ο ίβηρ και κτήτωρ». Οι τοιχογραφίες του καθολικού ανήκουν σε διάφορες εποχές, από τον 16^ο αιώνα μέχρι το 19^ο αιώνα, οπότε έχουμε και επιζωγράφησή τους. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν το μεταβυζαντινό ξυλόγλυπτο τέμπλο με τον πλουσιότατο φυτικό του διάκοσμο, η πόρτα που οδηγεί από τον εξωνάρθηκα στη λιτή, κατασκευασμένη από άργυρο και έβενο με πολύ λεπτή τέχνη, και αργυρή επτάφωτη λυχνία σε σχήμα λεμονιάς με 30 επιχρυσωμένα λεμόνια και 7 κηροπήγια, που σύμφωνα με την έμμετρη διπλή επιγραφή τους Ελληνικά και Ρωσικά, δόθηκε ως δώρο στον αρχιμανδρίτη Κύριλλο για το μοναστήρι του το έτος 1818 από τους κατοίκους της Μόσχας. Έξω από τον διπλό νάρθηκα του ναού, προστέθηκε αργότερα και ένας τρίτος υαλόφρακτος νάρθηκας με τοιχογραφίες του 1795. Μπροστά από το καθολικό υπάρχει η Φιάλη του Αγιασμού, που ανακαινίστηκε μετά την πυρκαγιά του 1865, και απέναντι από την πρόσοψη του ναού η Τράπεζα του μοναστηριού, που ανοικοδόμησε και μεγάλωσε ο αρχιμανδρίτης Αθανάσιος ο Ακαρνάν το 1848. Εκτός από το καθολικό, υπάρχουν άλλα 16 παρεκκλήσια μέσα στον περίβολο του μοναστηριού. Από αυτά τα δύο με τοιχογραφίες του Αγίου Νικολάου 1846 και των Αρχαγγέλων 1812, βρίσκονται αντίστοιχα στο δεξιό και το αριστερό της λιτής. Στο δεύτερο φυλάσσονται προσεχτικά τεμάχια από λείψανα 150 περίπου αγίων, τμήματα από όργανα που χρησιμοποιήθηκαν κατά την Σταύρωση του Χριστού και ένα τεμάχιο Τίμιου Ξύλου.

Παναγία η Πορταϊτισσα

Άλλα δύο σημαντικά παρεκκλήσια είναι κτισμένα στην αυλή, της Παναγίας Πορταίτισσας και του Προδρόμου. Στο πρώτο 1680 , που βρίσκεται δίπλα στην παλιά είσοδο του μοναστηριού, φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας με πλούσιο επιχρυσωμένο ένδυμα, που κατά την παράδοση , ταξιδεύοντας από την Πόλη πάνω στα κύματα, βγήκε από τη θάλασσα σε κάποιο σημείο κοντά στο μοναστήρι. Στην τοιχογράφηση του στο νάρθηκα που έγινε το 1774, ανάμεσα στις παραστάσεις των αγίων, εικονίζονται στη σειρά οι Έλληνες σοφοί Σόλων, Σοφοκλής, Θουκυδίδης, Πλάτων, Αριστοτέλης και Πλούταρχος, καθώς και οι βασιλείς Αλέξανδρος και Δαρείος. Έξω από το μοναστήρι υπάρχουν 11 καθίσματα, 13 κελλιά, προς την κατεύθυνση των Καρυών, άλλα 3 προς τη Μονή Φιλοθέου και 10 μέσα ή κοντά στις Καρυές. Πλουσιότατο και από τα πιο αξιόλογα του Αγίου Όρους είναι το σκευοφυλάκιο της Μονής Ιβήρων. Σε αυτό φυλάσσονται ανεκτίμητοι θησαυροί, ιερά χρυσοκέντητα άμφια, εκκλησιαστικά σκεύη, δισκοπότηρα, εγκόλπια, μίτρες, κ.α. Ο Σάκος του Ιωάννη Τσιμισκή, βρίσκεται στη βιβλιοθήκη και κοσμείται με διάφορα αραβουργηματοειδή σχήματα και παραστάσεις από 10 λιοντάρια και 4 δικέφαλους αετούς. Κατά πάσα πιθανότητα, πρόκειται για αρχιερατικό ένδυμα του 15^ου αιώνα.

Πλούσια και πολύ οργανωμένη είναι η βιβλιοθήκη του μοναστηριού. Περιέχει πάνω από 2000 χειρόγραφα ενώ 223 είναι περγαμηνά. Τα έντυπα βιβλία είναι περίπου 20000 όπου βρίσκει κανείς μερικά αρχέτυπα και παλαίτυπα βιβλία. Το μοναστήρι των Ιβήρων, κατέχει την τρίτη σε σειρά θέση στην ιεραρχία των 20 μονών του Άθω.

Μέχρι το 1990 ήταν ιδιόρρυθμο, αλλά τότε ήλθε στη μονή μια συνοδεία μοναχών από τη Μονή Σταυρονικήτα, επάνδρωσε τη Μονή Ιβήρων και μετατράπηκε σε κοινόβια.

Ο τελευταίος Ίβηρας μοναχός πέθανε το 1955. Σήμερα αριθμεί 90 περίπου συνολικά μοναχούς μέσα και έξω από τη Μονή, στη σκήτη και στα διάφορα κελλιά του.

Το εσωτερικό της Ι. Μ. Ιβήρων

Σκήτη του Προδρόμου ή Ιβηρική Σκήτη, στο μοναστήρι των Ιβήρων, ανήκει και η σκήτη του Προδρόμου ή Ιβηρική Σκήτη, που βρίσκεται στα δυτικά της Μονής, προς το βουνό σε απόσταση μισής ώρας. Έχει τη μορφή οικισμού με Καλύβες και Κυριακό. Πρόκειται για μια Ελληνική ιδιόρρυθμη σκήτη. Δεν είναι εξακριβωμένη η χρονολογία της συγκρότησης του οικισμού σε Σκήτη. Σαν οικισμός ήταν ανεπτυγμένος τουλάχιστον από την πρώτη δεκαετία του 16^ου αιώνα. Το Κυριακό της Σκήτης Τιμίου Προδρόμου Ιβήρων ανεγέρθηκε το 1779 και τοιχογραφήθηκε το 1799. Περιλαμβάνει ξενώνα και Τράπεζα. Η σκήτη σήμερα περιέχει 8 καλύβες και ένα μικρό αριθμό (6 ή 7) μοναχούς. Σε καλύβες της Σκήτης έζησαν τρεις ίσιοι που μαρτύρησαν στην Ανδριανούπολη το1519 και άλλοι τέσσερις που μαρτύρησαν στην Κωνσταντινούπολη στις αρχές του 19^ου αιώνα.

Τηλέφωνα Μονής: 23770/ 23643, Fax: 23248, Κέντρο:23644-6

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Φιλοθέου

Συνεχίζοντας τον παράπλου προς νότο συναντάμε δύο ακόμη αρσανάδες, της Μονής Φιλοθέου και της Μονής Καρακάλλου. Βέβαια η χερσαία διαδρομή από τη Μονή Ιβήρων ή από τη Μονή Κουτλουμουσίου είναι πιο πρακτική και όμορφη και αξίζει τον κόπο να την κάνει κανείς περπατώντας μέσα από τα πανέμορφα μονοπάτια.

Αρσανάς της Ι. Μ. Φιλοθέου

Η Μονή Φιλοθέου είναι κτισμένη σε μεγάλο ύψος από τη θάλασσα, στα 330 μέτρα, προς το εσωτερικό. Απέχει περίπου μισή ώρα από τη Μονή Ιβήρων, πάνω σε ένα κατάφυτο οροπέδιο, όπου σύμφωνα με μια παράδοση υπήρχε κατά την αρχαιότητα το Ασκληπιείο. Η απόσταση από τις Καρυές είναι 2,5 ώρες και λίγο λιγότερες από τη Μονή Κουτλουμουσίου. Είναι αφιερωμένη στην εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (25 Μαρτίου).

Η Είσοδος της Ι. Μ. Φιλοθέου

Επίσημα κάνει την εμφάνισή της σε ένα έγγραφο του έτους 1015, που αποτελεί υπόμνημα του Πρώτου Νικηφόρου και στο οποίο υπάρχει ανάμεσα σε άλλα και το όνομα «Γεώργιος μοναχός και ηγούμενος Φιλοθέου». Επίσης σώζεται και ένα άλλο περίπου σύγχρονο με αυτό έγγραφο του 1021, στο οποίο η Μονή Φιλοθέου ονομάζεται «Μονή της Πτέρης» και όπου μάλιστα επιχειρείται μια προσπάθεια διευθέτησης των συνόρων μεταξύ των γειτονικών μονών, του Κραβάτου της Λαύρας, του Μαγουλά και της Πτέρης, δηλαδή του Φιλοθέου.

Καθολικός ναός της Ι. Μ. Φιλοθέου

Λίγο αργότερα στο Β’ Τυπικό του Αγίου Όρους, στη δωδέκατη θέση υπογράφει ο Λουκάς ως «ηγούμενος της Μονής της Θεοτόκου ή Φιλοθέου». Από αυτά και άλλα στοιχεία γίνεται φανερό ότι η Μονή ιδρύθηκε στο τελευταίο τέταρτο του 10^ου αιώνα, χρονολογία που συμφωνεί και με την παράδοση, σύμφωνα με την οποία ιδρυτής της είναι, ο σύγχρονος του οσίου Αθανασίου Αθωνίτου, ο όσιος Φιλόθεος. Την άποψη αυτή επιβεβαιώνει ένα εγκλητικό γράμμα που έγραψε για λογαριασμό του Παύλου Ξηροποταμηνού ο προαναφερόμενος ηγούμενος της Φιλοθέου Γεώργιος το 1016. Η Μονή Φιλοθέου έμεινε για ένα χρονικό διάστημα στην αφάνεια, παρ’ όλες τις δωρεές που πήρε από τον αυτοκράτορα Νικηφόρο Βοτανειάτη (1078 – 1081), με τις οποίες μπόρεσε να ανοικοδομηθεί και να πάρει, τη μορφή του μοναστηριού. Στο τέλος του 13^ου και στον 14^ο αιώνα, οι Παλαιολόγοι αυτοκράτορες φροντίζουν πολύ για τη μονή και μάλιστα ο Ανδρόνικος Β’ , ο Ανδρόνικος Γ’ και ο Ιωάννης Ε’. Ακόμη η έκδοση στην ίδια εποχή ενός χρυσόβουλου από τον Στέφανο Δουσάν (1436) στην προσπάθεια του να επανδρώσει τη μονή, είχε ως αποτέλεσμα να έρθουν στη μονή πολλοί Σέρβοι και σε λίγο και Βούλγαροι μοναχοί. Η κατάσταση όπως διαμορφώθηκε είχε σαν αποτέλεσμα σε μια πράξη του Πρώτου το έτος 1483, ο ηγούμενος της Μονής Φιλοθέου υπογράφει σλαβικά και όχι Ελληνικά. Στο Β’ Τυπικό (1046) η μονή κατέχει τη δέκατη ένατη σειρά και στο Γ’ Τυπικό (1394) τη δέκατη τρίτη ανάμεσα σε όλα τα άλλα μοναστήρια του Άθω. Στις αρχές του 16^ου αιώνα, ο ηγούμενος της Μονής Διονύσιος πρόσφερε πολλές υπηρεσίες στη μονή και τη μετέτρεψε από ιδιόρρυθμη σε κοινόβια. Λόγω όμως της εχθρικής στάσης των σλαβόφιλων Φιλοθεϊτών μοναχών που αναχώρησαν από τη μονή αργότερα, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Όρος και να καταλήξει στον Όλυμπο, όπου ίδρυσε το δικό του μοναστήρι, που σώζεται μέχρι σήμερα γνωστό ως «Μονή του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύπμω».

Η Φιάλη του Αγιασμού της Ι. Μ. Φιλοθέου

Στα μέσα περίπου του επόμενου, 17^ου αιώνα (1641), ο Τσάρος Μιχαήλ επέτρεψε στους Φιλοθεϊτες μοναχούς να περιέρχονται κάθε έβδομο ή όγδοο χρόνο και να συγκεντρώνουν χρήματα από εράνους στη Ρωσία. Όμως οι δυσκολίες συνεχίζονταν και τα προβλήματα πάρα πολλά. Άλλαξε όμως τον 18^ο αιώνα, ύστερα από το ενδιαφέρον που έδειξαν οι Έλληνες ηγεμόνες των παραδουνάβιων χωρών. Την εποχή αυτή ξεχώρισε μέσα από τους μοναχούς μια μεγάλη προσωπικότητα για την εκκλησία και το Γένος, ο Κοσμάς ο Αιτωλός, γνωστός από τους αγώνες του κατά του κινδύνου εξισλαμισμού της χώρας μας στα μαύρα εκείνα χρόνια της σκλαβιάς. Το 1871 το μοναστήρι , εκτός από το Καθολικό, την Τράπεζα και τη βιβλιοθήκη του, κάηκε σχεδόν ολόκληρο. Δεν έλειψε όμως και αυτή τη φορά η ευλάβεια των μοναχών, που το κράτησαν πάντα ζωντανό και μαζί με διάφορες δωρεές, ανακαινίστηκε σιγά – σιγά και πήρε τη σημερινή του μορφή. Τα κτήρια της μονής είναι τοποθετημένα σ’ ένα τετράπλευρο περίβολο και όπως είναι στις άλλες μονές του Όρους, προέρχονται κυρίως από τρεις περιόδους. Δηλαδή αρχές 16^ου, μέσα 18^ου και τέλος 19^ου αιώνα. Στη Μονή Φιλοθέου, ΄πως και σε όλες σχεδόν τις μονές του Αγίου Όρους, γίνονται διάφορες εργασίες αναστύλωσης και ανοικοδομείται η βορινή πλευρά της. Το Καθολικό της Μονής, σύμφωνα με μια επιγραφή στον τοίχο του παραθύρου του δεξιού χορού, κτίστηκε το 1746 πάνα στα θεμέλια του παλιού ναού, ο οποίος είχε καταρρεύσει. Η τοιχογράφηση γινόταν συνέχεια για πολλά χρόνια και τελείωσε του ναού το 1752, της λιτής και του εξωνάρθηκα το 1765. Η μαρμαρόστρωση το 1848 και το χρωμάτισμα και γυάλισμα του τέμπλου το 1853. Η Τράπεζα, βρίσκεται απέναντι από την είσοδο του Καθολικού μεγάλωσε το 16^ο αιώνα. Σ’ αυτή σώζονται αξιόλογες τοιχογραφίες του 16^ου αιώνα, ίσως κρητικής σχολής. Μεταξύ του Καθολικού και της Τράπεζας βρίσκεται η Φιάλη του Αγιασμού. Είναι κατασκευασμένη από ωραίο κάτασπρο μάρμαρο.

Η Ι. Μ. Φιλοθέου Χιονισμένη

Εκτός από τον κεντρικό ναό, η Μονή διαθέτει 6 ακόμη παρεκκλήσια μέσα στον περίβολό της. Δύο από αυτά, των Αρχαγγέλων (1752) και του Τιμίου Προδρόμου (1776) είναι τοιχογραφημένα και στο δεύτερο υπάρχει ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1786. Έχει 12 κελλιά που βρίσκονται γύρω της, από τα οποία τα μισά είναι έρημα. Έχει πολλά κειμήλια, λείψανα αγίων και εκκλησιαστικά σκεύη. Όμως το καλύτερο κειμήλιο για τη Μονή Φιλοθέου είναι η αξιόλογη και θαυματουργική εικόνα της Παναγίας της Γλυκοφιλούσας, που βρίσκεται στο αριστερό προσκυνητάρι του Καθολικού. Θεωρείται από τις πιο σεβαστές εικόνες του Αγίου Όρους και είναι ντυμένη με μια νεότερη αλλά πολύ βαριά επένδυση. Εκτός από την Γλυκοφιλούσα, υπάρχει και μια άλλη αξιόλογη εικόνα της Παναγίας της Γερόντισσας.

Η βιβλιοθήκη της Μονής έχει πολλά έντυπα βιβλία και 250 χειρόγραφα από τα οποία τα 54 είναι περγαμηνά. Η Μονή Φιλοθέου μετά από μια πολύ μεγάλη χρονική διάρκεια που ήταν σε καθεστώς ιδιορρυθμίας, έγινε κοινόβια το 1973 στις 1 Οκτωβρίου με απόφαση της Ιεράς Κοινότητας και του τότε πατριάρχη Δημήτριο.

Από το έτος 1574 κατέχει την δωδέκατη θέση στη σειρά των 20 μοναστηριών του Άθω και αριθμεί πάνω από 90 συνολικά μοναχούς.

Τηλέφωνα Μονής: 23770/ 23256, Fax: 23674, Τηλ. Κέντρο: 23675-9

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Καρακάλλου

Πολύ κοντά στη Μονή Φιλοθέου βρίσκεται η Μονή Καρακάλλου, χτισμένη και αυτή σ’ ένα ωραίο πλάτωμα με θέα τη Θάλασσα. Το μοναστήρι αυτό, αφιερωμένο στη μνήμη των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (29 Ιουνίου), βρίσκεται ανάμεσα στις μονές Ιβήρων, πολύ κοντά και Μεγίστης Λαύρας.

Αρσανάς και στο βάθος η Ι. Μ. Καρακάλλου

Με την ίδρυση και την ονομασία της μονής ασχολήθηκαν πολλοί ερευνητές και εξέφρασαν διάφορες γνώμες. Σύμφωνα με την παράδοση, η πρώτη ίδρυση της Μονής αποδίδεται στον αυτοκράτορα Καρακάλλα (211-217) από τον οποίο πήρε το όνομά της. Την άποψη αυτή αν και δεν έχει λογική βάση, δέχεται ο Ιωάννης Κομνηνός στο Προσκυνητάριο του Αγίου Όρους, ενώ ο Γεράσιμος Σμυρνάκης υποστηρίζει ότι κτίσμα του Ρωμαίου αυτοκράτορα είναι μόνο ο παραλιακός πύργος της Μονής. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι το μοναστήρι ίδρυσε κάποιος μοναχός με το όνομα Καρακαλλάς ή Καρακάλας -και τα δύο αυτά ονόματα ήταν πολύ γνωστά στο Βυζάντιο-, στην αρχή ήταν ένα μικρό μοναστήρι και αυτό πρέπει να έγινε στις αρχές του 11^ου αιώνα. Η Μονή Καρακάλλου αναφέρεται σε μια πράξη του Πρώτου Νικηφόρου (1018), όπου καθορίζονται τα σύνορά της με αυτά των Αμαλφινών και έτσι φαίνεται καθαρά η ύπαρξη της από την εποχή αυτή. Το γεγονός ότι δεν αναφέρεται στο Β’ Τυπικό του Αγίου Όρους (1046), οφείλεται πιθανόν στο ότι ήταν ακόμη μικρή και άσημη ή σε κάποιο άλλο λόγο. Σε ένα έγγραφο του Πρώτου το (1087), ανάμεσα σε άλλους, αναφέρεται και ο ηγούμενος της Μονής Καρακάλλου Μιχαήλ. Στη συνέχεια και μέχρι την άλωση της Κωνσταντινούπολης, η Μονή πέρασε από διάφορες δυσάρεστες καταστάσεις και ειδικότερα τον 13^ο αιώνα ερημώθηκε σχεδόν εντελώς και ανακαινίστηκε πάλι από τους Παλαιολόγους αυτοκράτορες Ανδρόνικο Β’ και Ιωάννη Ε’. Για την Μονή ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα ο πατριάρχης Αθανάσιος και ο Πρώτος Ισαάκ, που με έγγραφό του μαρτυρεί την άθλια κατάσταση της Μονής ύστερα από καταστροφικές επιδρομές των πειρατών και των Λατίνων στρατιωτών σε όλο το 13^ο αιώνα.

Ιερά Μονή Καρακάλλου

Μετά από αυτά τα προβλήματα, ο αριθμός των μοναχών αυξάνονταν σιγά – σιγά πάλι και βέβαια αυξάνονταν και οι ανάγκες. Με την βοήθεια πολλών δωρητών που στήριξαν με κάθε τρόπο τη Μονή κατάφερε να σταθεί όρθια. Στη συνέχεια καταστράφηκε πάλι η Μονή από τους πειρατές και ξανακτίστηκε το 16^ο αιώνα από τον ηγεμόνα της Βλαχίας Πέτρο το (1570) και στο τέλος της ζωής του μόνασε στη Μονή. Το 17^ο αιώνα βοήθησαν τη Μονή ο βασιλιάς της Ιβηρίας Αρτχίλ Α’ και ο αδελφός του Γεώργιος Βαχτάγ (1674), καθώς και ο μοναχός Ιωάσαφ και άλλοι αγιορείτες πατέρες το 18^ο αιώνα. Πέρασε μια περίοδο ακμής που ο αριθμός των μοναχών ήταν μερικές εκατοντάδες, πάνω από 250. Ο περίβολος της μονής διαμορφώνεται τετράπλευρος και τα περισσότερα κτίριά της χρονολογούνται στα μεταβυζαντινά χρόνια. Σώζονται μερικά τμήματα από τις παλαιότερες οικοδομές και έτσι εκπροσωπούνται όλες οι εποχές. Υπάρχουν κύρια τρεις χρονικές περίοδοι. Η πρώτη του 16^ου αιώνα, όταν το 1535 ο σουλτάνος Σουλεϊμάν με αίτημα των ηγεμόνων της Ουγγροβλαχίας, επέτρεψε την ανοικοδόμηση της μονής αλλά αυτή να γίνει πάνω στα παλαιά θεμέλια. Τότε ιδρύθηκε το Καθολικό, ανακαινίστηκαν τα Κελλιά και κτίστηκε ο Πύργος του Αρσανά. Η δεύτερη το 18^ο αιώνα, όπου επισκευάστηκαν πολλές οικοδομές και έγιναν μερικές προσθήκες, και η τρίτη άρχισε αμέσως μετά την καταστρεπτική πυρκαγιά του 1875 και έγιναν η Τράπεζα, η νότια πτέρυγα, ο ξενώνας και το βόρειο τμήμα της ανατολικής πλευράς της Μονής.

Από το εσωτερικό της Ι. Μ. Καρακάλλου

Η Μονή Καρακάλλου, πήρε μέρος στους απελευθερωτικούς αγώνες των Ελλήνων εναντίον των Τούρκων και είναι γνωστό ότι ο ηγούμενός της Δαμασκηνός το 1854 δώρισε στον οπλαρχηγό Τσάμη Καρατάσο ένα ωραίο άλογο, κάτι που έγινε αιτία να χάσει τη θέση του και να απομακρυνθεί από την ίδια τη Μονή. Είναι γνωστό ότι η Ιερά Μονή Καρακάλλου ήταν τόπος άσκησης του νέου οσιομάρτυρα Γεδεών, πολιούχου του Τιρνάβου. Πάνω από την είσοδο της Μονής, στην νοτιοδυτική πλευρά, υπάρχει ο επιβλητικός Πύργος της, που διατηρείται σε καλή κατάσταση που τονίζει περισσότερο τον φρουριακό χαρακτήρα της. Το Καθολικό της Μονής, όμοιο και αυτό με τα άλλα του Αγίου Όρους, θεμελιώθηκε το 1548 και τελείωσε το 1563. Έγινε μια μικρή ανακαίνιση το 1707, προστέθηκε το κωδωνοστάσιο το 1710 και ο εξωνάρθηκας το 1714. Η τοιχογράφησή του έγινε το 1716, της λιτής το 1750 και του εξωνάρθηκα το 1763. Στο ξυλόγλυπτο μεταβυζαντινό τέμπλο σώζεται μια αξιόλογη εικόνα των Δώδεκα Αποστόλων, έργο του γνωστού αγιορείτη ζωγράφου Διονυσίου από το Φουρνά (1722). Η Τράπεζα του μοναστηριού στη σημερινή της μορφή είναι κτίσμα του 1875 και βρίσκεται ενσωματωμένη στη νότια πλευρά του. Εκτός από τον κεντρικό ναό, η Μονή διαθέτει συνολικά άλλα 7 παρεκκλήσια, από τα οποία τα 4 είναι τοιχογραφημένα με νεότερες τοιχογραφίες. Έχει 4 κελλιά στις Καρυές και 14 στο δάσος βορειοδυτικά της Μονής , που τα περισσότερα είναι έρημα. Ο Πύργος του Αρσανά της Μονής όπως είναι σήμερα, είναι έργο του ηγεμόνα Ιωάννου Πέτρου και του ηγουμένου της Μονής Γερμανού και έγινε στο α’ μισό του 16^ου αιώνα (1534). Φέρει προτείχισμα και επάλξεις και σχηματίζει την πόρτα πιο ψηλά από το έδαφος, πράγμα που σημαίνει ότι η είσοδος για λόγους ασφαλείας γίνονταν με σκάλα που την έσερναν από το εσωτερικό του. Στον Πύργο υπήρχε μικρός ναός και Τράπεζα.

Το Καθολικό της Ι. Μ. Καρακάλλου

Σήμερα η Μονή Καρακάλλου παρουσιάζει μια ιδιαίτερα φροντισμένη όψη, τόσο για τις κτιριακές εγκαταστάσεις όσο και γενικότερα στον περιβάλλοντα χώρο της. Αυτό οφείλεται τόσο στις αναστηλωτικές εργασίες αποκατάστασης που έγιναν μετά την μεγάλη πυρκαγιά του 1988, όσο βέβαια και από την συνεχή προσπάθεια των ίδιων των μοναχών. Ανάμεσα στα κειμήλια της Μονής Καρακάλλου είναι ένα τεμάχιο του Τίμιου Ξύλου, λείψανα αγίων, ιερά άμφια, ιερά λειτουργικά σκεύη. Πολλές φορητές εικόνες από τις οποίες ξεχωρίζουν του ασπασμού Πέτρου και Παύλου, έργο του Ζωγράφου Κωνσταντίνου Παλαιοκαπά (1640), της Περιτομής του Χριστού και άλλες. Στη βιβλιοθήκη της Μονής υπάρχουν 279 χειρόγραφα, από τα οποία τα 42 περγαμηνά. Ακόμη έχει 2500 περίπου έντυπα βιβλία.

Η Μονή Καρακάλλου ακολουθεί τον κοινοβιακό τρόπο ζωής από το 1813 και κατέχει την ενδέκατη θέση στη σειρά των 20 Αθωνικών μοναστηριών. Αριθμεί συνολικά 35 περίπου μοναχούς.

Τηλέφωνα Μονής: 23770/ 23225, Fax: 23746

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας

Το μοναστήρι της Μεγίστης Λαύρας, το πρώτο και το μεγαλύτερο του Αγίου Όρους, είναι κτισμένο πάνω σε ένα πλάτωμα ενός βράχου, εκεί όπου τελειώνει η χερσόνησος και ο Άθως κατεβαίνει ήρεμα προς τη θάλασσα, σχηματίζοντας πολλούς καταπράσινους λοφίσκους. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση, περίπου 15 λεπτά από την παραλία, και τον αρσανά της. Γιορτάζει την Κοίμηση του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτη (5 Ιουλίου).

Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας, ο Αρσανάς της

Άλλες ονομασίες , με τις οποίες αναφέρεται σε παλαιότερα έγγραφα, είναι: «Λαύρα των Μεγάλων», «Λαύρα του κυρού Αθανασίου», «Λαύρα του αγίου Αθανασίου», «Μεγίστη Λαύρα», ή και απλώς «Λαύρα», λέξη που σημαίνει, ένα πολυάνθρωπο μοναστήρι. Η ίδρυση του μοναστηριού συμπίπτει με τη συστηματοποίηση του μοναχισμού στο Άγιο Όρος, μετά από μια ανοργάνωτη και ιδιότυπη ζωή των αγιορειτών ασκητών. Ιδρυτής της Μονής είναι ο σοφός και ανακαινιστής μοναχός Αθανάσιος, που μόναζε πρώτα σε κάποιο μοναστήρι στον Όλυμπο της Βιθυνίας, τον καιρό που ηγούμενος του ήταν ο περίφημος Μιχαήλ Μαλείνος, θείος του Νικηφόρου Φωκά. Εκεί συνδέθηκε με στενή φιλία με τον αρχιστράτηγο τότε της Ανατολής και κατόπιν αυτοκράτορα Νικηφόρο, που του πρότεινε να εγκαταλείψει τον Όλυμπο και να πάει στον Άθω, όπου αργότερα θα τον ακολουθούσε και ο ίδιος ο Νικηφόρος Φωκάς. Ο Αθανάσιος αν και είχε ορισμένες επιφυλάξεις, θεμελίωσε τη Λαύρα το 963, στηρίζοντας τις ελπίδες του στο Νικηφόρο, που στο μεταξύ έγινε αυτοκράτορας. Διάλεξε το μέρος, όπου πιθανόν να υπήρχε παλαιότερα η αρχαία Πελασγική πόλη Ακρόθωοι. Σύμφωνα με την βιογραφία του, που χρονολογείται στον 11^ο αιώνα, έκτισε πρώτα το τετράπλευρο τείχος γύρω – γύρω, ύστερα το Καθολικό και στη συνέχεια τις σειρές των Κελιών. Για την ανέγερση και την αποπεράτωση του κολοσσιαίου αυτού έργου, ο αυτοκράτορας Νικηφόρος έστελνε συνέχεια χρήματα, μέχρι το θάνατό του, αλλά δεν κατάφερε, παρά την αδιάκοπη επιθυμία του, να έρθει και να ασκητέψει και ο ίδιος στο Άγιο Όρος.

Γενική άποψη της Ι. Μ. Μεγίστης Λαύρας

Εκτός από τα χρήματα που έστειλε, πρόβλεψε ιδιαίτερη χορηγία στη Μονή για την συντήρηση των 80 πρώτων Λαυριωτών μοναχών και δώρισε στη Μονή διάφορα μετόχια, τεμάχια Τίμιου Ξύλου, λείψανα Αγίων και πολλά έργα τέχνης. Τη χρηματική βοήθεια του Φωκά, συνέχισε και ο διάδοχός του Ιωάννης Τσιμισκής, με τον οποίο ο Αθανάσιος διατηρούσε επίσης φιλικές σχέσεις. Ο Τσιμισκής διπλασίασε την ετήσια χορηγία για τις ανάγκες της νεοσύστατης Μονής και έτσι τελείωσε το κτίσιμο της Λαύρας, που αποτέλεσε το υπόδειγμα και τον πυρήνα μιας καινούργιας μορφής μοναχικού βίου στον Άθω. Στη συνέχεια, χάρη στο ενδιαφέρον και των άλλων αυτοκρατόρων, το Μοναστήρι περνά μια καλή περίοδο της ζωής του. Ο αριθμός των μοναχών ξεπερνά κατά πολύ τους προαναφερθέντες 80, ενώ παράλληλα σταθεροποιήθηκε ο κοινοβιακός τρόπος λειτουργίας και ζωής στη Λαύρα και σε ολόκληρο το Όρος. Ιδιαίτερα βοήθησε το Μοναστήρι ο Βασίλειος Β’, που επικύρωσε σ’ αυτό το νησί του Αγίου Ευστρατίου και άλλα μετόχια και έκανε πολλές δωρεές. Τον Αθανάσιο που έζησε μέχρι το τέλος του 10^ου αιώνα, διαδέχθηκε στην ηγουμενία της Λαύρας ο Ευστράτιος, που υπογράφει σε ένα έγγραφο το έτος 1016. Η Μεγίστη Λαύρα, όπως συνέβη και με τα άλλα αθωνικά μοναστήρια, παρουσιάζει σε ολόκληρη την ιστορία της πολλές μεταπτώσεις. Άλλοτε βρίσκεται σε ακμή και άλλοτε παρακμάζει μέχρι το σημείο της ερήμωσης. Έτσι από τα μέσα του 11^ου αιώνα, οπότε είχε 700 περίπου μοναχούς, μέχρι το 14^ο αιώνα ήταν καλή περίοδος, στη συνέχεια περνά μια πολύ κακή περίοδο της ύπαρξής της. Από τον αιώνα αυτό και μετά και ύστερα από διάφορες καταστροφικές πειρατικές επιδρομές, ανακόπηκε αυτή η ακμή και παρατηρήθηκε μια κάποια χαλάρωση στην εφαρμογή των κανονισμών του Αθανασίου και στην κοινή διαβίωση των μοναχών.

Εσωτερική άποψη της Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας

Ο αριθμός των Λαυριωτών μοναχών άρχισε να μειώνεται αισθητά και στις αρχές του 16^ου αιώνα, αριθμεί πολύ λίγους μοναχούς. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης, ήταν η μετατροπή της σε ιδιόρρυθμη για να γίνει όμως πάλι κοινόβιο χάρη σε ενέργειες του πατριάρχη Αλεξανδρείας Σιλβέστρου και της Ιερής Συνάξεως (1574). Όμως και πάλι έφθασε σε κατάσταση παρακμής και στις αρχές του 17^ου αιώνα, είχε μόνο 5 ή 6 μοναχούς, ενώ από οικονομική άποψη βρισκόταν σε άθλια κατάσταση. Αυτό συνεχίστηκε μέχρι το 1655. Τότε ήρθε στη Λαύρα ο πατριάρχης Διονύσιος Γ’ που διέθεσε για αυτή ολόκληρη την περιουσία του και την ενίσχυσε οικονομικά. Όμως και πάλι το μοναστήρι έγινε ιδιόρρυθμο. Από το τέλος του 18^ου αιώνα, η ιστορία του παρουσιάζει μικρές μόνο διακυμάνσεις. Εκτός από τα παραπάνω, την περίοδο της Τούρκικης κυριαρχίας, βοήθησαν τη Λαύρα με πολλούς τρόπους οι ηγεμόνες των Παραδουνάβιων χωρών και οι Τσάροι της Ρωσίας. Στη σημερινή του κατάσταση, το μοναστήρι φαίνεται εξωτερικά σαν ένα συγκρότημα από πολυώροφα κτίρια τοποθετημένα ολόγυρα σε τετράπλευρο σχήμα, σε μια μεγάλη αυλή στο κέντρο όπου βρίσκεται το Καθολικό και άλλα παρεκκλήσια, η Τράπεζα, καθώς και διάφορα άλλα οικοδομήματα. Σε όλα αυτά όμως, δεσπόζει ο επιβλητικός και αρχαιοπρεπής πύργος του Τσιμισκή που είναι τετράγωνος και βρίσκεται στην νοτιοδυτική γωνία του περιβόλου της Μονής. Στην είσοδο της Μονής υπάρχει ένα προστώο στηριγμένο πάνω σε τέσσερις κολώνες. Εκτός όμως από την κύρια είσοδο, υπάρχει και μια άλλη μικρή πύλη στη νότια πλευρά της Μονής. Πολλά κτίρια ή και ολόκληρες πτέρυγες ανακαινίστηκαν σε μεταγενέστερα χρόνια.

Άποψη από την εσωτερική αυλή της Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας

Το Καθολικό της Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας

Η Νότια πλευρά ανακαινίστηκε το έτος 1769, η ανατολική το 1862 κτλ. Το Καθολικό της Λαύρας, είναι το πρώτο που κτίστηκε στο Όρος και σύμφωνα με αυτό κατασκευάστηκαν και όλα τα άλλα καθολικά των αγιορείτικων μοναστηριών. Πρόκειται για ένα σύνθετο τετρακιόνιο βυζαντινό ναό με δύο κόγχες στους χορούς των ψαλτών, δύο παρεκκλήσια αριστερά και δεξιά της λιτής, και διπλό νάρθηκα, δηλαδή (εσωνάρθηκα) και εξωνάρθηκα. Ο ναός βρίσκεται στο κέντρο περίπου της μεγάλης αυλής και τιμάται, ίσως από τον 15^ο αιώνα, στην κοίμηση του οσίου Αθανασίου. O Αθωνίτης, έκτισε και αφιέρωσε το ναό από την αρχή στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Ο Ναός τοιχογραφήθηκε από τον μεγάλο Κρητικό ζωγράφο Θεοφάνη το έτος 1535. Οι τοιχογραφίες αυτές θεωρούνται η πιο καλή εργασία του ώριμου πια καλλιτέχνη και από τις πιο αξιόλογες του Αγίου Όρους. Οι δύο νάρθηκες τοιχογραφήθηκαν πολύ αργότερα (1854) με έξοδα του αρχιμανδρίτη Βενιαμίν.

Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας

Δεξιά και αριστερά της λιτής διαμορφώνονται δύο παρεκκλήσια, του Αγίου Νικολάου και των 40 Μαρτύρων. Από αυτά το πρώτο έχει τοιχογραφίες του ζωγράφου Φράγκου Κατελάνου (1560), που είναι σύγχρονος και μαθητής ίσως των μεγάλων κρητικών ζωγράφων, αλλά η τέχνη του διαφέρει πολύ από εκείνη της Κρητικής σχολής. Στο άλλο παρεκκλήσι, των 40 Μαρτύρων, σώζεται ο τάφος του Αθανασίου με το λείψανό του, σκεπασμένος με ένα ύφασμα που φέρει την εικόνα του Αγίου. Επίσης στο ίδιο παρεκκλήσι, φυλάσσονται δύο αξιόλογες φορητές εικόνες, η μια του Χριστού και η άλλη της Θεοτόκου με την επωνυμία «Οικονόμισσα». Οι τοιχογραφίες του, που ανήκαν στον 16^ο αιώνα, επιζωγραφήθηκαν το 1854. Εκτός από τα δύο παρεκκλήσια του καθολικού, η Λαύρα διαθέτει 15 ακόμη μέσα στον περίβολό της, από τα οποία του Αγίου Γεωργίου είναι εικονογραφημένο. Από τα υπόλοιπα τα πιο σπουδαία είναι του αγίου Αθανασίου, δίπλα στο σκευοφυλάκιο, όπου σώζονται η σιδερένια ράβδος και ο επίσης σιδερένιος βαρύς σταυρός του, και της Παναγίας της Κουκουζέλισσας με την ομώνυμη εικόνα της Θεοτόκου. Επίσης υπάγονται στη Μονή άλλα 19 παρεκκλήσια έξω, στα εξαρτήματά της, και 5 καθίσματα καθώς και 40 Κελλιά στους οικισμούς Κερασιά, Μορφωνού, Προβάτα και στις Καρυές. Έξω από την κύρια είσοδο του Καθολικού υπάρχει η Φιάλη του Αγιασμού, που είναι η πιο μεγάλη στο Άγιο Όρος.

Η είσοδος της Τράπεζας της Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας

Περιβάλλεται από μια σειρά κίονες, που τα κενά μεταξύ τους διαστήματα φράζονται με πολύ ενδιαφέροντα γλυπτά θωράκια και κοσμείται με νεότερες τοιχογραφίες σχετικές με τον Αγιασμό των Υδάτων. Δίπλα της υψώνεται περήφανο ένα υπερχιλιόχρονο κυπαρίσσι, που λένε ότι το φύτεψε ο ίδιος ο Όσιος Αθανάσιος. Πιο δυτικά και απέναντι ακριβώς από την είσοδο του Καθολικού βρίσκεται η κοινή Τράπεζα, με επίσης αξιόλογες τοιχογραφίες των Κρητικών ζωγράφων. Από τις παραστάσεις της ξεχωρίζουν ο Μυστικός Δείπνος, η Ουρανοδρόμος Κλίμακα, η Δευτέρα Παρουσία, η Ρίζα του Ιεσσαί και οι 24 Οίκοι του Ακάθιστου Ύμνου, καθώς και πολλές άλλες σκηνές από τη ζωή της Θεοτόκου και πολλών αγίων και ασκητών. Ακόμη υπάρχουν τα πορτραίτα των Ελλήνων φιλοσόφων, όπως του Φίλωνα, Σόλωνα, Πυθαγόρα, Σωκράτη, Αριστοτέλη, Θαλή, Γαληνού, Πλάτωνα και Πλούταρχου. Από τα πολλά ιερά κειμήλια που έχει η Μονή, τα πιο σπουδαία είναι το στέμμα και ο λεγόμενος σάκος του Νικηφόρου Φωκά, μια αρχαία φαρέτρα, καλύμματα εντύπων Ευαγγελίων, ιερά άμφια και εκκλησιαστικά σκεύη, σταυροί, εγκόλπια, Άγια ποτήρια, πολύ αξιόλογες φορητές εικόνες κ.ά., ενώ στο Καθολικό φυλάσσονται τεμάχια Τίμιο Ξύλο και λείψανα πολλών αγίων.

Η βιβλιοθήκη της Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας, θεωρείται η πλουσιότερη μέσα στο Άγιο Όρος. Περιέχει πάνω από 2500 χειρόγραφα, από τα οποία τα 520 είναι περγαμηνά. Ξεχωρίζει το Ευαγγέλιο το λεγόμενο του Φωκά. Στο τμήμα των έντυπων βιβλίων περιέχει περισσότερα από 20000 έντυπα βιβλία, ανάμεσα στα οποία και πολλά αξιόλογα αρχέτυπα. Η Μεγίστη Λαύρα από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ των 20 μοναστηριών του Άθω. Ακολουθεί τον κοινοβιακό τρόπο ζωής και αριθμεί 420 συνολικά μοναχούς, από τους οποίους οι 55 μένουν μέσα στο μοναστήρι και οι υπόλοιποι 365 έξω, στις διάφορες Σκήτες, Κελλιά, Καθίσματα, Καλύβες. Στη Μονή της Λαύρας, υπάγονται και οι εξής τρεις Σκήτες: Αγίας Άννας, Καυσοκαλυβίων και Προδρόμου, καθώς και οι οικισμοί στην Έρημο, δηλαδή ο Άγιος Βασίλειος, η Μικρή Αγία Άννα, τα Κατουνάκια, και τα Καρούλια. Όλα αυτά βρίσκονται στη νοτιοδυτική πλευρά της Αθωνικής χερσονήσου, μετά το Μοναστήρι του Αγίου Παύλου και τη Νέα Σκήτη, ταξιδεύοντας προς τη Λαύρα από τη δυτική πλευρά της Χερσονήσου.

Σκήτη Αγίας Άννας, η Σκήτη της Αγίας Άννας βρίσκεται στο κάτω άκρο της νοτιοδυτικής πλευράς του Άθωνα, κτισμένη σε κατάφυτη πλαγιά με πολλά νερά. Είναι η αρχαιότερη και μεγαλύτερη Σκήτη του Αγίου Όρους σε μορφή οικισμού με καλύβες και με κεντρικό συγκρότημα του Κυριακού. Η Σκήτη περιλαμβάνει και την περιοχή της Μικρής Αγίας Άννας, με τις αντίστοιχες καλύβες.

Σκήτη της Αγίας Άννας, Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας

Μέχρι το 17^ο αιώνα ήταν περιοχή ερημητηρίων, ενώ από το 17^ο αιώνα λειτουργεί σαν συγκροτημένη Σκήτη. Είναι Σκήτη με έντονο ησυχαστικό χαρακτήρα. Το Κυριακό της Σκήτης Αγίας Άννας, ανεγέρθηκε στα μέσα του 18^ου αιώνα, τοιχογραφήθηκε το 1757. Έχει ξύλινο υαλόφρακτο εξωνάρθηκα. Το περιφραγμένο με τοίχο – για λόγους προστασίας – συγκρότημα του Κυριακού, περιλαμβάνει ενσωματωμένα με το ναό, Τράπεζα και Ξενώνα. Εδώ διαμένει και ο Δικαίος. Στο χώρο του Κυριακού έχει αυλή με ένα Κιόσκι και νεώτερο κτήριο βιβλιοθήκης, εικονοφυλακίου, σκευοφυλακίου. Φυλάσσονται 100 περίπου χειρόγραφα, αρκετές φορητές εικόνες και ιερά κειμήλια. Το σημαντικότερο είναι το αριστερό πόδι της Αγίας Άννας, μητέρας της Θεοτόκου.

Οι Καλύβες της Σκήτης της Αγίας Άννας βρίσκονται διάσπαρτες σε πλαγιά με έντονη βλάστηση. Το σύνολο τους είναι 51 Καλύβες. Μερικές από αυτές είναι έρημες. Οι περισσότερες διαθέτουν ναό και μικρή εδαφική έκταση. Στη Σκήτη εγκαταβιώνουν 90 μοναχοί, που παράλληλα με το εργόχειρό τους, ασχολούνται και με την αλιεία και την κηπουρική. Οι μοναχοί κύρια ασχολούνται με αγιογραφία, ξυλογλυπτική, παρασκευή θυμιάματος και μικροτεχνία.

Μικρά Αγία Άννα, ησυχαστική περιοχή, παράρτημα της Αγίας Άννας με αφετηρία κατοίκησης το 16^ο αιώνα. Αποτελείται από επτά καλύβες. Οι μοναχοί ασχολούνται με μικροτεχνία, ξυλουργική, ψαλτική. Στη Μικρά Αγία Άννα μόνασε ο μεγάλος υμνογράφος της Εκκλησίας μας Γεράσιμος ο Μικραγιαννανίτης.

Μικρά Αγία Άννα, Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας

Σκήτη Αγίας Τριάδος (Καυσοκαλυβίων), η Σκήτη Αγίας Τριάδος, επονομαζόμενη Καυσοκαλυβίων, βρίσκεται στο νότιο τμήμα της Αθωνικής Χερσονήσου, σε περιοχή έντονα βραχώδη και επικλινή. Έχει μορφή οικισμού. Το όνομά της προέκυψε από τον μοναχό Μάξιμο τον Καυσοκαλυβίτη, ασκητή του 14^ου αιώνα, που για λόγους ταπεινότητας και να αποφύγει τον πειρασμό της ιδιοκτησίας και ιδιαίτερα όταν έβλεπε ότι τον πλησιάζουν και άλλοι μοναχοί και πήγαινε πιο ψηλά στο βουνό, έκαιγε την φτωχική καλύβα του. Σήμερα 35 μοναχοί εγκαταβιώνουν ασχολούμενοι με την αγιογραφία, ξυλογλυπτική, μικροτεχνία και παρασκευή θυμιάματος καθώς και με την οπωροκηπευτική και αλιεία.

Το Κυριακό ανεγέρθηκε στα τέλη του 18^ου αιώνα και είναι αξιόλογο, εξ ολοκλήρου αγιογραφημένο. Το συγκρότημα του Κυριακού περιλαμβάνει εκτός από το ναό της Αγίας Τριάδας, Τράπεζα και Ξενώνα. Εδώ μένει ο Δικαίος της Σκήτης που έχει ετήσια θητεία. Το Καμπαναριό του είναι αυτοτελές κτίσμα του Πατριάρχου Ιωακείμ του Γ’.

Το Κυριακό της Σκήτης Αγίας Τριάδας (Καυσοκαλυβίων) της Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας

Ο Οικισμός της Σκήτης Καυσοκαλυβίων, περιλαμβάνει 34 Καλύβες με ενσωματωμένο ναό και πέντε ξεροκάλυβα (χωρίς ναό). Διαθέτουν μικρή εδαφική έκταση. Διασώζεται η Καλύβα του Αγίου Ακακίου, αρχές του 18^ου αιώνα, με προσωπικά του αντικείμενα. Οι μοναχοί της Σκήτης, ασχολούνται με την αγιογραφία, Ξυλογλυπτική, μικρογλυπτική και με άλλα εργόχειρα. Κατασκευάζουν εικόνες, σφραγίδες για πρόσφορα, κοχλιάρια, κομπολόγια, και κομποσκοίνια.

Σκήτη Τιμίου Προδρόμου (Ρουμάνικη Σκήτη), η Σκήτη Τιμίου Προδρόμου, επονομαζόμενη και Ρουμάνικη, βρίσκεται στην νοτιοανατολική άκρη της Αθωνικής Χερσονήσου, σε μια ερημική πετρώδη περιοχή που ονομάζεται Βίγλα. Έχει μορφή ενιαίου κοινοβιακού συγκροτήματος. Στη θέση της υπήρχε μέχρι το 1854 Κελί του Τιμίου Προδρόμου με μοναχούς που κατάγονταν από τη Χίο. Η Μεγίστη Λαύρα με έγγραφό της επέτρεψε τη μετατροπή του Κελιού σε Σκήτη. Με Πατριαρχικό Σιγίλιο το 1856 επί πατριάρχου Κυρίλλου Ζ’ τελικά επικυρώθηκε η ίδρυση και η κοινοβιακή οργάνωση της Σκήτης από Μολδαβούς μοναχούς.

Εγκαινιάστηκε το 1866. Με οικονομικές ενισχύσεις δημιουργήθηκε δεξαμενή, συγκρότημα αρσανά που συνδέεται με τη Σκήτη με καλντερίμι και εξωτερικά κτίσματα. Σήμερα εγκαταβιούν 25 μοναχοί Ρουμάνικης καταγωγής.

Το Κυριακό της Σκήτης Τιμίου Προδρόμου, βρίσκεται στη μέση της αυλής και θεμελιώθηκε το 1857. Έχει μήκος 30 μέτρα και ύψος 18 μέτρα. Είναι αφιερωμένο στη βάπτιση του Χριστού. Είναι αγιορείτικου ρυθμού εξ ολοκλήρου αγιογραφημένο από Ρουμάνους ζωγράφους το 1863, με τρεις τρούλους και εξωνάρθηκα. Φυλάσσονται τα Άγια λείψανα διαφόρων αγίων και εικόνες μεταξύ των οποίων η Παναγία η Αχειροποίητος.

Σκήτη Τιμίου Προδρόμου (Ρουμάνικη) Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας

Ο Εξωνάρθηκας, περικλείεται με περίτεχνο τζαμωτό. Σε χώρο πάνω από τον εξωνάρθηκα, στεγάζεται το σκευοφυλάκιο με αρκετά μεγάλο αριθμό κειμηλίων.

Οι Πτέρυγες της Σκήτης Τιμίου Προδρόμου, σχηματίζουν ορθογώνιο. Στη διώροφη δυτική πτέρυγα βρίσκεται η είσοδος της Σκήτης με το Καμπαναριό ύψους 25 μέτρων, παρεκκλήσι, καθώς και το αρχονταρίκι, η Τράπεζα με το μαγειρείο. Στη μονώροφη ανατολική πλευρά σε αυτοτελές κτίσμα, η βιβλιοθήκη, ο Φούρνος και το ξυλουργείο. Η βιβλιοθήκη αριθμεί 5000 έντυπα βιβλία, τα περισσότερα του 19^ου αιώνα και γραμμένα στη Ρουμάνικη γλώσσα. Διαθέτει και 130 χειρόγραφα. Στη νότια πτέρυγα κτισμένη το 1882, είναι τα Κελλιά των μοναχών, το Συνοδικό, το γραφείο του Δικαίου και το Νοσοκομείο. Στην εξωτερική πλευρά βρίσκεται ο ναός του Τιμίου Προδρόμου από το αρχικό Κελλί και πρώτο Κυριακό της Σκήτης. Στη βόρεια πτέρυγα βρίσκονται τα Κελλιά για τους μοναχούς και ένα παρεκκλήσιο.

Κελλιά Κερασιάς, η Κερασιά αποτελεί μια από τις αρχαιότερες κελλιώτικες περιοχές του Αγίου Όρους. Αποτελεί τον ενδιάμεσο Σταθμό της μοναδικής διαδρομής – ανάβασης στον Άθωνα, η κορυφή του οποίου απέχει τρεις ώρες από την Κερασιά. Βρίσκεται πάνω από την Σκήτη των Καυσοκαλυβίων και σε υψόμετρο 700 μέτρων. Τα πρώτα Κελλιά στην περιοχή παραχωρούνται με ομόλογο από τη Μονή Μεγίστης Λαύρας πριν από το 14^ο αιώνα. Όλα έχουν ενσωματωμένο ναό με ξυλόγλυπτα τέμπλα και αρκετά μεγάλη εδαφική έκταση περίπου δέκα στρεμμάτων το καθένα. Σήμερα η Κερασιά αριθμεί 12 Κελλιά στα οποία κατοικούν 35 μοναχοί. Ασχολούνται κυρίως με την τέχνη των ένθετων εκκλησιαστικών επίπλων, με ξυλογλυπτική και κατασκευή αγιορείτικων εργόχειρων. Η απόσταση από τον Αρσανά της Κερασιάς είναι περίπου μία ώρα.

Κελλιά Αγίου Νείλου, η περιοχή του Αγίου Νείλου αποτελεί ερημική περιοχή Κελλιών, στην νοτιοανατολική πλευρά του Άθωνα. Το όνομά της οφείλεται στον Άγιο Νείλο, που ασκήτεψε στο Κελλί της Παναγίας που σήμερα φέρει το όνομά του. Ιστορικά η περιοχή έχει το όνομα «των Σπανών». Κατά τον 17^ο αιώνα ήταν περίοδος ακμής. Όλα τα Κελλιά έχουν Ναό και αρκετά μεγάλη εδαφική έκταση. Οι Κελλιώτες μοναχοί ασχολούνται με αγιογραφία και αγιορείτικα εργόχειρα.

Έρημος, παραπλέοντας τον Άθω στην Νοτιοδυτική πλευρά του μετά την Σκήτη της Αγίας Άννας, συναντάμε την «Έρημο». Εδώ υπάρχουν οι μοναστικοί οικισμοί του Αγίου βασιλείου, τα Κατουνάκια και τα φοβερά Καρούλια, (μαζί με την Κερασιά και την Μικρά Αγία Άννα). Πρόκειται για τρεις μοναχικές ομάδες ή ενότητες που δεν έχουν σχέση μεταξύ τους. Κυρίως γιατί εδώ ο τόπος είναι πολύ άγριος, γεμάτος από απόκρημνους βράχους και δεν μπορεί κανείς να πλησιάσει τις απομονωμένες καλύβες των οικισμών αυτών. Οι ασκητές ή ερημίτες που αποτελούν τους κατοίκους τους είναι βυθισμένοι νύκτα μέρα στην προσευχή, στην ψυχική και πνευματική άσκηση, χωρίς κανένα σύνδεσμο με τα εγκόσμια, παραμελώντας εντελώς την φροντίδα του σώματος. Υμνούν και δοξάζουν συνέχεια τον Θεό που έπλασε τον κόσμο και παρακαλούν πάντοτε για την σωτηρία τη δική τους και γενικά όλων των ανθρώπων. Ο Άγιος Βασίλειος, τα Κατουνάκια, τα Καρούλια μαζί με τα Βουλευτήρια και την Βίγλα, αποτελούν τα Ησυχαστήρια της Περιοχής της Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας. Τα περισσότερα από αυτά λοιπόν βρίσκονται σε άνυδρες τοποθεσίες που καλύπτουν τις ανάγκες τους με βρόχινο νερό και δεν διαθέτουν δική τους καλλιεργήσιμη έκταση.

Κατουνάκια, αποτελούν περιοχή 22 Ησυχαστηρίων που βρίσκεται μεταξύ της Μικρής Αγίας Άννας, Καρουλίων και Αγίου Βασιλείου. Η περιοχή είναι βραχώδης και απόκρημνη. Από τα πιο συγκροτημένα είναι των Οσίων Πατέρων επονομαζόμενο των Δανηλαίων, του Εφραίμ του Σύρου και της Γέννησης του Χριστού.

Οι 35 μοναχοί που εγκαταβιούν στα Κατουνάκια ασχολούνται με ξυλογλυπτική, αγιογραφία, ιεροραπτική και ψαλτική.

Καρούλια, αποτελούν ησυχαστική περιοχή της Μεγίστης Λαύρας, συνέχεια της περιοχής των Κατουνακίων προς τη θάλασσα.

Η περιοχή είναι βραχώδης, άνυδρος και ιδιαίτερα απόκρημνη. Υπάρχουν σπηλιές ορισμένες από τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν από ασκητές και στην επέκτασή τους ενσωμάτωσαν αυτοσχέδια ησυχαστήρια.

Κατουνάκια, περιοχή Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας

Αυτά κτίστηκαν το 17^ο αιώνα μέσα από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες και με μεταφορά υλικών από τη θάλασσα με χρήση καρουλιών και σχοινιών (Καρούλια) . Σε όλη την περιοχή των Καρουλιών διασώζονται 16 και κατοικούνται δέκα από αυτά. Σήμερα εγκαταβιώνουν 10 μοναχοί που ασχολούνται με την ξυλογλυπτική, την ζωγραφική και άλλα εργόχειρα.

Άγιος Βασίλειος, ησυχαστική περιοχή Αγίου Βασιλείου της Μεγίστης Λαύρας με 11 Ησυχαστήρια, βρίσκεται ενδιάμεσα από την Κερασιά και την Μικρή Αγία Άννα. Τον 18^ο αιώνα, ήταν συγκροτημένη Σκήτη. Διαμένουν 15 περίπου μοναχοί. Ασχολούνται κυρίως με την παρασκευή θυμιάματος και κατασκευάζουν κομποσκοίνια.

Βουλευτήρια, αποτελούν ησυχαστική περιοχή 10 περίπου ησυχαστηρίων στην παραλία της Σκήτης της Αγίας Άννας. Μεταξύ τους, το Ησυχαστήριο του Αγίου Ελευθερίου που αποτέλεσε μονύδριο τον 10^ο αιώνα. Οι μοναχοί ασχολούνται με την αλιεία, παρασκευή θυμιάματος και ενσφράγιστα ενθύμια.

Τα φοβερά Καρούλια στην έρημο του Άθω

Βίγλα, αποτελεί ησυχαστική περιοχή της Μεγίστης Λαύρας στο ανώτερο τμήμα του ακρωτηρίου Ακράθο. Εκεί βρίσκεται και το σπήλαιο του Αγίου Αθανασίου καθώς και η Σκήτη του Τιμίου Προδρόμου. Αποτελείται από 8 υδροδοτούμενα Ησυχαστήρια και ένα Κελλί, τα οποία έχουν ενσωματωμένο ναό. Σ’ αυτά διαμένουν 10 μοναχοί που απασχολούνται με ιεροραπτική, αγιογραφία και κατασκευή κομποσκοινιών.

Τηλέφωνα Μονής: 23770/ 23758, FAX: 23770/ 23766

Σκήτη Τιμίου Προδρόμου: 23770/ 23294

Σκήτη Αγίας Τριάδος (Καυσοκαλυβίων): 23770/ 23319

Σκήτη Αγίας Άννας: 23770/ 23320

Προβάτα: 23770/ 23216

Κερασιά: 23770/ 23218

Αγίου Βασιλείου: 23770/ 23217

Κατουνάκια: 23770/ 23368

Μικρή Αγία Άννα: 23770/ 23321

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Τα Μονοπάτια του Αγίου Όρους

Η πεζοπορία στο Άγιο Όρος, ένας από τους πλέον γοητευτικούς Ελληνικούς τόπους , γιατί, ο επισκέπτης σε ένα μικρό σε έκταση χώρο έχει την ευκαιρία να επισκεφθεί 20 μοναστήρια, το ένα ωραιότερο από το άλλο. Η διαβίωση για μερικές μέρες στους ξενώνες των μοναστηριών και η συμμετοχή στις ακολουθίες κάνουν το Άγιο Όρος μοναδική εμπειρία. Το 1960 κατασκευάστηκε ο πρώτος αμαξιτός δρόμος, που ένωνε τις Καρυές με το επίνειό της, τη Δάφνη, ενώ σήμερα ένα πυκνό δίκτυο χωματόδρομων ενώνει όλες τις μονές και κάποιος μπορεί χρησιμοποιώντας τους να γνωρίσει όλα τα μοναστήρια.

Η εμπειρία, όμως, να γνωρίσει ο επισκέπτης – προσκυνητής το Άγιο Όρος από τα μονοπάτια του και να προσεγγίσει τις μονές πεζοπορώντας, είναι μοναδική.

Οι καταστροφές που έχουν συμβεί στο δίκτυο των μονοπατιών είναι αρκετά μεγάλες, αλλά το δίκτυο των μονοπατιών παραμένει ακόμη σε καλή κατάσταση. Σε ένα κύκλο επίσκεψης 10 μοναστηριών σε μήκος 43 χλμ. τα 30 χλμ. είναι μονοπάτια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τμήματα μονοπατιών έχουν ολοκληρωτικά καταστραφεί. Σε καλύτερη κατάσταση παραμένει το νότιο τμήμα της χερσονήσου, όπου δεν έχει γίνει διάνοιξη χωματόδρομων και δεν υπάρχει εκμετάλλευση ξυλείας και το τοπίο παραμένει αλώβητο και μοναδικό.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διαδρομές

Καρυές – Ιερά Μονή Σταυρονικήτα

Κάλλος Διαδρομής : Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Εύκολη

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός Χρόνος : 85’ (με μέσο ρυθμό βαδίσματος και με κανονικές συνθήκες)

Περιγραφή Διαδρομής

Χρόνος

Από την αφετηρία των λεωφορείων στη λιθόστρωτη πλατεία ακολουθούμε τον δρόμο προς τη Δάφνη. Στα 100 μέτρα περίπου ο δρόμος διχάζεται και ανάμεσα τους αρχίζει λιθόστρωτος δρόμος τον οποίο και ακολουθούμε με κατεύθυνση προς τι κτήριο του Διοικητηρίου.

Σε 5 λεπτά, αφού περάσουμε στα δεξιά μας το Διοικητήριο και ακολουθούμε ευθεία πορεία στον λιθόστρωτο δρόμο, θα βρεθούμε σε σημείο όπου στα αριστερά μας υπάρχει ένας σιδερένιος σταυρός και ένα κιόσκι από το οποίο μπορούμε να χαρούμε την ωραία θέα προς τη θάλασσα, Σε 20 μέτρα περίπου βαδίζοντας τον κατηφορικό λιθόστρωτο δρόμο, συναντάμε ένα αριστερό μονοπάτι που το αποφεύγουμε. Πιο κάτω συναντάμε ένα χωματόδρομο που επίσης αποφεύγουμε, συνεχίζοντας την πορεία μας κατηφορικά ευθεία στο λιθόστρωτο. Πιο κάτω συναντάμε πάλι ένα χωματόδρομο τον οποίο διασχίζομε περνώντας αριστερά από ένα σπίτι. Ακολουθούμε σταθερή κατηφορική πορεία στο λιθόστρωτο δρόμο.

Σε 10 λεπτά, ο λιθόστρωτος δρόμος στρίβει δεξιά σε κλίση 90 μοιρών, τον οποίο και ακολουθούμε, αποφεύγοντας σ’ εκείνο το σημείο ένα αριστερό μονοπάτι.

Σε 10 λεπτά. ΠΡΟΣΟΧΗ! Αφού βαδίζουμε τον κατηφορικό λιθόστρωτο δρόμο, συναντάμε στα δεξιά μας τη δεύτερη είσοδο μιας Σκήτης. Στα 15 μέτρα περίπου αριστερά, στρίβει ο λιθόστρωτος δρόμος τον οποίο ακολουθούμε. Σε λίγο θα συναντήσουμε τον κεντρικό δρόμο και θα στρίψουμε αριστερά σ’ αυτόν με κατεύθυνση προς τη γέφυρα.

Σε 5 λεπτά, αφού αποφύγουμε μετά από τη γέφυρα ένα αριστερό ανηφορικό μονοπάτι και στη συνέχεια έναν αριστερό χωματόδρομο, είμαστε σε σημείο, όπου στα αριστερά του δρόμου προχωρεί αριστερός δασικός και ακριβώς δίπλα και δεξιά του ένας ανηφορικός λιθόστρωτος, μπροστά από μια πύλη τον οποίο και ακολουθούμε. (καλύτερα να βαδίζουμε στο λιθόστρωτο δρόμο παρά από το δρόμο που ήδη ήμασταν, γιατί θα γεμίζαμε με πολύ σκόνη από τα διερχόμενα αυτοκίνητα).

Σε 10 λεπτά, αφού αποφύγουμε, καθώς βαδίζουμε στο λιθόστρωτο δύο δεξιά μονοπάτια, είμαστε σε σημείο που μπροστά μας υπάρχουν τρεις δρόμοι. Λίγα μέτρα από τη διασταύρωση ακολουθούμε το δεξιό μονοπάτι που αρχίζει, σε δεξιά κλίση 180 μοιρών.

Σε 5 λεπτά, στο σημείο ακριβώς που τελειώνει το σπίτι, που το έχουμε στα δεξιά μας, το μονοπάτι συναντά δύο μικρούς χωματόδρομους. Ακολουθούμε τον αριστερό ευθεία μπροστά μας.

Σε 5 λεπτά, είμαστε σε σταυροδρόμι τεσσάρων κατευθύνσεων. Ακολουθούμε τον αριστερό δρόμο που κατηφορίζει και που μας οδηγεί προς την Ι.Μ. Σταυρονικήτα, ενώ ευθεία οδηγεί προς την Ι.Μ. Ιβήρων και ο δεξιός σε κλίση 180 μοιρών στις Καρυές.

Σε 5 λεπτά, συναντάμε στα δεξιά μας έναν πυροσβεστικό κρουνό και έναν δεξιό κατηφορικό χωματόδρομο.

Σε 10 λεπτά ακολουθούμε σταθερή κατηφορική πορεία στο δρόμο, περνώντας αριστερά από έναν πυροσβεστικό κρουνό και αφήνουμε έναν δεξιό μικρό κατηφορικό χωματόδρομο σε λίγα μέτρα από μια παλιά εκκλησία.

Σε 15 λεπτά, συναντάμε στα δεξιά μας ένα πυροσβεστικό κρουνό. Αγνοούμε τον μικρό χωματόδρομο που ξεκινάει από αυτόν. Πιο κάτω συναντάμε ένα εικονοστάσι στα δεξιά μας, κατασκευασμένο από τούβλα και πέτρες. Συνεχίζουμε κανονική πορεία στο δρόμο.

Σε 5 λεπτά, είμαστε στην Πύλη της Ι.Μ. Σταυρονικήτα, αφού προηγουμένως αφήσουμε τον δρόμο που κατηφορίζει και ακολουθούμε κατεύθυνση προς τις καμάρες.

5΄

15’

25’

30’

40’

45’

50’

55’

65’

80’

85’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ιερά Μονή Σταυρονικήτα – Ιερά Μονή Παντοκράτορος

Κάλλος Διαδρομής : Πολύ Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Εύκολη

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Σύνολο χρόνου : 55’

Περιγραφή Διαδρομής

Χρόνος

Βγαίνοντας από την Πύλη της Μονής, ακολουθούμε δεξιά πορεία προς τις καμάρες, περνάμε ανάμεσα από αυτές και από πίσω ακολουθούμε το θαυμάσιο σκιερό μονοπάτι, έχοντας τη θάλασσα στα δεξιά μας καθώς βαδίζουμε, σε ΒΔ κατεύθυνση.

Σε 5΄λεπτά, περνάμε δεξιά από μία παλιά πηγή.

Σε 10’ λεπτά, περνάμε δεξιά από ένα μικρό τοίχο και αριστερά από ένα σπίτι.

Σε 5΄λεπτά συνεχίζουμε να βαδίζουμε στο σκιερό μονοπάτι, ενώ αποφύγαμε ένα αριστερό ανηφορικό και έχουμε ήδη περάσει αριστερά από ένα σπίτι.

Σε 15΄λεπτά, καθώς βαδίζουμε, διακρίνουμε τη Μονή μπροστά μας, ενώ θα αρχίσουμε να κατηφορίζουμε.

Σε 10΄λεπτά, είμαστε σε σημείο που βλέπουμε μπροστά μας τη Μονή. Εδώ έχουμε την ευκαιρία να φωτογραφήσουμε προς τη Μονή.

Σε 5΄λεπτά, συναντάμε χωματόδρομο. Εμείς ακολουθούμε ευθεία πορεία και περνάμε το πέτρινο γεφύρι. Από την προβλήτα, δύο λιθόστρωτοι ανηφορικοί δρόμοι μας οδηγούν στη Μονή.

Σε 5΄λεπτά, είμαστε ήδη στην Πύλη της Ι.Μ. Παντοκράτορος.

5’

15’

20’

35’

45’

50’

55’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Παντοκράτορος – Μονή Βατοπεδίου

Κάλλος Διαδρομής : Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Δύσκολη

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός χρόνος : 155’

Περιγραφή Διαδρομής

Χρόνος

Βγαίνοντας από την πύλη της Μονής, ακολουθούμε τον πρώτο δεξιό λιθόστρωτο δρόμο με κατεύθυνση προς τις καμάρες. Στο σημείο που τελειώνουν οι καμάρες, ακολουθούμε τον δεξιό λιθόστρωτο ανηφορικό δρόμο, αποφεύγοντας τον αριστερό χωματόδρομο. Περνάμε πίσω από αυτές και σύντομα η κατεύθυνση που πήραμε θα μας οδηγήσει στον κεντρικό δρόμο. Τον οποίο θα βαδίσουμε δεξιά.

Σε 10’ είμαστε σε σημείο όπου αυτός ο δρόμος που ήδη βαδίζουμε, κατηφορίζει δεξιά με κατεύθυνση πάλι τη Μονή, ενώ εμείς θα ακολουθήσουμε τον αριστερό ελαφρώς ανηφορικό, που μας οδηγεί στην Ι.Μ. Βατοπεδίου.

Σε 10’ , βαδίζοντας στο δρόμο, περνάμε αριστερά από ένα σπίτι.

Σε 20’, είμαστε σε ύψωμα, από όπου έχουμε ωραία θέα αντικρίζοντας την Ι.Μ. Παντοκράτορος, τη Σκήτη του Προφήτη Ηλία, στο βάθος την κορυφή του Άθωνα και ΒΑ τη θάλασσα. Συνεχίζουμε να βαδίζουμε στο δρόμο.

Σε 15’, συναντάμε δεξιό κατηφορικό δρόμο τον οποίο αποφεύγουμε.

Σε 20’, συναντάμε στα αριστερά μας έναν αριστερό μικρό χωματόδρομο, τον οποίο αποφεύγουμε. Συνεχίζουμε την πορεία μας κανονικά στο δρόμο με ΒΔ κατεύθυνση.

Σε 15’, περνάμε δεξιά από ένα τσιμεντένιο υδραγωγείο. Συνεχίζουμε να βαδίζουμε κανονικά στο δρόμο.

Σε 10’, ο δρόμος διχάζει. Εμείς ακολουθούμε τον δεξιό ανηφορικό.

Σε 10’, ΠΡΟΣΟΧΗ!, είμαστε σε σημείο 3 κατευθύνσεων. Δεξιά και κατηφορικά οδηγεί στην Ι.Μ. Βατοπεδίου, αλλά αν θέλουμε να αποφύγουμε την σκόνη και τα αυτοκίνητα, προτείνουμε να ακολουθήσουμε αριστερή πορεία στο δρόμο που οδηγεί στις Καρυές. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε 80 μέτρα περίπου εκεί που τελειώνει η πρώτη στροφή, δεξιά αρχίζει λιθόστρωτο μονοπάτι κατηφορικό σε κλίση 120 μοιρών, το οποίο και ακολουθούμε.

Σε 5’, συναντάμε χωματόδρομο τον οποίο αποφεύγουμε και περνάμε απέναντι όπου συνεχίζει το λιθόστρωτο κατηφορικό ωραίο μονοπάτι!

Σε 15’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Το μονοπάτι κόβεται από δρόμους τριών κατευθύνσεων. Εμείς ακολουθούμε τον μεσαίο δρόμο που κατηφορίζει, στρίβοντας δεξιά. Σε 10 μέτρα περίπου δεξιά, ξανασυνεχίζει το λιθόστρωτο κατηφορικό μονοπάτι, το οποίο και ακολουθούμε.

Σε 10’, συναντάμε τον κεντρικό δρόμο που είχαμε προηγουμένως αποφύγει και βαδίζουμε σ’ αυτόν σε αριστερή κατηφορική κατεύθυνση.

Σε 5’, είμαστε σε σημείο, όπου βλέπομε τη Μονή Βατοπεδίου μπροστά μας και προς τα κάτω. Ενώ ο δρόμος στρίβει δεξιά και κατηφορικά σε κλίση 180 μοιρών, ακολουθούμε αριστερή κατηφορική πορεία σε κλίση 90 μοιρών, αποφεύγουμε ένα μικρό χωματόδρομο που πηγαίνει απλώς σε ένα σπίτι. Σε 30 μέτρα περίπου ο δρόμος αυτός διχάζει. Εμείς ακολουθούμε δεξιά κατηφορική διεύθυνση.

Σε 5’, είμαστε σε σημείο πέντε κατευθύνσεων. Ακολουθούμε τον δεύτερο από δεξιά δρόμο που κατηφορίζει, έτσι ώστε στη συνέχεια να αφήνουμε δεξιά μας τη Μονή. Σε 100 μέτρα περίπου στρίβουμε πάλι δεξιά και ακολουθούμε τον λιθόστρωτο δρόμο με κατεύθυνση τη Μονή.

Σε 5’, είμαστε ήδη στην Πύλη της Μονής Βατοπεδίου.

10’

20’

40’

55’

75’

90’

100’

110’

115’

130’

140’

145’

150’

155’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Βατοπεδίου – Μονή Εσφιγμένου

Κάλλος Διαδρομής : Πανέμορφη

Δυσκολία διαδρομής: Μέτρια

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός χρόνος : 155’

Περιγραφή Διαδρομής

Χρόνος

Βγαίνοντας από την πύλη της Μονής, ακολουθούμε ευθεία κατηφορική πορεία, ώστε να βγούμε στην παραλία. Εκεί στρίβουμε αριστερά και βαδίζουμε στην ακτή.

Σε 5’, αποφεύγουμε τον αριστερό χωματόδρομο και συνεχίζουμε να βαδίζουμε στην ακτή έχοντας δεξιά μας τη θάλασσα.

Σε 5’, στο τέλος της ακτής ακολουθούμε αριστερά τον λιθόστρωτο ανηφορικό δρόμο.

Σε 15’, περνάμε δεξιά από μια παλιά λιθόκτιστη πηγή.

Σε 10’, βλέπουμε στα δεξιά μας στο βάθος την Ι. Μ. Βατοπεδίου. Εδώ έχουμε την ευκαιρία από διάφορες θέσεις να φωτογραφήσουμε τη Μονή.

Σε 10’, το μονοπάτι οδηγεί σε μια ακτή και για λίγα μέτρα συνεχίζει παράλληλά αυτής.

Σε 5’, αφήνουμε την ακτή και ακολουθούμε το μονοπάτι που μπαίνει αριστερά μέσα στο λιβάδι.

Σε 10’, περνάμε ένα μικρό ρεματάκι και αρχίζουμε να ανηφορίζουμε, βαδίζοντας σχεδόν πάντα στο λιθόστρωτο.

Σε 20’, συναντάμε ένα αριστερό μονοπάτι, το οποίο αποφεύγουμε. Ακολουθούμε ευθεία πορεία.

Σε 10’, περνάμε πάνω από ένα μικρό ρέμα.

Σε 10’, έχουμε ήδη αρχίσει να κατηφορίζουμε.

Σε 10’, συναντάμε ένα δεξιό κατηφορικό μονοπάτι, το οποίο αποφεύγουμε. Συνεχίζουμε να βαδίζουμε ευθεία το μονοπάτι, πάντα σε ΒΔ κατεύθυνση.

Σε 15’, αφού αποφύγουμε ένα μικρό δεξιό μονοπάτι είμαστε σε σημείο δύο κατευθύνσεων. Ακολουθούμε τη δεξιά. Πιο κάτω θα περάσουμε αριστερά από ένα εικονοστάσι.

Σε 10’, συναντάμε χωματόδρομο. Ακολουθούμε δεξιά πορεία. ΠΡΟΣΟΧΗ! Στη συνέχεια θα συναντήσουμε δύο χωματόδρομους στα δεξιά μας, που θα πρέπει να τους αποφύγουμε. Ακολουθούμε ευθεία πορεία.

Σε 15’, αποφεύγουμε τον αριστερό κατηφορικό χωματόδρομο που ενώνεται με έναν άλλο, ακολουθώντας ευθεία ΒΔ πορεία.

Σε 5’, στο κτήριο της Μονής στρίβουμε αριστερά, μετά αμέσως δεξιά και φτάνουμε στην Πύλη της Ι. Μ. Εσφιγμένου.

5’

10’

25’

35’

45’

50’

60’

80’

90’

100’

110’

125’

135’

150’

155’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Ζωγράφου – Μονή Βατοπεδίου

Κάλλος Διαδρομής : Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Μέτρια

Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός χρόνος : 125’

Περιγραφή Διαδρομής

Χρόνος

Βγαίνοντας από την Πύλη της Μονής Ζωγράφου, ακολουθούμε το λιθόστρωτο σε ελαφρώς δεξιά πορεία που περνάει σύντομα ανάμεσα από δύο σπίτια και στη συνέχεια, δεξιά από μια εκκλησία.

Σε 10’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Στην πρώτη μεγάλη δεξιά στροφή του δρόμου σε κλίση 180 μοιρών, σ’ αυτό ακριβώς το σημείο, βρίσκεται το μονοπάτι που είναι μπροστά μας και οδηγεί σε 10 μέτρα σ’ ένα μικρό πέτρινο κτίσμα που το συναντάμε στα δεξιά μας. Ανεβαίνουμε τα λίγα σκαλοπάτια που έχει και αμέσως συναντάμε το παλιό λιθόστρωτο μονοπάτι. Ακολουθούμε πορεία αριστερή ανηφορική.

Σε 5’, το λιθόστρωτο μονοπάτι κατά διαστήματα πυκνώνει, χωρίς προβλήματα όμως στη βατότητά του. Καθώς ανηφορίζουμε, η πύκνωσή του αραιώνει, γρήγορα και σημαντικά.

Σε 15’, συναντάμε πάλι τον δρόμο. Εδώ το μονοπάτι κόβεται. Ακολουθούμε αριστερή πορεία βαδίζοντας στον ανηφορικό δρόμο.

Σε 10’, ο δρόμος διχάζει. Ακολουθούμε τον δεξιό και όχι τον αριστερό κατηφορικό. Σε 20 μέτρα περίπου πάλι ο δρόμος διχάζει. Ακολουθούμε τον αριστερό ανηφορικό και όχι τον δεξιό κατηφορικό. (Δυστυχώς ο έως τώρα δρόμος που βαδίζουμε και που για λίγο χρόνο θα τον ακολουθούμε, είναι φτιαγμένος πάνω στο παλιό λιθόστρωτο μονοπάτι. Είναι μεγάλη η λύπη σε κάποιον που το έχει περπατήσει παλαιότερα να βλέπει την καταστροφή του, ενώ θα μπορούσε να είχε περάσει ο δρόμος παράλληλα από αυτό, αφήνοντας ακέραιη την ομορφιά του. Επίσης είναι έγκλημα να καταστρέφεις ένα μονοπάτι που με πολύ χρόνο, μόχθο και ιδρώτα έχουν κατασκευάσει άλλοι άνθρωποι πολύ παλαιότερα και που για αιώνες εξυπηρέτησε το διάβα τους)

Σε 15’, λεπτά, ΠΡΟΣΟΧΗ! Αφού ο δρόμος στενέψει, λίγο πιο πάνω σε 100 μέτρα περίπου σε μια ελαφρώς αριστερή στροφή, συναντάμε στα δεξιά μας και σε ένα μέτρο περίπου από κάτω, το μονοπάτι το οποίο ακολουθούμε.

Σε 5’, βρισκόμαστε στο σημείο που ονομάζεται «Χέρα». Εδώ υπάρχουν τέσσερις σταυροί εντός αντίστοιχων καμάρων, σε ένα κτίσμα από λίθους και τούβλα. Το αριστερό μονοπάτι οδηγεί στις Μονές Χιλανδαρίου και Εσφηγμένου, αλλά είναι κλειστό πιο κάτω. Ακολουθούμε το μονοπάτι ευθεία σε ανατολική κατεύθυνση. Σε 20 μέτρα περίπου το μονοπάτι διχάζει. Ακολουθούμε το αριστερό, γιατί το δεξιό οδηγεί στην Ι. Μ. Κωνσταμονίτου.

Σε 15’, το όμορφο και ελαφρώς κατηφορικό μονοπάτι γίνεται κατά διαστήματα λιθόστρωτο.

Σε 10’, ενώ κατηφορίζουμε έχουμε την ευκαιρία από διάφορες θέσεις να φωτογραφήσουμε προς την Ι. Μ. Βατοπεδίου.

Σε 5’, συναντάμε δασικό δρόμο τον οποίο αγνοούμε, ακολουθώντας ευθεία κατηφορική πορεία απέναντι, όπου συνεχίζει το μονοπάτι.

Σε 5’, συναντάμε πάλι το δρόμο τον οποίο πάλι αγνοούμε, ακολουθώντας ευθεία κατηφορική πορεία απέναντι στο μονοπάτι που συνεχίζει και που θα περάσει ανάμεσα από εκατοντάδες κουμαριές.

Σε 10’, βλέπουμε ήδη την ωραία Ι. Μ. Βατοπεδίου μπροστά μας.

Σε 5’, το μονοπάτι περνάει αριστερά της δεξαμενής με κατηφορική κατεύθυνση προς τη θάλασσα.

Σε 5’, το μονοπάτι οδηγεί στο δρόμο, τον οποίο ακολουθούμε με κατεύθυνση προς τη θάλασσα.

Σε 10’, είμαστε στην Πύλη της Ι. Μ. Βατοπεδίου, αφού κινηθήκαμε παράλληλα στην ακτή και στρίψαμε δεξιά στο λιθόστρωτο.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

10’

15’

30’

40’

60’

75’

85’

90’

95’

105’

110’

115’

125’

Μονή Ζωγράφου – Μονή Χιλιανδαρίου

Κάλλος Διαδρομής : Πολύ Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Εύκολη

Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός χρόνος : 125’

Περιγραφή Διαδρομής

Χρόνος

Βγαίνοντας από την Πύλη της Μονής Ζωγράφου, βαδίζουμε αριστερά και ακολουθούμε το λιθόστρωτο που κατεβαίνει περιμετρικά του κτηρίου.

Σε 5’, ο λιθόστρωτος διχάζει. Εμείς ακολουθούμε τον δεξιό που κατηφορίζει. Γρήγορα ο δεξιός κατηφορικός λιθόστρωτος οδηγεί σ’ ένα χωματόδρομο. Εμείς τον αποφεύγουμε και συνεχίζουμε μπροστά τον λιθόστρωτο που ανηφορίζει με μια ελαφρώς δεξιά κλίση.

Σε 5’, συναντάμε στα αριστερά μας έναν μικρότερο λιθόστρωτο, αλλά εμείς ακολουθούμε ευθεία τον μεγαλύτερο.

Σε 15’, συναντάμε στα δεξιά μας ένα σταυρό πάνω σε ένα λίθινο κύβο. Συνεχίζουμε να ακολουθούμε τον λιθόστρωτο.

Σε 25’, το μονοπάτι μας έχει οδηγήσει σε ανοικτή βλάστηση και η αίσθηση είναι υπέροχη! Εκατοντάδες πολύχρωμα μανιτάρια ακολουθούν την πορεία μας.

Σε 5’, συναντάμε στα αριστερά μας χωματόδρομο που ανεβαίνει. Εμείς όμως ακολουθούμε δεξιά κατεύθυνση και συνεχίζουμε στο μονοπάτι.

Σε 5’, ο λιθόστρωτος διχάζει. Εμείς ακολουθούμε τον δεξιό.

Σε 15’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Το μονοπάτι συναντά διασταυρώσεις χωματόδρομων, σ’ ένα σημείο δεξιά μας που υπάρχει ένας σιδερένιος σταυρός πάνω σ’ ένα λίθινο μικρό κτίσμα. Αποφεύγουμε τον δεξιό και αριστερό χωματόδρομο και ακολουθούμε ευθεία πορεία. ΠΡΟΣΟΧΗ! Στα 100 μέτρα περίπου, μόλις συναντήσουμε τον μεγάλο δρόμο που είναι στα δεξιά μας, αμέσως σ’ αυτό το σημείο, ακολουθούμε το δεξιό μικρότερο κατηφορικό χωματόδρομο, με κλίση 60 μοιρών περίπου.

Σε 10’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε μια αριστερή στροφή, εκεί που σταματά ο χωματόδρομος να κατηφορίζει και αρχίζει να ανηφορίζει, σ’ αυτό ακριβώς το σημείο ακολουθούμε το δεξιό μονοπάτι που μπαίνει μέσα στα πουρνάρια σε βόρεια κατεύθυνση.

Σε 10’, το μονοπάτι γίνεται κατηφορικό χαντάκι – αυλάκι, το οποίο ακολουθούμε διαρκώς.

Σε 15’, το μονοπάτι αρχίζει να γίνεται λιθόστρωτο.

Σε 10’, συναντάμε αριστερό μονοπάτι. Εμείς ακολουθούμε το δεξιό που πηγαίνει προς τα Κυπαρίσσια. Σε λίγα μέτρα θα φανεί μπροστά μας η Ι. Μ. Χιλιανδαρίου.

Σε 5’, βρισκόμαστε πια στην Πύλη της Ι. Μ. Χιλιανδαρίου ή Χελανδαρίου.

5’

10’

25’

50’

55’

60’

75’

85’

95’

110’

120’

125’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Χιλιανδαρίου – Μονή Εσφιγμένου

Κάλλος Διαδρομής : Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Εύκολη

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός χρόνος : 45’ - 2.77 χλμ

Περιγραφή Διαδρομής

Χρόνος

Βγαίνοντας από την Πύλη της Μονής Χιλιανδαρίου, ακολουθούμε το λιθόστρωτο που κατηφορίζει και που περνάει ανάμεσα από μεγάλα κυπαρίσσια.

Σε 5’, βρισκόμαστε σε σημείο που στα δεξιά μας ανεβαίνει χωματόδρομος τον οποίο αποφεύγουμε. Μπροστά μας και ελαφρώς αριστερά, ο χωματόδρομος διχάζει. Εμείς ακολουθούμε τον δεξιό.

Σε 5’, ο χωματόδρομος διχάζει. Εμείς ακολουθούμε τον δεξιό.

Σε 5’, ο χωματόδρομος διχάζει σε σημείο που υπάρχει ένας σταυρός στην περιοχή με τα πολλά κυπαρίσσια. Εμείς ακολουθούμε τον δεξιό και μεγαλύτερο.

Σε 5’, ο χωματόδρομος πάλι διχάζει. Ακολουθούμε τον δεξιό και ανηφορικό. Ο αριστερός οδηγεί στον αρσανά της Ι. Μ. Χιλιανδαρίου.

Σε 5’, συναντάμε αριστερό μικρότερο χωματόδρομο, τον οποίο και αποφεύγουμε. Συνεχίζουμε την πορεία μας ευθεία.

Σε 10’, έχουμε φτάσει σ’ ένα μικρό ίσωμα και αρχίζουμε να κατηφορίζουμε, ενώ μόλις έχουμε περάσει στα αριστερά μας ένα σπίτι. Μπροστά μας διακρίνεται στο βάθος η Ι. Μ. Εσφιγμένου.

Σε 5’, ακολουθούμε ευθεία τον κατηφορικό χωματόδρομο, περνώντας αριστερά από ένα υδραγωγείο, ενώ συνεχίζουμε να βλέπουμε μπροστά μας την Μονή.

Σε 5’, βρισκόμαστε ήδη στην Πύλη της Ι. Μ. Εσφιγμένου, αποφεύγοντας τον δεξιό χωματόδρομο και ακολουθώντας τον μικρό χωματόδρομο που αρχίζει από την κληματαριά, πριν τη γέφυρα.

5’

10’

15’

20’

25’

35’

40’

45’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Εσφιγμένου – Μονή Ζωγράφου

Κάλλος Διαδρομής: Πολύ Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Μέτρια

Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός χρόνος : 140’

Περιγραφή Διαδρομής

Χρόνος

Βγαίνοντας από την Πύλη της Μονής Εσφιγμένου και ακολουθώντας ευθεία πορεία, περνάμε το γεφύρι με τα κυπαρίσσια. Δεν στρίβουμε σε χωματόδρομους και συνεχίζουμε ευθεία πορεία προς το σπίτι για να συναντήσουμε δύο λιθόστρωτους, εάν δεξιό και έναν αριστερό. Ο δεξιός οδηγεί στην Ι. Μ. Χιλιανδαρίου ο οποίος είναι κλειστός. Εμείς ακολουθούμε τον αριστερό λιθόστρωτο που περνάει δεξιά από το σπίτι.

Σε 5’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Ο κεντρικός ανηφορικός λιθόστρωτος συναντά έναν δεξιό ανηφορικό μικρότερο. Ακολουθούμε τον μικρότερο γιατί ο μεγαλύτερος είναι κλειστός.

Σε 10’, το μονοπάτι περνάει αριστερά από ένα πέτρινο τοίχο.

Σε 10’, βρισκόμαστε σε ύψωμα, όπου βλέποντας αριστερά και προς τα κάτω, μπορούμε να φωτογραφήσουμε από διάφορες θέσεις την Ι. Μονή Εσφιγμένου.

Σε 10’, βαδίζουμε ήδη σε ανηφορικό καλοδιατηρημένο λιθόστρωτο με ΝΔ κατεύθυνση.

Σε 10’, βρισκόμαστε σε σημείο, που ο λιθόστρωτος σπάει, χωρίς όμως πρόβλημα στη βατότητα, ενώ έχει αρχίσει να ισιώνει και γρήγορα να γίνεται χωμάτινος. Σε λίγο θα διακρίνουμε στα αριστερά μας μικρότερο μονοπάτι να κατεβαίνει. Το αγνοούμε και συνεχίζουμε ευθεία πορεία.

Σε 10’, βρίσκεστε σε σημείο, που ο ανηφορικός λιθόστρωτος τελειώνει. Στα αριστερά μας υπάρχει λίθινος σταυρός σε καμάρα. Συνεχίζουμε την πορεία μας στο κατηφορικό λιθόστρωτο.

Σε 5’, ο λιθόστρωτος κόβεται από χωματόδρομο. Ακολουθούμε δεξιά κατεύθυνση στο χωματόδρομο.

Σε 5’, στο τέλος του λιβαδιού ανηφορίζουν δύο δρόμοι αριστερά. Ακολουθούμε τον δεξιό που κατηφορίζει συνέχεια.

Σε 15’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Στο τέρμα του τελευταίου αλλά και μεγαλύτερου λιβαδιού, στρίβουμε αριστερά σε κλίση 90 μοιρών στον μικρό δασικό δρόμο και σε 20 μέτρα περίπου, στρίβουμε δεξιά και πάλι σε κλίση 90 μοιρών, περνάμε το μικρό χαντάκι και βγαίνουμε στον μεγάλο δασικό δρόμο που είναι μπροστά μας σε δυτική κατεύθυνση. Δεν τον ακολουθούμε αυτόν, (παρ’ ότι οδηγεί στην Ι. Μ. Ζωγράφου, γιατί θα χρειαστούμε τον διπλάσιο χρόνο), αλλά ακριβώς εκεί που αρχίζει στο μικρό πλάτωμα, στρίβουμε δεξιά κατηφορίζοντας μέσα στο ρέμα και ακολουθούμε το μονοπάτι που προχωράει αριστερά και παράλληλα στο ρέμα.

Σε 5’, βαδίζουμε ήδη μέσα στο θαυμάσιο ρέμα! Το μονοπάτι – σχεδόν πάντα – περνά στην αριστερή πλευρά του ρέματος και ελάχιστες φορές στη δεξιά του πλευρά.

Σε 5’, περνάμε το ρέμα αφήνοντάς το στα αριστερά μας, γιατί το μονοπάτι προχωρά σε δεξιά κατεύθυνση. Γρήγορα θα αρχίσει να ανηφορίζει συνεχώς. Σε λίγο θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε το θέαμα εκατοντάδων σε ποικιλία χρωμάτων, λουλουδιών, από λευκό ως βαθύ κόκκινο.

Σε 5’, το μονοπάτι αρχίζει να γίνεται ανηφορικό λιθόστρωτο, ενώ δεξιά μας έχουμε συνέχεια τη μεγάλη ρεματιά.

Σε 10’, συναντάμε ένα μικρό ρέμα. Εμείς ακολουθούμε το μονοπάτι που είναι ακριβώς απέναντι. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε 50 μέτρα περίπου συναντάμε ξανά το ίδιο ρέμα και στρίβουμε σε δεξιά πορεία μέσα στο ρέμα. Σε 10 μέτρα περίπου αριστερά, συνεχίζει το μονοπάτι που το ακολουθούμε.

Σε 10’, βρισκόμαστε σε σημείο που τι κατηφορικό λιθόστρωτο μονοπάτι διακόπτεται από τον χωματόδρομο (τον οποίο αφήσαμε προηγουμένως και στο ρέμα που είχαμε δεξιά μας). Ακολουθούμε δεξιά πορεία στο δρόμο με ΝΔ κατεύθυνση.

Σε 15’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Συναντάμε άλλον δρόμο, που στα αριστερά μας ανηφορίζει, κατασκευασμένος από τσιμέντο. Ακολουθούμε δεξιά κατηφορική πορεία και σε 10 μέτρα περίπου, στρίβουμε αριστερά, ακολουθώντας μονοπάτι που προχωράει πίσω από τα δύο κυπαρίσσια και που στη συνέχεια θα γίνει ανηφορικό και λιθόστρωτο προς τη Μονή Ζωγράφου.

Σε 10’, είμαστε πια στην Πύλη της Ιεράς Μονής Ζωγράφου.

5’

15’

25’

35’

45’

55’

60’

65’

80’

85’

90’

95’

105’

115’

130’

140’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Κωνσταμονίτου – Μονή Ζωγράφου

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Μέτρια

Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός χρόνος : 100’

Περιγραφή Διαδρομής

Χρόνος

Από την Πύλη της Μονής Κωνσταμονίτου, προχωράμε αριστερά ως την άκρη του τοίχου της και στρίβουμε πάλι αριστερά στο μονοπάτι που κατηφορίζει, βαδίζοντας περιμετρικά του εξωτερικού τοίχου της Μονής για να φτάσουμε στο πίσω μέρος της. Βαδίζουμε στο ίδιο μονοπάτι που κατηφορίζει.

Σε 5’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Βρισκόμαστε σε σημείο που το μονοπάτι διασπάται από στροφή χωματόδρομου. Εμείς δεν συνεχίζουμε το μονοπάτι που οδηγεί στην Ι. Μ. Βατοπεδίου, αλλά κατηφορίζουμε αριστερά στο χωματόδρομο. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε 20 μέτρα περίπου σ’ ένα πλάτωμα στρίβουμε δεξιά και περνάμε το ρέμα για να ανηφορίσουμε το μονοπάτι που διακρίνεται.

Σε 10’, το ανηφορικό μονοπάτι διχάζει, αλλά εμείς ακολουθούμε το δεξιό (είναι πιο ασφαλές).

Σε 5’, συναντάμε το αριστερό μονοπάτι, ενώ εμείς συνεχίζουμε ευθεία. Σε 10 μέτρα περίπου, περνάμε αριστερά από ένα πέτρινο τοιχίο και στη συνέχεια το μονοπάτι επικοινωνεί.

Σε 5’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Το μονοπάτι ίσως κλείνει από πεσμένα κλαδιά δένδρου, αλλά σε 10 μέτρα περίπου, το συναντάμε πάλι σε πολύ καλή κατάσταση.

Σε 5’, βαδίζουμε το ανηφορικό μονοπάτι, περνώντας αριστερά από ένα πέτρινο τοιχίο.

Σε 10’, το μονοπάτι κατηφορίζει σε δεξιά κατεύθυνση.

Σε 5’, το κατηφορικό μονοπάτι πυκνώνει πολύ, αλλά γρήγορα το ξαναβλέπουμε.

Σε 5’, μόλις περάσουμε ένα ρυάκι, αφήνουμε στα αριστερά μας ένα πέτρινο τοίχο, ενώ ανηφορίζουμε.

Σε 5’, το ανηφορικό μονοπάτι πυκνώνει πολύ, αλλά βαδίζουμε εύκολα, ενώ σε λίγο θα κατηφορίσει με μεγάλη ορατότητα.

Σε 10’, συνεχίζουμε να κατηφορίζουμε πια σε λιθόστρωτο μονοπάτι.

Σε 5’, το μονοπάτι διασταυρώνεται με χωματόδρομο. Εμείς στρίβουμε δεξιά βαδίζοντας στο δρόμο. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε 10 μέτρα περίπου ξαναβρίσκουμε το μονοπάτι στα αριστερά του δρόμου, στο οποίο και θα κατηφορίσουμε μέσα στη ρεματιά. Φτάνοντας σύντομα στη ρεματιά, θα την περάσουμε και θα ακολουθήσουμε το ανηφορικό μονοπάτι που διακρίνεται εμπρός και αριστερά.

Σε 5’, ακολουθώντας το μονοπάτι βλέπουμε στα αριστερά μας τη ρεματιά και ένα σπίτι, ενώ σε λίγο θα βαδίζουμε σε λιθόστρωτο.

Σε 10’, το μονοπάτι διχάζει. Εμείς ακολουθούμε το αριστερό που ανηφορίζει.

Σε 5’, το μονοπάτι ισιώνει, περνώντας αριστερά από ένα πέτρινο χαμηλό κτίσμα.

Σε 5’, στην άκρη ενός μικρού τοίχου το μονοπάτι στρίβει αριστερά προς τα κάτω και σε λίγα μέτρα μπαίνουμε στο λιθόστρωτο με κατεύθυνση τη Μονή Ζωγράφου.

Σε 5’, βρισκόμαστε πια στο πίσω τμήμα της Ι. Μ. Ζωγράφου, ενώ κινούμαστε περιμετρικά με αριστερή κατεύθυνση για να φτάσουμε στην Πύλη της Ιεράς Μονής Ζωγράφου.

5’

15’

20’

25’

30’

40’

45’

50’

55’

65’

70’

75’

85’

90’

95’

100’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Κωνσταμονίτου – Μονή Βατοπεδίου

Κάλλος Διαδρομής: Πολύ Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Δύσκολη

Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός χρόνος : 200’

Περιγραφή Διαδρομής

Χρόνος

Βγαίνοντας από την Πύλη της Μονής Κωνσταμονίτου, ακολουθούμε αριστερή πορεία 60 μοιρών, περνάμε ανάμεσα από δύο σπίτια και ανηφορίζουμε το λιθόστρωτο μονοπάτι, που περνάει ακριβώς δεξιά και πάνω από τα κυπαρίσσια.

Σε 10’, βρισκόμαστε σ’ ένα πλάτωμα που διασχίζουμε και ακολουθούμε τον ανηφορικό χωματόδρομο και όχι το μονοπάτι που είναι στα αριστερά του. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε 20 μέτρα περίπου, εκεί που ο δρόμος στρίβει δεξιά προς τα πάνω, ακολουθούμε το ανηφορικό μονοπάτι που είναι στα αριστερά μας.

Σε 10’, το μονοπάτι σπάει από μία κατολίσθηση. Συνεχίζουμε κανονικά μπροστά. Σε λίγα μέτρα πιο πάνω, θα έχουμε την ευκαιρία να φωτογραφήσουμε προς την Ι. Μ. Κωνσταμονίτου.

Σε 5’, το μονοπάτι κόβεται από το δασικό δρόμο. Ακολουθούμε αριστερή πορεία και σε 20 μέτρα περίπου ο δρόμος διαχωρίζεται σε τρεις κατευθύνσεις. Ακολουθούμε τον μεσαίο ανηφορικό δασικό δρόμο.

Σε 5’, ακολουθούμε το ανηφορικό δεξιό μονοπάτι εκεί που τελειώνει ο δρόμος.

Σε 5’, συναντάμε πάλι το δεξιό δασικό δρόμο και ακολουθούμε αριστερή ανηφορική πορεία σ’ αυτόν. ΠΡΟΣΟΧΗ! Ακριβώς στο τέλος της δεύτερης δεξιάς στροφής, ανηφορίζει λιθόστρωτο μονοπάτι σε κλίση 90 μοιρών, το οποίο ακολουθούμε.

Σε 15’, αποφεύγουμε δύο αριστερά μονοπάτια που θα συναντήσουμε. Ακολουθούμε δεξιά ανηφορική πορεία.

Σε 5’, συναντάμε δασικό δρόμο και ακολουθούμε αριστερή ανηφορική πορεία σ’ αυτόν, προς το παρατηρητήριο. Σε 50 μέτρα περίπου ο δρόμος στρίβει αριστερά προς τα πάνω τον οποίο ακολουθούμε. Αποφεύγουμε το μονοπάτι που είναι ευθεία μπροστά μας, γιατί οδηγεί στις Καρυές.

Σε 15’, είμαστε στο ξύλινο παρατηρητήριο όπου έχουμε τη δυνατότητα να αγναντέψουμε ΝΔ τον Σιγγιτικό κόλπο και την Ι.Μ. Κωνσταμονίτου, ανατολικά το Αιγαίο Πέλαγος και την Ι. Μ. Βατοπεδίου, και ΝΑ την κορυφή του Άθωνος. Η θέα είναι πανοραμική, θαυμάσια και αποζημιώνει τον περιπατητή από την έως τώρα δύσκολη πορεία του. ΠΡΟΣΟΧΗ! Στη συνέχεια ακολουθούμε ΒΔ πορεία από το μεταλλικό στύλο προς τα κάτω, για να βαδίσουμε στην κορυφογραμμή, έτσι ώστε να βλέπουμε στα δεξιά μας προς τα κάτω την Ι. Μ. Βατοπεδίου και στα αριστερά μας προς τα κάτω την Ι. Μ. Κωνσταμονίτου. Ο τρόπος για να κατεβούμε από αυτό το σημείο, δηλαδή από τον στύλο είναι ελεύθερος, ακολουθώντας για βοήθεια τις μεγάλες πέτρες που τις βλέπουμε μπροστά μας. Γρήγορα στρίβουμε δεξιά σε κλίση 60 μοιρών, ώστε να οδηγηθούμε στο μονοπάτι που είναι από κάτω και δεξιά μας.

Σε 5’, συναντάμε το μονοπάτι. Ακολουθούμε αριστερή και ελαφρώς ανηφορική ΒΔ πορεία.

Σε 5’, το μονοπάτι οδηγεί σ’ ένα ύψωμα, που διασταυρώνονται τέσσερα μονοπάτια. Ακολουθούμε ευθεία ΒΔ πορεία, ώστε να βλέπουμε συνεχώς στα αριστερά μας προς τα κάτω τον δασικό δρόμο και την Ι. Μ. Κωνσταμονίτου. Κατά διαστήματα το μονοπάτι πυκνώνει από διάφορα χόρτα (μέχρι να μπει στο δάσος), χωρίς όμως ιδιαίτερα προβλήματα.

Σε 10’, το μονοπάτι μπαίνει μέσα σ’ ένα υπέροχο δάσος και στη συνέχεια η πορεία θα είναι σχεδόν πάντα ελαφρώς κατηφορική.

Σε 10’, το μονοπάτι διχάζει. Αποφεύγουμε το αριστερό ανηφορικό, το οποίο οδηγεί με πολύ δύσκολο τρόπο στην Ι. Μ. Κωνσταμονίτου. Ακολουθούμε το δεξιό κατηφορικό πάντα σε ΒΔ κατεύθυνση.

Σε 5’, συναντάμε αριστερό κατηφορικό μονοπάτι, που αποφεύγουμε. Συνεχίζουμε ευθεία ΒΔ πορεία. Σε 20 μέτρα περίπου περνάμε στα αριστερά μας διάφορους χαμηλούς πέτρινους τοίχους. Ακολουθούμε πάντα ευθεία πορεία.

Σε 10’, βαδίζουμε κατηφορικά, βλέπουμε στα δεξιά μας προς τα κάτω τον δασικό δρόμο και στο βάθος ανατολικά την Ι. Μ. Βατοπεδίου.

Σε 20’, αφού το μονοπάτι έγινε λιθόστρωτο, περνάμε στα δεξιά μας ένα παλιό στεγασμένο πηγάδι. Σε 80 μέτρα περίπου συναντάμε άλλο μονοπάτι, που αριστερά οδηγεί σε 20 μέτρα περίπου στο σημείο «Χέρα» των τεσσάρων σταυρών εντός αντίστοιχων καμάρων κτισμένο από λίθους και τούβλα και που στη συνέχεια αυτή η κατεύθυνση οδηγεί προς την Ι. Μ. Ζωγράφου. Ακολουθούμε δεξιά ανατολική κατεύθυνση προς την Ι. Μ. Βατοπεδίου.

Σε 15’, το όμορφο και ελαφρώς κατηφορικό μονοπάτι γίνεται κατά διαστήματα λιθόστρωτο.

Σε 10’, ενώ κατηφορίζουμε, έχουμε την ευκαιρία από διάφορες θέσεις να φωτογραφήσουμε προς την Ι. Μ. Βατοπεδίου.

Σε 5’, συναντάμε δασικό δρόμο τον οποίο αγνοούμε, ακολουθώντας ευθεία πορεία κατηφορική, απέναντι που συνεχίζει το μονοπάτι.

Σε 5’, συναντάμε πάλι τον δρόμο που επίσης αγνοούμε, ακολουθώντας ευθεία καταστροφική πορεία, απέναντι στο μονοπάτι που συνεχίζει και που θα περάσει ανάμεσα από εκατοντάδες κουμαριές.

Σε 10’, βλέπουμε ήδη την ωραία Ι. Μ. Βατοπεδίου μπροστά μας.

Σε 5’, το μονοπάτι περνάει αριστερά της δεξαμενής με κατεύθυνση κατηφορική προς τη θάλασσα.

Σε 5’, το μονοπάτι οδηγεί σε δρόμο, που ακολουθούμε με κατεύθυνση προς την θάλασσα.

Σε 10’, είμαστε στην Πύλη της Ι. Μ. Βατοπεδίου, αφού κινηθήκαμε παράλληλα στην ακτή και στρίψαμε δεξιά στο λιθόστρωτο.

10’

20’

25’

30’

35’

50’

55’

70’

75’

80’

90’

100’

105’

115’

135’

150’

160’

165’

170’

180’

185’

190’

200’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Δοχειαρίου – Μονή Κωνσταμονίτου

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Μέτρια

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός Χρόνος : Α. 100’ - Β’. 90’

Περιγραφή Διαδρομής

Χρόνος

Από την Πύλη της Μονής Δοχειαρίου, κατηφορίζουμε διαρκώς δεξιά σε λιθόστρωτο προς τη θάλασσα. Περνάμε ένα μεταλλικό γεφυράκι και μετά σε 20 μέτρα περίπου ακολουθούμε – πριν την εκκλησία – τον κατηφορικό χωματόδρομο.

Σε 5’, βαδίζουμε πια δίπλα στη θάλασσα και αφού περάσουμε τα βότσαλα, συνεχίζουμε τον χωματόδρομο παράλληλα στη θάλασσα, που ανηφορίζει ελαφρώς μπροστά μας.

Σε 5’, βαδίζουμε πάλι σε δρόμο με βότσαλα, βλέποντας μπροστά μας, στο βάθος, τον αρσανά της Ι. Μ. Ζωγράφου.

Σε 10’, από πορεία στα βότσαλα, βγαίνουμε ξανά στον χωματόδρομο που ανηφορίζει ελαφρώς μπροστά μας.

Σε 5’, αποφεύγουμε τον χωματόδρομο και ακολουθούμε το μονοπάτι που περνάει αριστερά από το πηγάδι.

Σε 10’, βαδίζουμε πάλι στην ακρογιαλιά με βότσαλα, για να ξαναβγούμε από αυτή σε 20 μέτρα περίπου, μπαίνοντας στο χωμάτινο μονοπάτι, που σύντομα γίνεται χωματόδρομος, περνάμε αριστερά από ένα σπίτι. ΠΡΟΣΟΧΗ! Αποφεύγουμε όλα τα δεξιά μονοπάτια που συναντάμε, βαδίζοντας ευθεία στο χωματόδρομο.

Σε 5’, φτάνουμε σ’ ένα σημείο, που ο χωματόδρομος διχάζει. Βαδίζουμε στο δεξιό που ανηφορίζει ελαφρώς, αφού ο αριστερός καταλήγει σύντομα στον αρσανά – κάτω στη θάλασσα – της Ι. Μ. Κωνσταμονίτου.

Σε 5’, προχωρώντας στον αγροτικό δρόμο, βλέπουμε δεξιά μας και μπροστά δύο σπιτάκια. Συνεχίζουμε την πορεία μας μέσα στην περιοχή με τα ελαιόδεντρα, για να καταλήξουμε σ’ ένα σταυροδρόμι τεσσάρων χωματόδρομων. ΠΡΟΣΟΧΗ! Η διαδρομή εδώ μπορεί να συνεχιστεί με δύο τρόπους: Α. από τον χωματόδρομο, Β. από μονοπάτι.

Α. ΑΠΟ ΤΟΝ ΧΩΜΑΤΟΔΡΟΜΟ

Στο σταυροδρόμι των τεσσάρων χωματόδρομων, ακολουθούμε τον αριστερό που ανηφορίζει σε πορεία 60 μοιρών, έχοντας στα δεξιά μας στύλο με ραντάρ.

Σε 10’, ανηφορίζοντας τον κεντρικό χωματόδρομο, αποφεύγουμε και μικρότερους χωματόδρομους) φτάνουμε σε μια αριστερή στροφή του δρόμου, από όπου κατεβαίνει χωματόδρομος προς τον αρσανά της Ι. Μονής Ζωγράφου. Εδώ έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε τη θέα προς τον αρσανά Ι. Μ. Κωνσταμονίτου, προς την Ι. Μ. Δοχειαρίου, αλλά και προς την κορυφή του Άθωνος. Συνεχίζουμε ευθεία στον κεντρικό δρόμο, που σε 10 μέτρα περίπου στρίβει δεξιά προς τα πάνω σε πορεία 90 μοιρών, αποφεύγοντας έναν άλλον αριστερό χωματόδρομο, που κατεβαίνει προς τη θάλασσα.

Σε 5’, ο χωματόδρομος στρίβει δεξιά, ανηφορίζοντας σε πορεία 90 μοιρών ανατολικά και έχοντας στα αριστερά μας το φαράγγι.

Σε 30΄, μετά από μία μονίμως ανηφορική πορεία στον κεντρικό χωματόδρομο (έχοντας πάντα στα αριστερά μας το φαράγγι), βλέπουμε μπροστά και αριστερά τρία σπίτια που είναι από την απέναντι πλευρά του φαραγγιού, ενώ πίσω μας – εάν είμαστε τυχεροί – και είναι η ώρα της δύσης, το ηλιοβασίλεμα που θα αντικρίσουμε, είναι θαυμάσιο!!. Συνεχίζουμε την ανηφορική μας πορεία πάντα ΒΑ στον ίδιο δρόμο.

Σε 5΄, βρισκόμαστε πια σε σημείο τριών χωματόδρομων. Ακολουθούμε τον δεξιό που ανηφορίζει ελαφρώς σε πορεία 160 μοιρών.

Σε 5΄, βρισκόμαστε ήδη στην Ι. Μ. Κωνσταμονίτου, αφού ο χωματόδρομος που ακολουθήσαμε, πέρασε ανάμεσα από συστοιχία κυπαρισσιών και βαδίσαμε τον αριστερό λιθόστρωτο, που οδηγεί στην πύλη της Ι. Μ. Κωνσταμονίτου.

Β. ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ

Στο σταυροδρόμι των τεσσάρων χωματόδρομων, ακολουθούμε το δεξιό που ανηφορίζει σε πορεία 90 μοιρών, έχοντας στα δεξιά το ραντάρ.

Σε 5’, πάνω στο δρόμο συναντάμε στα αριστερά μας μια ελιά με μια μεγάλη πέτρα ως στίγμα. Ακριβώς απέναντι στα δεξιά μας, διακρίνουμε ένα απότομο μονοπάτι που ανηφορίζει, το οποίο στη συνέχεια φαρδαίνει. Το ακολουθούμε, για να αποφύγουμε τον ανηφορικό χωματόδρομο, που οδηγεί και αυτός στην Ι. Μ. Κωνσταμονίτου.

Σε 10’, αφού περάσουμε μια περιοχή από ελαιόδεντρα, στο ύψωμα της, βλέπουμε τον προηγούμενο χωματόδρομο που αφήσαμε να ανεβαίνει ΒΑ. Δεξιά του και παράλληλα, ανεβαίνει τσιμεντόδρομος που σύντομα γίνεται λιθόστρωτος.

Σε 20’, ΚΙΝΔΥΝΟΣ!! Εκεί που ο λιθόστρωτος ισιώνει, προσέχουμε να βαδίζουμε δεξιά του γιατί το αριστερό του – λόγω βροχών – ίσως να μη είναι ασφαλές!!

Σε 5’, συναντάμε στα αριστερά μας συστοιχία κυπαρισσιών και σε λίγο, θα συναντήσουμε στα αριστερά μας τον χωματόδρομο.

Σε 5’, αφού έχουμε κατηφορίσει τον λιθόστρωτο, είμαστε πια στην πύλη της Ι. Μ. Κωνσταμονίτου.

5’

10’

20’

25’

35’

40’

45’

55’

60’

90’

95’

100’

50’

60’

80’

85’

90’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Δοχειαρίου – Μονή Ζωγράφου

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Εύκολη

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός Χρόνος: 115’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από την πύλη της Μονής, κατηφορίζουμε διαρκώς δεξιά το λιθόστρωτο προς τη θάλασσα. Περνάμε ένα μεταλλικό γεφυράκι και μετά στα 20 μέτρα περίπου, ακολουθούμε – πριν την εκκλησία – τον κατηφορικό χωματόδρομο.

Σε 5’, βαδίζουμε πια δίπλα στη θάλασσα και αφού περάσουμε τα βότσαλα, συνεχίζουμε τον χωματόδρομο παράλληλα στη θάλασσα που ανηφορίζει ελαφρώς μπροστά μας.

Σε 5’, βαδίζουμε πάλι σε δρόμο με βότσαλα βλέποντας μπροστά μας, στο βάθος, τον αρσανά της Ι. Μ. Ζωγράφου.

Σε 10’, με πορεία στα βότσαλα, βγαίνουμε πάλι στο χωματόδρομο που ανηφορίζει λίγο μπροστά μας.

Σε 5’, αποφεύγουμε τον χωματόδρομο και ακολουθούμε το μονοπάτι που περνάει αριστερά από το πηγάδι.

Σε 10’, βαδίζουμε πάλι σε ακρογιαλιά με βότσαλα, για να ξαναβγούμε από αυτήν σε 20 μέτρα περίπου, μπαίνοντας στο χωμάτινο μονοπάτι, που σύντομα γίνεται χωματόδρομος, περνώντας αριστερά από ένα σπίτι. ΠΡΟΣΟΧΗ! Αποφεύγουμε όλα τα δεξιά μονοπάτια που συναντάμε, βαδίζουμε ευθεία στο χωματόδρομο.

Σε 5’, φτάνουμε σ’ ένα σημείο, που ο χωματόδρομος διχάζει. Βαδίζουμε στον δεξιό που ανηφορίζει λίγο, αφού ο αριστερός καταλήγει στον αρσανά – κάτω στη θάλασσα – της Ι. Μ. Κωνσταμονίτου.

Σε 5’, προχωράμε στον αγροτικό δρόμο, βλέπουμε δεξιά μας και μπροστά δύο σπιτάκια. Συνεχίζουμε την πορεία μας μέσα στην περιοχή με τα ελαιόδεντρα, για να καταλήξουμε σ’ ένα σταυροδρόμι τεσσάρων χωματόδρομων. ΠΡΟΣΟΧΗ! Εμείς ακολουθούμε τον χωματόδρομο που βρίσκεται ευθεία μπροστά μας.

Σε 5’, ο χωματόδρομος διχάζει. Εμείς ακολουθούμε τον αριστερό που κατηφορίζει, περνώντας δεξιά από το πέτρινο κτίσμα.

Σε 5’, αφού περάσουμε δεξιά από ένα λίθινο κτίσμα, το μονοπάτι συναντά ένα χωματόδρομο που κατεβαίνει στη θάλασσα. Προχωράμε αριστερά προς τη θάλασσα και στη συνέχεια στα βότσαλα, βαδίζουμε δεξιά κατεύθυνση.

Σε 5’, βρισκόμαστε μπροστά στο κτήριο του αρσανά της Ι. Μ. Ζωγράφου. Σ’ αυτό το σημείο ακολουθούμε δεξιά κατεύθυνση προς τον πυργίσκο, με ΒΑ πορεία προς τα πάνω. Στη συνέχεια ο δρόμος γίνεται λιθόστρωτος.

Σε 5’, όταν τελειώσει ο λιθόστρωτος συνεχίζει και στρίβει αριστερά. Εμείς ακολουθούμε δεξιά κατεύθυνση στο μονοπάτι, που αρχίζει πριν την αριστερή στροφή και που στη συνέχεια γίνεται λιθόστρωτο.

Σε 5’, το λιθόστρωτο ξαναβγαίνει στον χωματόδρομο, τον οποίο ακολουθούμε σε δεξιά κατεύθυνση.

Σε 5’, στα αριστερά μας συναντάμε ένα μικρότερο χωματόδρομο, αλλά εμείς συνεχίζουμε μπροστά και δεξιά στον μεγαλύτερο. Σε λίγα μέτρα, έχουμε την ευκαιρία να φωτογραφήσουμε ωραίες εικόνες από το φαράγγι, όπως επίσης και στα αριστερά μας ωραίους χρωματισμούς που θα δούμε πάνω στο βουνό, ιδίως αν είναι φθινόπωρο.

Σε 15’, συναντάμε στα δεξιά μας ένα άλλο μικρότερο χωματόδρομο, αλλά εμείς συνεχίζουμε να ανηφορίζουμε μπροστά, έτσι ώστε να έχουμε πάντα στα αριστερά μας το φαράγγι.

Σε 5’, σε μια δεξιά στροφή του δρόμου μετά τη γέφυρα, - αν είμαστε τυχερού, - θα έχουμε τη δυνατότητα να φωτογραφήσουμε αριστερά μέσα στο φαράγγι – στα νερά – χελώνες, που λιάζονται πάνω στους βράχους.

Σε 10’, δεξιά στον δρόμο αρχίζει το λιθόστρωτο μονοπάτι προς τη Μονή Ζωγράφου και στο οποίο αρχίζουμε να ανηφορίζουμε.

Σε 5’, το λιθόστρωτο που βαδίζουμε, συναντά έναν άλλον αριστερό κατηφορικό λιθόστρωτο, που οδηγεί στην Ι. Μ. Χιλιανδαρίου. Εμείς συνεχίζουμε το λιθόστρωτο που είναι ευθεία μπροστά μας.

Σε 5’, περνάμε ήδη αριστερά από τον εξωτερικό τοίχο της Μονής με δεξιά περιμετρική κατεύθυνση προς την Πύλη της Ι. Μ. Ζωγράφου.

5’

10’

20’

25’

35’

40’

45’

50’

55’

60’

65’

70’

75’

90’

95’

105’

110’

115’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Δάφνη – Μονή Παντελεήμονος

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Εύκολη

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός Χρόνος : 60’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από το ταχυδρομείο ακολουθούμε την άσφαλτο προς τις Καρυές σε ΒΔ κατεύθυνση, που γρήγορα γίνεται πλακόστρωτος με κυβόλιθους από Γρανίτη, έχοντας στα αριστερά μας τη θάλασσα.

Σε 10’ σε μια δεξιά στροφή του δρόμου αντικρίζουμε πάνω δεξιά στο βουνό την Ι. Μ. Ξηροποτάμου, ενώ στα αριστερά μας βλέπουμε τον αρσανά της.

Σε 5’, αμέσως μετά το γεφύρι δεξιά, ανεβαίνει το μονοπάτι για την Ι. Μ. Ξηροποτάμου, ενώ εμείς συνεχίζουμε στο λιθόστρωτο δρόμο.

Σε 10’, συνεχίζουμε να ανηφορίζουμε το δρόμο, βλέποντας στα αριστερά μας ωραιότατη θέα προς τη θάλασσα ως την χερσόνησο της Σιθωνίας. ΠΡΟΣΟΧΗ! Ενώ ο δρόμος ,που στο μεταξύ έγινε χωματόδρομος, στρίβει δεξιά προς τα πάνω, εμείς ακολουθούμε το μικρό χωματόδρομο ακριβώς στη στροφή που πηγαίνει αριστερά κάτω προς τη θάλασσα σε πορεία 180 μοίρες. (Χρειάζεται να τον ψάξουμε τον μικρό χωματόδρομο γιατί δεν είναι ευδιάκριτος).

Σε 5’, συναντάμε στα αριστερά μας μικρό χωματόδρομο που κατηφορίζει στην παραλία (ίσως είμαστε τυχεροί, να φωτογραφήσουμε τα ψαροπούλια πάνω στους βράχους, που είναι μέσα στη θάλασσα. Εμείς όμως συνεχίζουμε ευθεία. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε 35 μέτρα περίπου στα δεξιά μας, ακολουθούμε μονοπάτι που κατηφορίζει, το οποίο είναι πριν την ακρογιαλιά, ή το ρεματάκι που χύνεται στη θάλασσα.

Σε 5’, αφού διασχίσουμε δύο ρεματάκια, ανηφορίζουμε στο μονοπάτι μπαίνοντας σε αλσύλλιο με βελανιδιές και έχοντας πάντα στα αριστερά μας τη θάλασσα.

Σε 3’, αντικρίζουμε μπροστά μας σε ΒΔ κατεύθυνση την Ι. Μ. Παντελεήμονος, βλέποντας στα αριστερά μας συγχρόνως ακρογιαλιά από βότσαλα.

Σε 2’, και 5 μέτρα περίπου, πριν την ακρογιαλιά το μονοπάτι στρίβει δεξιά μέσα στη ρεματιά, την οποία και διασχίζει ανηφορίζοντας. (Εάν όμως υπάρχει νερό και δεν διαπερνάται, τότε μπορούμε να διασχίσουμε την ακρογιαλιά και να ακολουθήσουμε το μονοπάτι που συνεχίζει απέναντι πάνω από τους βράχους, όπου σε 10 μέτρα περίπου σκαρφαλώνει δεξιά πάνω σε δύο πέτρινα τοιχία και ξαναβγαίνει στο κεντρικό μονοπάτι).

Σε 5’, έχοντας στα αριστερά μας μια άλλη ακρογιαλιά, περνάμε αριστερά από ένα ημικύκλιο πέτρινο τοίχο που το συναντάμε στα δεξιά μας, ενώ κατηφορίζοντας, θα διασχίσουμε σε λίγα μέτρα μια νέα ρεματιά εγκαρσίως, για να ανηφορίσουμε πάλι.

Σε 5’, συναντάμε στα δεξιά μας δεύτερο μικρό πέτρινο τοιχίο και δεξιά του ένα μικρότερο μονοπάτι. Εμείς όμως συνεχίζουμε ευθεία στο ίδιο μονοπάτι, το οποίο σε λίγο θα πυκνώσει.

Σε 5’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Το μονοπάτι στρίβει δεξιά επάνω σε πορεία 180 μοιρών – περνάει αριστερά από ένα πέτρινο τοίχο. Συνεχίζουμε και στα 50 μέτρα περίπου θα βγούμε στο χωματόδρομο, ενώ αφήνουμε στα αριστερά μας ένα κτίσμα.

Σε 5’, αφού έχουμε ακολουθήσει αριστερά τον χωματόδρομο, αρχίζει να διαφαίνεται η Ι. Μ. Παντελεήμονος. Το πρώτο κτήριο που συναντάμε είναι στα αριστερά μας (με τις δύο γέφυρες), στο οποίο στεγάζονται οι ξενώνες και το αρχονταρίκι. Στη συνέχεια – δεξιά πάνω – μπορούμε να επισκεφθούμε τον κύριο χώρο της Μονής Παντελεήμονος.

10’

15’

25’

30’

35’

38’

40’

45’

50’

55’

60’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Ξηροποτάμου – Μονή Παντελεήμονος

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Εύκολη

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός Χρόνος : 35’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Βγαίνοντας από την Πύλη της Μονής, ακολουθούμε αριστερή και περιμετρική πορεία δίπλα στο κτήριο και στη συνέχεια ακολουθούμε τον αριστερό δρόμο που κατηφορίζει.

Σε 5’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Αποφεύγουμε ένα αριστερό κατηφορικό χωματόδρομο. Σε 50 μέτρα περίπου συναντάμε τον κεντρικό δρόμο Δάφνης – Καρυές. Ακολουθούμε το λιθόστρωτο μονοπάτι, που είναι απέναντι και μπροστά μας σε δεξιά κατηφορική ΒΑ κατεύθυνση.

Σε 5’, περνάμε ένα παλιό ωραίο λιθόκτιστο γεφύρι.

Σε 5’, περνάμε ένα δεύτερο λιθόστρωτο παλιό γεφύρι. Στη συνέχεια καθώς βαδίζουμε, θα πρέπει να αποφύγουμε δύο μονοπάτια ακολουθώντας ΒΔ Πορεία.

Σε 5’, το μονοπάτι κόβεται από ένα μικρό δασικό δρόμο. Συνεχίζει όμως ευθεία απέναντι μπροστά μας. Στη συνέχεια θα πρέπει να αποφύγουμε δύο αριστερά μονοπάτια που θα συναντήσουμε, μέχρι να βγούμε στο δρόμο.

Σε 5’, αφού αποφύγαμε δύο αριστερά κατηφορικά μονοπάτια, είμαστε σε σημείο, όπου το μονοπάτι που βαδίζουμε σταματά από ένα χωματόδρομο. Από τις τρεις κατευθύνσεις που έχουμε μπροστά μας, η αριστερή οδηγεί στο αρχονταρίκι, ενώ η ευθεία κατηφορική, στην Πύλη της Μονής.

Σε 5’, είμαστε σε σημείο τεσσάρων κατευθύνσεων. Αριστερά μας έχουμε μια εκκλησία, αφού πριν 30 μέτρα περίπου, αποφύγαμε ένα δεξιό μικρό δασικό δρόμο. Ακολουθούμε ευθεία κατηφορικώς και σε 30 μέτρα περίπου, στρίβουμε αριστερά κατηφορικώς προς τη Μονή.

Σε 5’, είμαστε ήδη στην Πύλη της Ι. Μ. Αγ. Παντελεήμονος, αφού προηγουμένως όταν συναντήσαμε το κτήριο της μονής στρίψαμε αριστερά και κινηθήκαμε περιμετρικά – πλάι – του εξωτερικού τοίχου.

5’

10’

15’

20’

25’

30’

35’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Α) Καρυές – Μονή Γρηγορίου

Β) Καρυές -Μονή Διονυσίου

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Δύσκολη

Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός Χρόνος : Α… 280’ – Β… 330’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από την αφετηρία των λεωφορείων με τη λιθόστρωτη πλατεία ακολουθούμε ΝΑ, τον δρόμο που περνάει ανάμεσα από τα μαγαζιά, αφήνοντας στα δεξιά μας το Πρωτάτο και συνεχίζουμε μέχρι το τελευταίο σπίτι. Ακολουθούμε τον λιθόστρωτο δρόμο, που ανηφορίζει δεξιά πριν το τελευταίο σπίτι, στο φούρνο.

Σε 10’, έχουμε μπροστά μας τρεις κατευθύνσεις. Αποφεύγουμε τον αριστερό κατηφορικό και τον μεσαίο δρόμο που οδηγεί στο σπίτι και ακολουθούμε τον δεξιό ανηφορικό, που στη συνέχεια περνάει δεξιά και πάνω από το σπίτι. Σε 10 μέτρα περίπου, αποφεύγουμε ένα δεξιό μονοπάτι, ακολουθώντας ευθεία πορεία στο λιθόστρωτο ανηφορικό δρόμο.

Σε 20’, συναντάμε στα δεξιά μας, δεξιό ανηφορικό δρόμο που αποφεύγουμε. Ακολουθούμε ευθεία ανηφορική πορεία ανάμεσα στις χιλιάδες καστανιές στον παλιό λιθόστρωτο δρόμο.

Σε 5’, συναντάμε στα δεξιά μας μικρό λιθόστρωτο μονοπάτι να ανεβαίνει, το οποίο και ακολουθούμε. Σε 100 μέτρα περίπου θα βγούμε στο Σταυρό. (Και ευθεία να προχωρήσουμε πάλι θα βγούμε στο Σταυρό, αλλά με περισσότερα μέτρα). Βρισκόμαστε τώρα σε σημείο όπου υπάρχει ένα σιδερένιος Σταυρός πάνω σ’ ένα λιθόκτιστο κύβο, δηλώνοντας τις τέσσερις κατευθύνσεις. Η δεξιά ανηφορική οδηγεί στις Καρυές, η αριστερή σε κλίση 90 μοιρών, στις Μονές Σίμωνος Πέτρας, Γρηγορίου, Διονυσίου και Αγ. Παύλου. Η αριστερή κατηφορική στην Ι. Μ. Κουτλουμουσίου και η Ευθεία κατηφορική στην Ι. Μ. Ξηροποτάμου και στη Δάφνη. Ακολουθούμε την αριστερή ΝΔ πορεία, στον δασικό δρόμο μέσα στο δάσος με τις καστανιές.

Σε 5’, αποφεύγουμε μικρό δεξιό δασικό δρόμο.

Σε 20’, αποφεύγουμε δύο αριστερούς κατηφορικούς χωματόδρομους, ακολουθώντας ευθεία ανηφορική πορεία.

Σε 5’, αποφεύγουμε μικρό δεξιό κατηφορικό χωματόδρομο, ακολουθώντας σταθερή ευθεία πορεία.

Σε 5’, αποφεύγουμε αριστερό ανηφορικό δασικό δρόμο, ακολουθώντας σταθερή ευθεία πορεία.

Σε 10’, συνεχίζουμε σταθερή πορεία στο δρόμο ενώ στα δεξιά μας αφήνουμε ένα σπιτάκι.

Σε 10’, αποφεύγουμε αριστερό δασικό δρόμο, ακολουθώντας συνεχώς ευθεία πορεία.

Σε 5΄, ο δρόμος διχάζει. Προτιμάμε τον αριστερό, παρ’ ότι και οι δύο οδηγούν στο ίδιο σημείο.

Σε 5’, οι δρόμοι συναντιούνται. Ακολουθούμε ευθεία σταθερή ΝΔ πορεία, ενώ στο βάθος διακρίνουμε την κορυφή του Άθωνα.

Σε 5’, ο δρόμος διχάζει. Ο δεξιός οδηγεί στη Δάφνη και Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρας. ΠΡΟΣΟΧΗ! Εμείς ακολουθούμε το αριστερό κατηφορικό δρόμο. Σημείωση: το μονοπάτι που ανοίγεται μπροστά μας δεν είναι ασφαλές γιατί χάνεται σα διάφορα σημεία.

Σε 5’, αφήνουμε έναν αριστερό δρόμο που κατηφορίζει προς την Ι. Μ. Φιλοθέου. Ακολουθούμε ευθεία νότια κατεύθυνση.

Σε 40’, είμαστε σε σημείο τεσσάρων δρόμων. Αριστερά οδηγεί στην Ι. Μ. Φιλοθέου, ευθεία στην Ι. Μ. Μεγίστης Λαύρας, ενώ εμείς ακολουθούμε τον δεξιό δρόμο.

Σε 10’. Αφήνουμε τον δρόμο και ακολουθούμε άλλον δεξιό ανηφορικό δρόμο.

Σε 5’, αφού αποφεύγουμε έναν αριστερό χωματόδρομο είμαστε σε σημείο τεσσάρων δρόμων. Ο αριστερός οδηγεί στην Ι. Μ. Διονυσίου. Α…Εμείς ακολουθούμε ευθεία τον κατηφορικό δρόμο.

Σε 25’, αφού έχουμε διασχίσει δάσος από καστανιές και έλατα, φτάνουμε σε μια λίμνη!! ΠΡΟΣΟΧΗ! Στο τέλος της λίμνης περνάμε πάνω από το γεφυράκι και αφήνουμε το δρόμο. Στη συνέχεια, ακολουθούμε τον αριστερό κατηφορικό χωματόδρομο.

Σε 5’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Φτάνουμε σ’ ένα σπίτι, αφού έχουμε αφήσει ένα δεξιό δρόμο και στα αριστερά μας ένα ξυλουργείο. Εδώ υπάρχει μια βρύση, από όπου μπορούμε να προμηθευτούμε πόσιμο νερό.

Σε 5’, ενώ κατηφορίζουμε το λιθόστρωτο μονοπάτι, αριστερά και προς τα κάτω στο βάθος, αντικρίζουμε την Ι. Μ. Γρηγορίου.

Σε 30’, συναντάμε στα αριστερά μας μονοπάτι, το οποίο αποφεύγουμε. Συνεχίζουμε δεξιά κατηφορική πορεία.

Σε 10’, είμαστε σε ύψωμα, από το οποίο μπορούμε να φωτογραφήσουμε προς την Ι. Μ. Γρηγορίου.

Σε 25’, συναντάμε στα δεξιά μας μονοπάτι που οδηγεί στην Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας. Ακολουθούμε ευθεία κατηφορική πορεία.

Σε 10’, περνάμε ένα γεφύρι, ενώ αποφεύγουμε πριν ένα δεξιό μονοπάτι.

Σε 5’, είμαστε στην πύλη της Ι. Μ. Γρηγορίου.

……………………………………………………………………………………………………………….

Β…ΠΡΟΣ ΤΗΝ Ι. Μ. Διονυσίου, εμείς ακολουθούμε τον αριστερό δρόμο. Σε 40 μέτρα περίπου αποφεύγουμε έναν δεξιό δρόμο.

Σε 30’, ο δρόμος διχάζει. Ακολουθούμε δεξιά ανηφορική πορεία. (Ο αριστερός δρόμος οδηγεί σε 15 λεπτά στην κορυφή του Αντίθωνα. Πέντε λεπτά πριν την κορυφή θα ακολουθήσουμε ανηφορικό μονοπάτι γιατί ο δρόμος σταματά. Η θέα από εκεί είναι πανέμορφη!!! Σημείωση: ο δρόμος της επιστροφής είναι ο ίδιος.).

Σε 15’, διασταυρωνόμαστε με δρόμο. Ο αριστερός δρόμος κατηφορίζει για την Ι. Μ. Αγίου Παύλου. Εμείς ακολουθούμε δεξιά κατηφορική κατεύθυνση στο δρόμο.

Σε 15’, ο δασικός δρόμος διχάζει. Ακολουθούμε δεξιά κατηφορική πορεία.

Σε 15’, θα συναντήσουμε στα αριστερά μας ένα εκκλησάκι. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε λίγα μέτρα μετά από αυτό, στα αριστερά μας, κατηφορίζει μονοπάτι, το οποίο και θα ακολουθήσουμε. Στη συνέχεια θα αποφύγουμε δύο αριστερά μικρότερα μονοπάτια.

Σε 15’, συνεχίζουμε να κατηφορίζουμε μέσα σε πυκνό δάσος από καστανιές προς το ρέμα, που θα συναντήσουμε σε λίγο.

Σε 10’, περνάμε το ποταμάκι στο ρέμα.

Σε 5’, βαδίζουμε ήδη μέσα σε όμορφο δάσος από καστανιές.

Σε 10’, ΠΡΟΣΟΧΗ!! Το ανηφορικό μονοπάτι διχάζει. Ακολουθούμε αριστερή κατηφορική κατεύθυνση.

Σε 5’, φτάνουμε σε ύψωμα, ενώ διακρίνουμε μπροστά μας και προς τα κάτω την Ι. Μ. Διονυσίου.

Σε 15’, φτάνουμε σε νέο ύψωμα (που μόλις διακρίνεται η Μονή). Συνεχίζουμε κατηφορική πορεία στο λιθόστρωτο μονοπάτι.

Σε 15’, φτάνουμε σε βολικό σημείο, από όπου μπορούμε να φωτογραφήσουμε θεαματικά την Μονή.

Σε 15’, κατηφορίζουμε το λιθόστρωτο μονοπάτι, περνάμε το γεφυράκι και ακολουθούμε δεξιά πορεία 90 μοιρών για να βγούμε στη διασταύρωση, στη στροφή του δρόμου. Αφού ακολουθήσουμε τον λιθόστρωτο δρόμο, είμαστε ήδη στην πύλη της Ι. Μ. Διονυσίου.

10’

30’

35’

40’

60’

65’

70’

80’

90’

95’

100’

105’

110’

150’

160’

165’

190’

195’

200’

230’

240’

265’

275’

280’

……………

165’

195’

210’

225’

240’

255’

265’

270’

280’

285’

300’

315’

330’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Καρυές – Μονή Ξηροποτάμου

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Μέτρια

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός Χρόνος : 95’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από την αφετηρία των λεωφορείων με την λιθόστρωτη πλατεία ακολουθούμε τον δρόμο σε ΝΑ κατεύθυνση, που περνάει ανάμεσα από τα μαγαζιά αφήνοντας στα δεξιά μας το Πρωτάτο και συνεχίζουμε προς την Αγροτική Τράπεζα μέχρι το τελευταίο σπίτι. Ακολουθούμε τον λιθόστρωτο δρόμο, που ανηφορίζει δεξιά πριν το τελευταίο σπίτι στο φούρνο.

Σε 10’, έχουμε μπροστά μας τρεις κατευθύνσεις. Αποφεύγουμε τον αριστερό κατηφορικό και τον μεσαίο δρόμο που οδηγεί στο σπίτι και ακολουθούμε τον δεξιό ανηφορικό, ο οποίος στη συνέχεια περνάει δεξιά και πάνω από το σπίτι. Σε 10 μέτρα περίπου αποφεύγουμε ένα δεξιό μονοπάτι ακολουθώντας ευθεία πορεία στο λιθόστρωτο ανηφορικό δρόμο.

Σε 20’, συναντάμε στα δεξιά μας δεξιό ανηφορικό δρόμο, τον οποίο αποφεύγουμε. Ακολουθούμε ευθεία ανηφορική πορεία ανάμεσα στις χιλιάδες καστανιές στο παλιό λιθόστρωτο.

Σε 5’, συναντάμε στα δεξιά μας μικρό λιθόστρωτο μονοπάτι να ανεβαίνει το οποίο και ακολουθούμε. Σε 100 μέτρα περίπου θα βγούμε στο Σταυρό. (Αλλά και ευθεία να προχωρήσουμε πάλι θα βγούμε στον Σταυρό, περπατώντας απλά περισσότερα μέτρα.). Βρισκόμαστε σε σημείο που υπάρχει ένας σιδερένιος Σταυρός πάνω σε λιθόκτιστο κύβο, δηλώνοντας τις τέσσερις κατευθύνσεις. Η δεξιά ανηφορική οδηγεί στις Καρυές, η αριστερή σε κλίση 90 μοίρες στην Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας, Ι. Μ. Γρηγορίου, Ι. Μ. Διονυσίου και Ι. Μ. Αγίου Παύλου. Η αριστερή κατηφορική στην Ι. Μ. Κουτλουμουσίου και στην ευθεία κατηφορική στην Ι. Μ. Ξηροποτάμου και στη Δάφνη. Εμείς ακολουθούμε την τελευταία – νότια – κατεύθυνση.

Σε 15’, συναντάμε δύο μικρούς χωματόδρομους, έναν δεξιό και έναν αριστερό τους οποίους αποφεύγουμε. Ακολουθούμε κανονική πορεία στον κεντρικό δρόμο, δηλαδή κατηφορική.

Σε 5’, αφού αποφύγαμε έναν αριστερό χωματόδρομο, συναντάμε στα δεξιά μας στον δρόμο, μονοπάτι να κατηφορίζει το οποίο ακολουθούμε. Σε 100 μέτρα περίπου, συναντάμε πάλι τον κεντρικό δρόμο στον οποίο συνεχίζουμε κατηφορική νότια πορεία. Πιο κάτω στην αριστερή στροφή του, αποφεύγουμε τον δεξιό χωματόδρομο.

Σε 15’, σε μια αριστερή στροφή του δρόμου αφήνουμε στα δεξιά μας δύο χωματόδρομους, ενώ μπροστά μας και προς τα κάτω, αντικρίζουμε την Ι. Μ. Ξηροποτάμου και τον Σιγγιτικό κόλπο. Εδώ έχουμε την ευκαιρία να φωτογραφήσουμε από βολική θέση. Βαδίζουμε κανονικά στον κεντρικό δρόμο.

Σε 10’, σε μια λιθόστρωτη δεξιά στροφή του δρόμου με κλίση κατηφορική 180 μοιρών, (αν θέλουμε να αποφύγουμε το δρόμο), μπαίνουμε μέσα στο πλάτωμα που είναι αριστερά και σε 20 μέτρα περίπου, στο σημείο όπου μπροστά μας βλέπουμε τη βαθιά ρεματιά, στρίβουμε δεξιά σε κλίση 90 μοιρών και ακολουθούμε το κατηφορικό μονοπάτι σε νότια κατεύθυνση, έτσι ώστε, καθώς βαδίζουμε να έχουμε την ρεματιά στα αριστερά μας.

Σε 5’, συναντάμε στα δεξιά μας το παλιό λιθόστρωτο μονοπάτι το οποίο όμως πιο πάνω κλείνει. Εμείς ακολουθούμε ευθεία κατηφορική πορεία προς τη Μονή.

Σε 10’, είμαστε ήδη στην Πύλη της Ι. Μ. Ξηροποτάμου, αφού προηγουμένως περάσαμε αριστερά από ένα μακρύ πέτρινο πεζούλι και στη συνέχεια στρίψαμε δεξιά μέσα στη μεγάλη καμάρα.

10’

30’

35’

50’

55’

70’

80’

85’

95’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Καρυές – Μονή Σίμωνος Πέτρας

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Μέτρια

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός Χρόνος: 170’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Σε 5’, συναντάμε στα δεξιά μας μικρό λιθόστρωτο μονοπάτι να ανεβαίνει το οποίο και ακολουθούμε. Σε 100 μέτρα περίπου θα βγούμε στο Σταυρό. (Αλλά και ευθεία να προχωρήσουμε πάλι θα βγούμε στον Σταυρό, περπατώντας απλά περισσότερα μέτρα.). Βρισκόμαστε σε σημείο που υπάρχει ένας σιδερένιος Σταυρός πάνω σε λιθόκτιστο κύβο, δηλώνοντας τις τέσσερις κατευθύνσεις. Η δεξιά ανηφορική οδηγεί στις Καρυές, η αριστερή σε κλίση 90 μοίρες στην Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας, Ι. Μ. Γρηγορίου, Ι. Μ. Διονυσίου και Ι. Μ. Αγίου Παύλου. Η αριστερή κατηφορική στην Ι. Μ. Κουτλουμουσίου και στην ευθεία κατηφορική στην Ι. Μ. Ξηροποτάμου και στη Δάφνη. Εμείς ακολουθούμε την αριστερή πορεία ΝΑ με κλίση 90 μοιρών στον δασικό δρόμο μέσα στο δάσος με τις καστανιές.

Σε 5’, αποφεύγουμε μικρό δεξιό δασικό δρόμο.

Σε 20’, αποφεύγουμε δύο αριστερούς κατηφορικούς χωματόδρομους, ακολουθώντας ευθεία ανηφορική πορεία.

Σε 5’, αποφεύγουμε μικρό δεξιό κατηφορικό χωματόδρομο, ακολουθώντας σταθερή ευθεία πορεία.

Σε 5’, αποφεύγουμε αριστερό ανηφορικό δασικό δρόμο, ακολουθώντας σταθερή ευθεία πορεία.

Σε 10’, συνεχίζουμε σταθερή πορεία στο δρόμο, ενώ στα δεξιά μας αφήνουμε ένα σπιτάκι.

Σε 10’, αποφεύγουμε αριστερό δασικό δρόμο, ακολουθώντας συνεχώς ευθεία πορεία.

Σε 5’, ο δρόμος διχάζει. Προτιμήστε τον αριστερό, παρ’ ότι και οι δύο οδηγούν στο ίδιο σημείο.

Σε 5’, οι δρόμοι συναντιούνται. Ακολουθούμε ευθεία ΝΑ σταθερή πορεία, ενώ στο βάθος διακρίνεται η κορυφή του Άθωνα.

Σε 5’, ο δρόμος διχάζει. Εμείς ακολουθούμε τον δεξιό δασικό για την Σιμωνόπετρα και σε 20 μέτρα περίπου, θα περάσουμε ανάμεσα από δύο λιθόκτιστες κολώνες.

Σε 10’, είμαστε σε σταυροδρόμι και ακολουθούμε δεξιά κατηφορική πορεία στο δρόμο.

Σε 5’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Βρισκόμαστε σε σταυροδρόμι πολλών δρόμων. Στο λιθόκτιστο τρίγωνο ακολουθούμε τον αριστερό δρόμο με κατεύθυνση προς την θάλασσα.

Σε 5’, διασταυρωνόμαστε με δρόμο και ακολουθούμε δεξιά πορεία προς το σπίτι. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε 20 μέτρα περίπου λίγο πριν το σπίτι, ακολουθούμε αριστερό κατηφορικό μονοπάτι με κατεύθυνση προς την θάλασσα.

Σε 5’, συναντάμε μικρό δασικό και ακολουθούμε δεξιά κατηφορική πορεία. ΠΡΟΣΟΧΗ! Αφήνουμε το μικρό δασικό δρόμο και ακολουθούμε δεξιό κατηφορικό μονοπάτι σε νότια κατεύθυνση.

Σε 10’, διασχίζουμε ρέμα, όπου (εκτός από το καλοκαίρι), κατεβάζει νερό προς τη θάλασσα.

Σε 5’, αποφεύγουμε ένα αριστερό ανηφορικό μονοπάτι, ακολουθώντας ευθεία κατηφορική πορεία.

Σε 10’, σε μια δεξιά στροφή του λιθόστρωτου κατηφορικού μονοπατιού, αντικρίζουμε μπροστά μας την Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας και στο βάθος την Ι. Μ. Γρηγορίου.

Σε 5’, συναντάμε μπροστά μας ηλεκτρονική κεραία και ακολουθούμε αριστερή κατηφορική πορεία προς τη Μονή. Σε 50 μέτρα περίπου, συναντάμε τον κεντρικό δρόμο Δάφνης – Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας, αντικρίζοντας μπροστά μας τη Μονή. Ακολουθούμε αριστερή πορεία προς αυτήν.

Σε 10’, είμαστε στην πύλη της Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας, αφού προηγουμένως πριν από 5 λεπτά περίπου περάσαμε από το εκκλησάκι – σπηλιά του Σίμωνος του Μυροβλήτου.

10’

30’

35’

40’

60’

65’

70’

80’

90’

95’

100’

105’

115’

120’

125’

130’

140’

145’

155’

160’

170’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Καρυές – Μονή Παντελεήμονος

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Μέτρια

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός Χρόνος : 140’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από την λιθόστρωτη πλατεία που είναι η αφετηρία των λεωφορείων και η πηγή, ακολουθούμε τον ανηφορικό λιθόστρωτο δρόμο. Σε 100 μέτρα αριστερά στον πυροσβεστικό κρουνό που είναι στα δεξιά μας, αποφεύγουμε τον αριστερό δρόμο, ακολουθώντας ευθεία ανηφορική πορεία.

Σε 10’, συναντάμε τον κεντρικό δρόμο που αριστερά και ανηφορικά οδηγεί στη Δάφνη. Ενώ έχουμε απέναντί μας ένα δεξιό κατηφορικό που οδηγεί στην εκκλησία του Αγίου Ανδρέα, τον αποφεύγουμε και ακολουθούμε τον αριστερό σε κλίση 60 μοιρών.

Σε 5’, περνάμε μια γέφυρα. Ακολουθούμε ευθεία ανηφορική πορεία στο λιθόστρωτο. Σε λίγα μέτρα, αποφεύγουμε ένα δεξιό κατηφορικό μονοπάτι.

Σε 5’, αποφεύγουμε ένα δεξιό κατηφορικό δρόμο. Συνεχίζουμε στο λιθόστρωτο.

Σε 5’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Είμαστε σε σημείο τεσσάρων κατευθύνσεων. Ακολουθούμε αριστερή ανηφορική πορεία και σε 10 μέτρα περίπου στρίβουμε δεξιά σ κλίση 90 μοιρών. Σε 50 μέτρα περίπου ξαναστρίβουμε δεξιά και ανηφορικά, αποφεύγοντας το μονοπάτι που κατεβαίνει στα αριστερά μας.

Σε 5’, συνεχίζουμε σε ευθεία πορεία, αποφεύγοντας ένα αριστερό μονοπάτι. Πιο πέρα θα βρεθούμε σε σημείο δύο κατευθύνσεων. Ακολουθούμε την αριστερή ανηφορική πορεία στο λιθόστρωτο.

Σε 5’, αφού αποφύγαμε πριν 30 μέτρα περίπου ένα αριστερό ανηφορικό μονοπάτι, είμαστε σε σημείο δύο κατευθύνσεων. Ακολουθούμε αριστερή ανηφορική πορεία στο βασικό δρόμο.

Σε 10’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Είμαστε στον κεντρικό δρόμο σε σημείο πέντε κατευθύνσεων. Αποφεύγουμε τον πρώτο αριστερό ανηφορικό αυτοκινητόδρομο που οδηγεί στις Καρυές και ακολουθούμε τον απέναντι και αριστερά (τον δεύτερο δηλαδή από αριστερά μας) μικρό δασικό δρόμο, που οδηγεί στην Ι. Μ. Παντελεήμονος ανάμεσα στο δάσος από χιλιάδες καστανόδεντρα.

Σε 20’, συναντάμε αριστερό δασικό δρόμο, τον οποίο και αποφεύγουμε. Ακολουθούμε ευθεία κατηφορική πορεία στο δασικό δρόμο.

Σε 20’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Συναντάμε αριστερό δασικό δρόμο να κατηφορίζει, ο οποίος σε 100 μέτρα περίπου οδηγεί σε μια τεχνητή ονειρική λίμνη!! Αξίζει να κάνουμε μια στάση εδώ για να χαρούμε τις ομορφιές της και να επιστρέψουμε στην ίδια διασταύρωση, ακολουθώντας ευθεία κατηφορική σταθερή πορεία στο δασικό δρόμο.

Σε 5’, συναντάμε ένα αριστερό κατηφορικό δασικό δρόμο τον οποίο αποφεύγουμε, ακολουθώντας ευθεία πορεία. Σε λίγο θα περάσουμε δεξιά από ένα παλιό Ρώσικο μοναστήρι (παλαιομονάστηρο) και πιο κάτω, θα πρέπει να αποφύγουμε έναν δεξιό δασικό δρόμο, ακολουθώντας ευθεία κατηφορική πορεία στο κεντρικό δασικό δρόμο και αφήνοντας στα αριστερά μας ένα λιβάδι.

Σε 15’, καθώς βαδίζουμε κατηφορικά στο δρόμο, δεξιά μας στο βάθος βλέπουμε τη Σκήτη Ξενοφώντος.

Σε 15’, περνάμε ένα νέο – κατασκευαστικά – γεφύρι.

Σε 10’, αφού αποφύγαμε ένα δεξιό κατηφορικό χωματόδρομο, είμαστε σε σημείο τεσσάρων κατευθύνσεων. Ακολουθούμε ευθεία κατηφορική πορεία στο δρόμο που βαδίζουμε. Σε 20 μέτρα περίπου, αποφεύγουμε ένα δεξιό κατηφορικό μονοπάτι.

Σε 5’, έχουμε ήδη ακολουθήσει την κατεύθυνση προς την Μονή, αφού τη βλέπουμε μπροστά μας, μετά από μια αριστερή στροφή του δρόμου που βαδίζουμε.

Σε 5’, είμαστε στην πύλη της Ι. Μ. Παντελεήμονος, αφού προηγουμένως, ακολουθήσαμε τον αριστερό ανηφορικό λιθόστρωτο δρόμο.

10’

15’

20’

25’

30’

35’

45’

65’

85’

90’

105’

120’

130’

135’

140’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Καρυές – Μονή Κουτλουμουσίου -Μονή Φιλοθέου

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Μέτρια

Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός χρόνος : Α. 5’ – Β. 135’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από το Πρωτάτο ακολουθούμε ΝΑ κατεύθυνση ανάμεσα από τα μαγαζιά προς την Αγροτική Τράπεζα και το φούρνο. Στον φούρνο συνεχίζουμε ευθεία κατηφορική πορεία, έτσι ώστε σε λίγο να περάσουμε το γεφύρι.

Σε 5’, μετά το γεφύρι είμαστε ήδη στην εξωτερική πύλη της Ι. Μ. Κουτλουμουσίου,

Β. Προς Ι. Μ. Φιλοθέου

Ακολουθούμε το δεξιό λιθόστρωτο μονοπάτι, έτσι ώστε, να περάσουμε πάνω και δεξιά της Μονής Κουτλουμουσίου.

Σε 5’, συναντάμε χωματόδρομο. Ακολουθούμε το μονοπάτι, ευθεία απέναντι που κατηφορίζει. Λίγο πιο κάτω θα μας βγάλει σ’ ένα δρόμο τον οποίο και θα ακολουθήσουμε σε δεξιά κατεύθυνση.

Σε 15’, αφήνουμε στα αριστερά μας έναν κατηφορικό χωματόδρομο. ΠΡΟΣΟΧΗ! Λίγο πιο πάνω σε μια αριστερή στροφή του δρόμου θα ακολουθήσουμε αριστερό κατηφορικό δρόμο, αφήνοντας τον δρόμο που βαδίζαμε. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε 50 μέτρα περίπου, ακολουθούμε δεξιά το κατηφορικό λιθόστρωτο μονοπάτι.

Σε 10’. Συναντάμε στα δεξιά μας μια παλιά λιθόκτιστη πηγή. ΠΡΟΣΟΧΗ! Λίγο πιο πάνω, ακριβώς μετά το σπίτι και 20 μέτρα περίπου πριν το δρόμο, ακολουθούμε στα αριστερά μας το μονοπάτι.

Σε 5’, αφού αφήσουμε διάφορα αριστερά και δεξιά μονοπάτια, (το τελευταίο δεξιό οδηγεί στο παλιό λιθόστρωτο μονοπάτι της Ι. Μ. Φιλοθέου, αλλά δυστυχώς πιο πέρα είναι κλειστό από κλαδιά) βγαίνουμε σε δρόμο. Ακολουθούμε δεξιά κατεύθυνση. Σε 100 μέτρα περίπου αφήνουμε στα αριστερά μας ένα κατηφορικό δρόμο, συνεχίζοντας ευθεία ανηφορικά.

Σε 5’, βγαίνουμε σε άλλο δρόμο και ακολουθούμε αριστερή ανηφορική κατεύθυνση, αποφεύγοντας σ’ αυτό το σημείο, ένα αριστερό μικρότερο δρόμο.

Σε 10’, αφήνουμε ένα αριστερό κατηφορικό χωματόδρομο. Συνεχίζουμε ευθεία.

Σε 5’, στην άκρη ενός σπιτιού που συναντάμε στα αριστερά μας, οδηγεί μονοπάτι για την Ι. Μ. Ιβήρων. Εμείς ακολουθούμε σταθερή πορεία στο δρόμο.

Σε 15’, αφήνουμε ένα αριστερό κατηφορικό χωματόδρομο.

Σε 15’, αφήνουμε τον δρόμο που κατηφορίζει αριστερά και ακολουθούμε τον δεξιό.

Σε 5’, είμαστε σε σημείο τεσσάρων δρόμων. Αποφεύγουμε και τον αριστερό και τον δεξιό, συνεχίζοντας ευθεία πορεία. Λίγο πιο πέρα αφήνουμε ένα δεξιό ανηφορικό δρόμο.

Σε 10’, αφήνουμε ένα δεξιό ανηφορικό δρόμο.

Σε 10’, ο δρόμος διχάζει. Ακολουθούμε τον αριστερό κατηφορικό. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε 100 μέτρα περίπου, είμαστε σε σημείο αρκετών διευθύνσεων. Από εδώ στα δεξιά μας αρχίζει μονοπάτι προς την Ι. Μ. Φιλοθέου, το οποίο και ακολουθούμε.

Σε 10’, περνάμε ένα πολύ όμορφο ξύλινο γεφύρι!!

Σε 5’, βγαίνουμε στο δρόμο. Ακολουθούμε ευθεία πορεία επί του λιθόστρωτου προς τη Μονή.

Σε 5’, είμαστε ήδη στην πύλη της Ι. Μ. Φιλοθέου.

5’

10’

25’

35’

40’

45’

55’

90’

105’

115’

125’

130’

135’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Καρυές – Μονή Ιβήρων

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Εύκολη

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός Χρόνος: 80’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από την αφετηρία των λεωφορείων με την πλακόστρωτη πλατεία ακολουθούμε τον δρόμο σε ΝΑ κατεύθυνση, που περνάει ανάμεσα από τα μαγαζιά, αφήνοντας στα δεξιά μας το Πρωτάτο. Συνεχίζουμε ευθεία πορεία και εκεί που τελειώνουν τα σπίτια και ο δρόμος, στρίβουμε δεξιά για να περάσουμε το γεφύρι.

Σε 5’, ενώ είμαστε στην εξωτερική είσοδο της Ι. Μ. Κουτλουμουσίου, αποφεύγουμε το ανηφορικό λιθόστρωτο που οδηγεί στην Ι. Μ. Φιλοθέου και μπαίνουμε μέσα στην περιοχή της Μονής.

Σε 5’, αφήνουμε στα δεξιά μας την πύλη της Μονής Κουτλουμουσίου και ενώ συνεχίζουμε ευθεία κατηφορική πορεία, βγαίνουμε από την περιοχή της Μονής. Εδώ είμαστε σε σημείο δύο κατευθύνσεων. Ακολουθούμε ευθεία κατηφορική πορεία στο δρόμο. Αποφεύγοντας τον δεξιό που ανηφορίζει.

Σε 5’, αφού αποφύγαμε έναν δεξιό χωματόδρομο, πρέπει να ακολουθήσουμε έναν δεξιό κατηφορικό μονοπάτι, που είναι 10 μέτρα περίπου πριν από τον πλάτανο και το παλιό γεφύρι, έτσι ώστε βαδίζοντας, να έχουμε το ρέμα στα αριστερά μας.

Σε 5’, συναντάμε στα δεξιά μας ένα ανηφορικό μονοπάτι το οποίο αγνοούμε. Βαδίζουμε ευθεία κατηφορική πορεία συνεχώς στο λιθόστρωτο μονοπάτι, έχοντας στα αριστερά μας πάντα το ρέμα.

Σε 5’, αφού αποφύγαμε ένα δεξιό μονοπάτι, είμαστε σε σημείο, όπου το λιθόστρωτο που βαδίζουμε, σπάει από μεγάλες επίπεδες πέτρες. Αποφεύγουμε ένα αριστερό μονοπάτι που υπάρχει σ’ αυτό το σημείο και συνεχίζουμε ευθεία κατηφορική πορεία, ενώ σε λίγο θα ανηφορίσουμε. Στη συνέχεια, θα πρέπει να αποφύγουμε πάλι ένα δεξιό μονοπάτι. Θα κατηφορίσουμε και θα βαδίζουμε σταθερά στο λιθόστρωτο.

Σε 5’, το μονοπάτι διχάζει. Αποφεύγουμε τον δεξιό κατηφορικό λιθόστρωτο, και ακολουθούμε τον αριστερό κατηφορικό λιθόστρωτο δρόμο, έχοντας στα αριστερά μας το ρέμα. Σε λίγο θα περάσουμε ένα παλιό πολύ όμορφο πέτρινο γεφύρι!!

Σε 20’, περνάμε αριστερά από μια λιθόκτιστη πηγή. Συνεχίζουμε να βαδίζουμε αριστερά το λιθόστρωτο δρόμο, κατηφορικά. Σύντομα, θα περάσουμε ένα δεύτερο μεγαλύτερο λιθόκτιστο γεφύρι με ρέμα!

Σε 10’, περνάμε αριστερά από μια εκκλησία.

Σε 5’, το μονοπάτι κόβετε από ένα μικρό αυλάκι. Εμείς όμως προχωράμε κανονικά ευθεία, περνώντας αριστερά από πεζούλια και που σύντομα γίνεται λιθόστρωτο.

Σε 10’, αφού αποφύγαμε ένα δεξιό κατηφορικό μονοπάτι και βαδίζουμε κανονικά στο λιθόστρωτο δρόμο, βλέπουμε μπροστά μας την Ι. Μ. Ιβήρων.

Σε 5’, είμαστε ήδη στην Πύλη της Ι. Μ. Ιβήρων, αφού αφήσαμε στα αριστερά μας το κιόσκι.

5’

10’

15’

20’

25’

30’

50’

60’

65’

75’

80’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Φιλοθέου – Μονή Ιβήρων

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Εύκολη

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός Χρόνος: 75’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από την Πύλη της Μονής, κατηφορίζουμε τον δρόμο που είναι απέναντι και αμέσως αριστερά από τη βρύση, παράλληλα με το τοίχος, που θα το έχουμε στα δεξιά μας. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε 100 μέτρα περίπου στο πλάτωμα, ακολουθούμε το μονοπάτι που κατηφορίζει στα αριστερά μας.

Σε 5’, είμαστε σε σημείο αρκετών διευθύνσεων! Ακολουθούμε ευθεία το κατηφορικό μονοπάτι, που σύντομα γίνεται λιθόστρωτο.

Σε 5’, αφήνουμε ένα δεξιό κατηφορικό μονοπάτι. Συνεχίζουμε στο λιθόστρωτο.

Σε 5’, βγαίνουμε στο δρόμο. Ακολουθούμε αριστερή κατηφορική κατεύθυνση. Λίγα μέτρα πιο κάτω, στη δεξιά στροφή του δρόμου, αφήνουμε στα αριστερά μας ένα μικρότερο δασικό δρόμο. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε 30 μέτρα περίπου, πριν την επόμενη δεξιά στροφή του δρόμου, θα ακολουθήσουμε το λιθόστρωτο μονοπάτι που κατηφορίζει στα αριστερά μας.

Σε 5’, βγαίνουμε σε δρόμο. Συνεχίζουμε το μονοπάτι που κατηφορίζει προς τον αρσανά.

Σε 5’, βγαίνουμε πάλι σε δρόμο, αφού περάσαμε ήδη ακόμα ένα δρόμο. Ακολουθούμε δεξιά κατηφορική κατεύθυνση. Σημείωση: Για όσους έρχονται αντίστροφα, είναι ένα αριστερό μονοπάτι που κατεβαίνει απότομα 20 μέτρα περίπου, μετά από μία δεξιά στροφή του δρόμου.

Σε 5’, είμαστε σε σημείο τριών δρόμων μπροστά από την εξωτερική πόρτα ενός σπιτιού. Ακολουθούμε αριστερή κατεύθυνση στο δρόμο.

Σε 10’, σε μια δεξιά στροφή του δρόμου, περνάμε ένα ξύλινο γεφύρι.

Σε 10’, αφήνουμε ένα δεξιό κατηφορικό δρόμο που οδηγεί στον αρσανά της Μονής Φιλοθέου. Ακολουθούμε σταθερή πορεία ΒΑ κατεύθυνση έτσι ώστε να έχουμε συνεχώς στα δεξιά μας τη θάλασσα.

Σε 10’, αφήνουμε ένα δεξιό κατηφορικό μονοπάτι. Συνεχίζουμε να βαδίζουμε στο δρόμο.

Σε 5’, αρχίζουμε να αντικρίζουμε δεξιά και μπροστά μας την Ι. Μ. Ιβήρων, ενώ σε λίγο, θα αφήσουμε στα αριστερά μας ένα δρόμο που ανεβαίνει.

Σε 5’, αφήνουμε ένα αριστερό δρόμο, συνεχίζουμε ευθεία προς τη θάλασσα. Στην Παραλία ακολουθούμε αριστερή κατεύθυνση και στη συνέχεια, ανεβαίνουμε τον πρώτο λιθόστρωτο δρόμο που θα συναντήσουμε.

Σε 5’, είμαστε πια στην Πύλη της Ι. Μ. Ιβήρων.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

5’

10’

15’

20’

25’

30’

40’

50’

60’

65’

70’

75’

Μονή Φιλοθέου – Μονή Καρακάλλου

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Εύκολη

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός Χρόνος: 45’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Βγαίνοντας από την Πύλη της Μονής Φιλοθέου, στρίβουμε αμέσως αριστερά από τη βρύση που είναι απέναντι, σε ΒΑ κατεύθυνση, έχοντας παράλληλα τον τοίχο στα δεξιά μας.

Σε 10’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Συναντάμε στα δεξιά μας μικρότερο δρόμο, τον οποίο ακολουθούμε, αφήνοντας το μεγαλύτερο.

Σε 5’, αφήνουμε στα αριστερά μας ένα μονοπάτι που κατηφορίζει. Συνεχίζουμε ευθεία πορεία.

Σε 10΄, συναντάμε στα δεξιά μας μια παλιά πηγή. Λίγα μέτρα πιο κάτω, αφήνουμε στα δεξιά μας ένα μικρότερο μονοπάτι. Λίγα μέτρα ακόμα πιο κάτω, περνάμε δεξιά από δύο σπίτια. Συνεχίζουμε σε ευθεία κατεύθυνση διασχίζοντας δάσος από καστανιές.

Σε 5’, διασταυρωνόμαστε με ένα άλλο μονοπάτι. Ακολουθούμε ευθεία κατηφορική πορεία.

Σε 10’, βγαίνουμε σε δρόμο και περνάμε ακριβώς απέναντι προς τη Μονή Καρακάλλου για να κατεβούμε τα σκαλοπάτια.

Σε 5’, είμαστε πια στην πύλη της Ι. Μ. Καρακάλλου.

10’

15’

25’

30’

40’

45’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Καρακάλλου – Μονή Ιβήρων

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Εύκολη

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός Χρόνος: 80’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από την Πύλη της Μονής Καρακάλου, ακολουθούμε ευθεία κατεύθυνση στο λιθόστρωτο, που σε λίγα μέτρα συνεχίζει δεξιά και κατηφορικά. Λίγα μέτρα – αμέσως – ακολουθούμε αριστερή κατεύθυνση 180 μοίρες, έτσι ώστε να βαδίζουμε παράλληλα με τον εξωτερικό τοίχο της Μονής που θα τον έχουμε στα αριστερά μας, με κατεύθυνση προς την θάλασσα.

Σε 5’, το κατηφορικό μονοπάτι διακόπτεται από ένα χωματόδρομο. Εμείς συνεχίζουμε σε ευθεία κατηφορική πορεία προς τη θάλασσα.

Σε 10’, είμαστε στο δρόμο, στο σημείο του αρσανά της Ι. Μ. Καρακάλλου. Δεξιά οδηγεί στην Ι. Μ. Μεγίστης Λαύρας. Ακολουθούμε αριστερή κατεύθυνση έχοντας συνεχώς στα δεξιά μας τη θάλασσα.

Σε 20’, αφήνουμε ένα δρόμο στα αριστερά μας. Συνεχίζουμε την πορεία μας σε ευθεία κατεύθυνση.

Σε 10’, σε μια δεξιά στροφή του δρόμου περνάμε ένα ξύλινο γεφυράκι.

Σε 10’, αφήνουμε ένα δεξιό κατηφορικό δρόμο που οδηγεί στον αρσανά της Μονής Φιλοθέου. Ακολουθούμε σταθερή ΒΑ κατεύθυνση, έτσι ώστε να έχουμε στα δεξιά μας τη θάλασσα.

Σε 10’, αφήνουμε ένα δεξιό κατηφορικό μονοπάτι. Συνεχίζουμε να βαδίζουμε στο δρόμο.

Σε 5’, αρχίζουμε να αντικρίζουμε δεξιά και μπροστά μας την Ι. Μ. Ιβήρων, ενώ σε λίγο θα αφήσουμε στα αριστερά μας ένα δρόμο που ανεβαίνει.

Σε 5’, αφήνουμε έναν αριστερό δρόμο, συνεχίζοντας ευθεία προς τη θάλασσα. Στην παραλία ακολουθούμε αριστερή κατεύθυνση και στη συνέχεια, ανεβαίνουμε το πρώτο λιθόστρωτο δρόμο που θα συναντήσουμε.

Σε 5’, είμαστε πια στην Πύλη της Ι. Μ. Ιβήρων.

5’

15’

35’

45’

55’

65’

70’

75’

80’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Α. Μονή Ξηροποτάμου – Μονή Σίμωνος Πέτρας

Β. Μονή Ξηροποτάμου – Μονή Γρηγορίου

Α. Β.

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Δύσκολη Δυσκολία διαδρομής: Δύσκολη

Βατότητα διαδρομής: Όχι Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός Χρόνος : 190’ Συνολικός Χρόνος : 335’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Α. Προς Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας

Από την πύλη της Μονής προχωράμε απέναντι και αριστερά, έτσι ώστε, να περάσουμε ανάμεσα από τη λιθόκτιστη καμάρα. Αμέσως ακολουθούμε αριστερή κατηφορική πορεία 90 μοιρών επί του δρόμου, σε ΒΑ κατεύθυνση. Σημείωση: στην πρώτη δεξιά στροφή του δρόμου, στα αριστερά της σε λίγα μέτρα, υπάρχει ένα αξιοθέατο από λιμνούλες μέσα στα πλατάνια.

Σε 10’, συναντάμε στα αριστερά διαφόρους μικρότερους δρόμους, τους οποίους και αποφεύγουμε. Συνεχίζουμε σταθερά να βαδίζουμε επί του μεγάλου ανηφορικού δρόμου.

Σε 30’, ενώ βαδίζουμε επί του ανηφορικού δρόμου, φτάνουμε κοντά σε πελώριους λίθους. Από εδώ – στα αριστερά μας – είναι ωραίο σημείο για να φωτογραφήσουμε από ψηλά προς την Ι. Μ. Ξηροποτάμου.

Σε 15’, ο δρόμος διχάζει. Ακολουθούμε τον δεξιό κατηφορικό.

Σε 10’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Μπαίνουμε σε δάσος από έλατα και πλατάνια. Ακριβώς στην αρχή του, αφήνουμε τον δρόμο και ακολουθούμε δεξιό κατηφορικό μονοπάτι. Σε λίγα μέτρα, περνάμε απέναντι από το ποταμάκι και σύντομα, συναντάμε πάλι το δρόμο. Σημείωση: εάν το ποταμάκι έχει τόσο νερό που δεν μπορούμε να περάσουμε, θα πάμε γύρω – γύρω στο δρόμο, αλλά η διαδρομή είναι μακρινή και ο δρόμος κόβεται – σπάει σε διάφορα σημεία.

Σε 10’, είμαστε σε σημείο τριών κατευθύνσεων. Ακολουθούμε δεξιά κατεύθυνση.

Σε 15’, ανηφορίζουμε επί του δρόμου. Στα δεξιά μας διακρίνουμε την Ι. Μ. Ξηροποτάμου, πιο πέρα στο βάθος την Ι. Μ. Παντελεήμονος και προς τα κάτω τη Σκήτη του Δοντά.

Σε 5’, σε μια αριστερή στροφή του δρόμου, αφήνουμε στα δεξιά μας έναν μικρότερο δρόμο. Λίγο πιο πάνω σε μια δεξιά στροφή, αφήνουμε στα αριστερά μας έναν άλλο αριστερό δρόμο.

Σε 5’, αφήνουμε στα αριστερά μας έναν ανηφορικό δρόμο. Σημείωση: διάφοροι δρόμοι που οδηγούν μέσα στο δάσος – βουνό μπορεί να μας οδηγήσουν στον προορισμό μας. Όμως ασφαλέστερος είναι ο περιφερειακός δρόμος γύρω – γύρω από το βουνό, έτσι ώστε, να βλέπουμε συνεχώς στα δεξιά μας την θάλασσα για μη χαθούμε, διότι οι καιρικές συνθήκες συχνά αλλάζουν απότομα και χάνεται ο προσανατολισμός μας.

Σε 15’, είμαστε σε σημείο τριών δρόμων. Ο Δεξιός κατηφορικός οδηγεί στο λιμάνι της Δάφνης. Ακολουθούμε τον αριστερό ανηφορικό.

Σε 15’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Αφού αφήσαμε έναν αριστερό χωματόδρομο, είμαστε ήδη σε διασταύρωση τεσσάρων δρόμων. Βγαίνουμε από τον κεντρικό δρόμο που οδηγεί ανηφορικά προς τις Καρυές και ακολουθούμε τον δρόμο που ανοίγεται μπροστά μας ευθεία σε ΝΑ κατεύθυνση και όχι τον δεξιό κατηφορικό. Σε λίγα λεπτά θα συναντήσουμε στα δεξιά μας μια μικρή λίμνη.

Σε 15’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Θα συναντήσουμε στα αριστερά μας ένα σπίτι. Ακριβώς στο τέρμα του κήπου του σπιτιού, κατηφορίζει στα δεξιά μας μονοπάτι για την Σιμωνόπετρα το οποίο και θα ακολουθήσουμε.

Σε 5’, συναντάμε μικρό δασικό δρόμο και ακολουθούμε δεξιά κατηφορική πορεία. ΠΡΟΣΟΧΗ! Αφήνουμε το μικρό δασικό δρόμο και ακολουθούμε δεξιό κατηφορικό μονοπάτι σε νότια κατεύθυνση.

Σε 10’, διασχίζουμε ρέμα, το οποίο (εκτός από το καλοκαίρι), κατεβάζει πολύ νερό προς τη θάλασσα.

Σε 5’, αποφεύγουμε ένα αριστερό ανηφορικό μονοπάτι ακολουθώντας ευθεία κατηφορική πορεία.

Σε 10’, σε μια δεξιά στροφή του λιθόστρωτου κατηφορικού μονοπατιού, αντικρίζουμε μπροστά μας την Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας, και στο βάθος την Ι. Μ. Γρηγορίου.

Σε 5’, συναντάμε μπροστά μας ηλεκτρονική κεραία. Ακολουθούμε αριστερή κατηφορική πορεία προς τη Μονή. Σε 50 μέτρα περίπου συναντάμε τον κεντρικό δρόμο Δάφνης – Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας, αντικρίζοντας μπροστά μας τη Μονή. Ακολουθούμε αριστερή πορεία προς αυτή.

Σε 10’, είμαστε στην πύλη της Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας, αφού προηγουμένως πριν από 5’ περίπου, περάσαμε από το εκκλησάκι - σπηλιά του Σίμωνος του Μυροβλήτου.

Β. ΠΡΟΣ ΤΗΝ Ι. Μ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ

ΠΡΟΣΟΧΗ! Θα συναντήσουμε στα αριστερά μας ένα σπίτι. Ακριβώς στο τέρμα του κήπου του σπιτιού κατηφορίζει στα δεξιά μας μονοπάτι για την Σιμωνόπετρα. Σε λίγα μέτρα συναντάμε αριστερό ανηφορικό δρόμο ο οποίος οδηγεί στην Ι. Μ. Φιλοθέου. Ακολουθούμε ευθεία κατεύθυνση έχοντας στα δεξιά μας τη θάλασσα. Λίγο πιο κάτω, θα συναντήσουμε στα αριστερά μας μια λιθόκτιστη βρύση, απ’ όπου μπορούμε να προμηθευτούμε πόσιμο νερό.

Σε 5’, αφήνουμε στα δεξιά μας έναν κατηφορικό χωματόδρομο.

Σε 5’, ο δρόμος διχάζει. Αφήνουμε τον αριστερό ανηφορικό και ακολουθούμε τον δεξιό κατηφορικό.

Σε 5’, συναντάμε αριστερά και δεξιά χωματόδρομους. Τους αποφεύγουμε και ακολουθούμε ευθεία πορεία.

Σε 25’, συναντάμε άλλον δρόμο έχοντας μπροστά μας την κορυφή του Άθωνα. Ακολουθούμε τον αριστερό ανηφορικό δρόμο.

Σε 5’, αφήνουμε στα αριστερά μας έναν δρόμο. Ακολουθούμε δεξιά ΝΑ κατεύθυνση.

Σε 15’, ο δρόμος περνάει ανάμεσα από δύο λιθόκτιστες κολώνες.

Σε 30’, περνάμε αριστερά από το πυροφυλάκιο του προφήτη Ηλία. Κατηφορίζουμε σταθερά στο δρόμο.

Σε 10’, λίγο πριν τη λίμνη συναντάμε δεξιό κατηφορικό δρόμο, τον οποίο και ακολουθούμε προς το πριονιστήριο.

Σε 5’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Φτάνουμε σ’ ένα σπίτι, αφού έχουμε αφήσει ένα δεξιό δρόμο και στα αριστερά μας ένα ξυλουργείο. Εδώ υπάρχει βρύση απ’ όπου μπορούμε να προμηθευτούμε πόσιμο νερό.

Σε 5’, ενώ κατηφορίζουμε σε λιθόστρωτο μονοπάτι, αριστερά και προς τα κάτω στο βάθος, αντικρίζουμε την Ι. Μ. Γρηγορίου.

Σε 30’, συναντάμε στα αριστερά μας μονοπάτι το οποίο αποφεύγουμε. Συνεχίζουμε δεξιά κατηφορική πορεία επί του λιθόστρωτου.

Σε 10’, είμαστε σε ύψωμα, από το οποίο μπορούμε να φωτογραφήσουμε προς την Ι. Μ. Γρηγορίου.

Σε 25’, συναντάμε στα δεξιά μας μονοπάτι που οδηγεί στην Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας. Ακολουθούμε ευθεία κατηφορική πορεία.

Σε 10’, περνάμε ένα γεφύρι, ενώ αποφύγαμε πριν ένα δεξιό μονοπάτι.

Σε 5’, είμαστε στην Πύλη της Ι. Μ. Γρηγορίου.

10’

40’

55’

65’

75’

90’

95’

100’

115’

130’

145’

150’

160’

165’

175’

180’

190’

145’

150’

155’

160’

185’

190’

205’

235’

245’

250’

255’

285’

295’

320’

330΄

335’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Αγία Άννα – Νέα Σκήτη

Κάλλος Διαδρομής : Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Εύκολη

Βατότητα διαδρομής: Ναι

Συνολικός Χρόνος : 45΄

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από την πύλη του «Κυριακού», ακολουθούμε αριστερή πορεία για να βαδίσουμε τον ανηφορικό λιθόστρωτο δρόμο. Σε λίγα μέτρα, ακολουθούμε πάλι αριστερή πορεία για να περάσουμε δεξιά από το ελικοδρόμιο. Λίγα μέτρα μετά το μονοπάτι διχάζει. Αποφεύγουμε το αριστερό κατηφορικό λιθόστρωτο και συνεχίζουμε ευθεία σε ΒΔ κατεύθυνση.

Σε 5’ , είμαστε σε σημείο, όπου έχουμε στα αριστερά μας ένα εικονοστάσιο και το μονοπάτι να περνάει μέσα από σιδερένια πόρτα. Σε λίγα μέτρα, θα περάσουμε δεξιά από ένα λιθόκτιστο τοιχίδιο. Λίγα μέτρα πιο κάτω, σε μια αριστερή στροφή του λιθόστρωτου δρόμου, θα αντικρίσουμε μπροστά μας την – πάνω από τη θάλασσα- τη Νέα Σκήτη, ενώ στο βάθος σε ΒΔ κατεύθυνση, διακρίνουμε την Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρας. Λίγα μέτρα πάλι πιο κάτω, διασταυρώνουμε με νέο μονοπάτι. Ακολουθούμε δεξιά κατηφορική πορεία προς τη Νέα Σκήτη στο λιθόστρωτο, έχοντας στα αριστερά μας τη θάλασσα.

Σε 10’, το λιθόστρωτο μονοπάτι που βαδίζουμε, περνάει ανάμεσα από μια λιθόκτιστη καμάρα.

Σε 15’, αποφεύγουμε στα αριστερά μας μικρότερα μονοπάτια που οδηγούν στα σπιτάκια της Νέας Σκήτης, συνεχίζουμε σταθερή κατηφορική πορεία.

Σε 5’, είμαστε σε σταυροδρόμι μονοπατιών. Το δεξιό οδηγεί στην Ι. Μ. Παύλου. Το ευθεία μπροστά μας στον αρσανά της Νέας Σκήτης. Ακολουθούμε αριστερή πορεία 90 μοιρών προς τη Νέα Σκήτη.

Σε 5’, συναντάμε άλλη κατεύθυνση με σκαλοπάτια. Ακολουθούμε την αριστερή κατηφορική. Πιο κάτω, συναντάμε νέα κατεύθυνση με τσιμεντένια σκαλοπάτια. Ακολουθούμε δεξιά κατηφορική κατεύθυνση προς τη θάλασσα. Στη συνέχεια, συναντάμε λιθόστρωτο δρόμο, τον οποίο ακολουθούμε σε αριστερή κατηφορική κατεύθυνση.

Σε 5’, έχουμε φτάσει ήδη στο «Κυριακό» της Νέας Σκήτης. Δηλαδή, στην κεντρική εκκλησία της κοινότητας, στην πλατεία.

5’

15’

30’

35’

40’

45’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Γρηγορίου – Μονή Διονυσίου

Κάλλος Διαδρομής : Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Μέτρια

Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός Χρόνος : 80’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από την πύλη της Μονής, στρίβουμε δεξιά και ανεβαίνουμε τα σκαλοπάτια για να ακολουθήσουμε το λιθόστρωτο μονοπάτι περιμετρικά του κτηρίου σε ΝΑ κατεύθυνση

Σε 10’, είμαστε σε σημείο, όπου δεξιά μας αντικρίζουμε τη Μονή, την οποία μπορούμε να φωτογραφήσουμε από ωραία θέση. Σ’ αυτό το σημείο αποφεύγουμε ένα αριστερό μικρό μονοπάτι, σε λίγα μέτρα θα ακολουθήσουμε αριστερή κατηφορική κατεύθυνση 60 μοιρών, σε λιθόστρωτο.

Σε 5’, αποφεύγουμε ένα αριστερό ανηφορικό λιθόστρωτο μονοπάτι και ακολουθούμε το δεξιό κατηφορικό σταθερά σε ΝΑ κατεύθυνση, έχοντας διαρκώς τη θάλασσα στα δεξιά μας.

Σε 10΄, αρχίζουμε ήδη να κατεβαίνουμε, για να περάσουμε μέσα από το ρέμα πάνω από μια γέφυρα και στη συνέχεια, αριστερά του μεγάλου βράχου που είναι μπροστά μας.

Σημείωση: εκτός από τους καλοκαιρινούς μήνες το σημείο στη γέφυρα έχει πολύ νερό.

Σε 10’, είμαστε ήδη σε ύψωμα, από όπου – πίσω μας – μπορούμε να αντικρίσουμε στο βάθος την Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας. Ακολουθούμε σταθερή ΝΔ κατεύθυνση, έχοντας πάντα τη θάλασσα στα δεξιά μας.

Σε 15’, είμαστε σε ύψωμα και αντικρίζουμε στο βάθος τον αρσανά της Ι. Μ. Αγίου Παύλου.

Σε 10’, είμαστε ήδη σε σημείο, που αντικρίζουμε μπροστά μας την Ι. Μ. Διονυσίου.

Σε 15’, αφού περάσουμε το λιμανάκι φτάνουμε στο περίπτερο της προβλήτας. Από αυτό το σημείο ακολουθούμε το ανηφορικό λιθόστρωτο μονοπάτι προς τη Μονή.

Σε 5’, φτάνουμε στην πύλη της Μονής Διονυσίου.

10’

15’

25’

35’

50’

60’

75’

80’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Γρηγορίου – Μονή Φιλοθέου

Κάλλος Διαδρομής : Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Δύσκολη

Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός Χρόνος : 225’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από την πύλη της Μονής, ακολουθούμε ΒΔ κατεύθυνση προς το λιμάνι της.

Σε 5’, περνάμε ένα γεφυράκι και σε λίγα μέτρα αποφεύγουμε ένα αριστερό μονοπάτι. Βαδίζουμε ανηφορικά στο λιθόστρωτο δρόμο.

Σε 10’, αφήνουμε στα αριστερά μας, μονοπάτι που οδηγεί στην Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας. Ακολουθούμε ευθεία ανηφορική πορεία.

Σε 5’, αφήνουμε στα αριστερά μας ένα άλλο μονοπάτι. Συνεχίζουμε ευθεία πορεία.

Σε 10’, αφήνουμε στα αριστερά μας, ένα άλλο μονοπάτι. Συνεχίζουμε στο λιθόστρωτο. Λίγο πιο πάνω σε μια δεξιά στροφή θα θα αντικρίσουμε στα αριστερά μας την Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας.

Σε 25’, αφήνουμε στα δεξιά μας ένα μονοπάτι. Βαδίζουμε σταθερά στο λιθόστρωτο.

Σε 50’, το μονοπάτι διασχίζει δάσος από έλατα!

Σε 5’, αφήνουμε στα δεξιά μας ένα σπίτι. Λίγο πριν, υπάρχει βρύση όπου μπορούμε να προμηθευτούμε νερό. Πιο πέρα το μονοπάτι διχάζει. Ακολουθούμε το αριστερό για να περάσουμε πάνω από το ξυλουργείο. Στη συνέχεια αποφεύγουμε ένα δεξιό δρόμο και σε λίγα μέτρα έναν αριστερό. Ακολουθούμε ευθεία πορεία στο χωματόδρομο.

Σε 5’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Αφήνουμε στα αριστερά μας δρόμο που οδηγεί στην Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας. Λίγα μέτρα μπροστά μας στη λίμνη! Ακολουθούμε δεξιά κατεύθυνση, περνώντας πάνω από το γεφυράκι. Στο τέλος της λίμνης ακολουθούμε τον δεξιό δρόμο και στο πλάτωμα λίγο πιο πέρα ακολουθούμε αριστερή κατεύθυνση διασχίζοντας δάσος από καστανιές και έλατα!

Σε 25’, φτάνουμε σε σταυροδρόμι τεσσάρων κατευθύνσεων. Η δεξιά κατεύθυνση οδηγεί στην Ι. Μ. Διονυσίου. Εμείς ακολουθούμε ευθεία κατηφορική πορεία. Λίγο πιο κάτω αφήνουμε στα δεξιά μας έναν άλλο δασικό δρόμο ακολουθώντας αριστερή κατηφορική κατεύθυνση.

Σε 5’, συναντάμε άλλον δρόμο. Ακολουθούμε αριστερή κατεύθυνση

Σε 10’, είμαστε σε σταυροδρόμι τεσσάρων δρόμων. Ακολουθούμε ευθεία πορεία.

Σε 5’, αφήνουμε στα δεξιά μας έναν ανηφορικό χωματόδρομο.

Σε 10’, είμαστε σε σημείο τριών δρόμων. Ακολουθούμε αριστερή κατεύθυνση.

Σε 10’, συναντάμε άλλον δρόμο. Ακολουθούμε δεξιά κατηφορική κατεύθυνση.

Σε 15’, αφήνουμε στα αριστερά μας ένα χωματόδρομο.

Σε 5’, αφήνουμε στα αριστερά μας νέο χωματόδρομο, ο οποίος οδηγεί στην Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας.

Σε 15’, είμαστε σε σημείο τριών δρόμων. Ακολουθούμε αριστερή κατηφορική κατεύθυνση.

Σε 5’, αφήνουμε τον δρόμο, ακολουθώντας κατεύθυνση ανάμεσα στους τοίχους, Σε λίγα μέτρα – πιο κάτω – θα ακολουθήσουμε τον δεξιό δρόμο, που περνάει ανάμεσα από τα κυπαρίσσια.

Σε 5’, είμαστε ήδη στην πύλη της Ι. Μ. Φιλοθέου.

5’

15’

20’

30’

55’

105’

110’

115’

140’

145’

155’

160’

170’

180’

195’

200’

215’

220’

225’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Διονυσίου – Μονή Αγίου Παύλου

Κάλλος Διαδρομής : Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Εύκολη

Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός Χρόνος : 55΄

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από την πύλη της Μονής, ακολουθούμε το λιθόστρωτο μονοπάτι που είναι μπροστά μας, έχοντας σε ΝΑ κατεύθυνση τη θάλασσα στα δεξιά μας.

Σε 5’, είμαστε σε ύψωμα, από όπου αντικρίζουμε μπροστά μας τον αρσανά της Ι. Μ. Παύλου. Αρχίζουμε να κατηφορίζουμε το λιθόστρωτο μονοπάτι.

Σε 10’, είμαστε σε νέο ύψωμα, αφού προηγουμένως περάσαμε ένα μικρό ρέμα αντικρίζοντας εκ νέου – σε κοντινότερη απόσταση – τον αρσανά και μικρό τμήμα της Ι. Μ. Αγ. Παύλου. Κατηφορίζουμε πάλι προς την παραλία.

Σε 10’, είμαστε στην ακρογιαλιά. Ακολουθούμε το μονοπάτι παράλληλα της ακρογιαλιάς και σε λίγα λεπτά θα δούμε στα αριστερά μας την Ι. Μ. Αγίου Παύλου, κάτω από την κορυφή του Άθωνα.

Σε 10’, έχουμε ήδη αφήσει στα δεξιά μας τη θάλασσα και βαδίζουμε τον δρόμο που ανηφορίζει προς την Μονή. Σε 30 μέτρα περίπου στην πρώτη (αριστερή στροφή) του δρόμου, ακολουθούμε το δεξιό μονοπάτι (μικρότερο δρόμο) προς τη Μονή.

Σε 5’, συναντάμε τον κεντρικό δρόμο που αφήσαμε προηγουμένως και ακολουθούμε δεξιά ανηφορική πορεία σ’ αυτόν. Σε 20 μέτρα περίπου, ακολουθούμε αριστερή πορεία 90 μοιρών και αμέσως σε 20 πάλι μέτρα περίπου, βγαίνουμε από τον μικρό δρόμο και ακολουθούμε στα δεξιά μας το παλιό μονοπάτι, που περνάει δίπλα από τη γέφυρα, ενώ έχουμε στα δεξιά μας μικρό γεφυράκι. Πολύ σύντομα θα διαμορφωθεί σε λιθόστρωτο.

Σε 15’, ακολουθώντας το λιθόστρωτο δρόμο, είμαστε ήδη στην πύλη της Ι. Μ. Αγίου Παύλου.

5’

15’

25’

35’

40’

55’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Διονυσίου – Μονή Φιλοθέου

Κάλλος Διαδρομής : Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Δύσκολη

Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός Χρόνος : 260’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από την πύλη της Μονής, ακολουθούμε αριστερή πορεία προς το βουνό. Στη διασταύρωση – στροφή του δρόμου, ακολουθούμε αριστερή πορεία 90 μοιρών, περνάμε το τσιμεντένιο γεφυράκι και αρχίζουμε να ανηφορίζουμε το λιθόστρωτο μονοπάτι.

Σε 15’, φτάνουμε σε ψηλό σημείο. Από εδώ μπορούμε να φωτογραφήσουμε τη μονή από ωραία θέση.

Σε 20’, φτάνουμε σε ύψωμα, όπου αφήνουμε πίσω μας (που μόλις διακρίνεται) την Ι. Μ. Διονυσίου. Συνεχίζουμε ανηφορική πορεία προς το βουνό.

Σε 20’, φτάνουμε σε νέο ύψωμα, ενώ αφήνουμε ξανά πίσω μας τη Μονή.

Σε 5’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Το κατηφορικό μονοπάτι διχάζει. Ακολουθούμε δεξιά ανηφορική κατεύθυνση.

Σε 10’, βαδίζουμε ήδη μέσα σε όμορφο δάσος από καστανιές.

Σε 5’, περνάμε το ποταμάκι στο ρέμα.

Σε 10’, συνεχίζουμε να ανηφορίζουμε μέσα στο πυκνό δάσος από καστανιές, έχοντας στα δεξιά μας – νοητά – το ρέμα που περάσαμε.

Σε 15’, συναντάμε στα δεξιά μας δύο μικρότερα μονοπάτια, τα οποία αποφεύγουμε. Σε λίγα μέτρα θα βγούμε σε δασικό δρόμο, αντικρίζοντας στα δεξιά μας ένα εκκλησάκι. Συνεχίζουμε στο δρόμο.

Σε 15’, ο δασικός δρόμος διχάζει. Ακολουθούμε αριστερή ανηφορική πορεία.

Σε 20’, διασταυρωνόμαστε με δρόμο, έχοντας μπροστά μας την κορυφή του Άθωνα. Δεξιά ο δρόμος, κατηφορίζει για την Ι. Μ. Παύλου. Ακολουθούμε αριστερή ανηφορική κατεύθυνση στο δρόμο.

Σε 15’, ο δρόμος διχάζει. Ακολουθούμε αριστερή κατηφορική πορεία. (Δεξιά ο δρόμος οδηγεί στην κορυφή του Αντίθωνα σε 15’. Πέντε λεπτά από την κορυφή, θα ακολουθήσουμε ανηφορικό μονοπάτι γιατί ο δρόμος σταματά. Η θέα από εδώ είναι πάρα πολύ όμορφη και προς ανατολάς και προς δυσμάς, έχοντας μπροστά μας την επιβλητική κορυφή του Άθωνα!).

Σε 25’, συναντάμε ένα αριστερό δρόμο, τον οποίο αποφεύγουμε. Σε 40 μέτρα περίπου είμαστε σε σταυροδρόμι. Εδώ είναι ένα κομβικό σημείο, όπου αριστερά κατηφορίζει προς την Ι. Μ. Γρηγορίου και Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας. Ακολουθούμε δεξιά κατηφορική κατεύθυνση που οδηγεί προς την Ι. Μ. Φιλοθέου. Λίγο πιο κάτω αφήνουμε στα δεξιά μας, έναν άλλον δασικό δρόμο, ακολουθώντας αριστερή κατηφορική κατεύθυνση.

Σε 5’, συναντάμε άλλον δρόμο. Ακολουθούμε αριστερή κατεύθυνση.

Σε 10’, είμαστε σε σταυροδρόμι τεσσάρων κατευθύνσεων. Ακολουθούμε ευθεία πορεία.

Σε 5’, αφήνουμε στα δεξιά μας έναν κατηφορικό χωματόδρομο.

Σε 10’, είμαστε σε σημείο τριών δρόμων. Ακολουθούμε αριστερή κατεύθυνση.

Σε 10’, συναντάμε άλλον δρόμο. Ακολουθούμε δεξιά κατηφορική κατεύθυνση.

Σε 15’, αφήνουμε στα αριστερά μας έναν χωματόδρομο.

Σε 5’, αφήνουμε στα αριστερά μας νέο χωματόδρομο, ο οποίος οδηγεί στην Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας.

Σε 15’, είμαστε σε σημείο τριών δρόμων. Ακολουθούμε αριστερή κατηφορική πορεία.

Σε 5’, αφήνουμε τον δρόμο, ακολουθώντας κατεύθυνση ανάμεσα σε τοίχους. Σε λίγα μέτρα πιο κάτω, θα ακολουθήσουμε τον δεξιό δρόμο που περνάει ανάμεσα από τα κυπαρίσσια.

Σε 5’, είμαστε ήδη στην πύλη της Ι. Μ. Φιλοθέου.

15’

35’

55’

60’

70’

75’

85’

100’

115’

135’

150’

175’

180’

190’

195’

205’

215’

230’

235’

250’

255’

260’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Μεγίστης Λαύρας – Σκήτη Αγίας Άννας

Κάλλος Διαδρομής: Πανέμορφη

Δυσκολία διαδρομής: Δύσκολη

Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός Χρόνος : 235’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από την πύλη της Μονής, ακολουθούμε αριστερή νότια κατεύθυνση επί του λιθόστρωτου δρόμου. Περνάμε αριστερά από δύο εκκλησίες και κάποια σπιτάκια. Στη συνέχεια αυτός ο δρόμος γίνεται μικρός χωματόδρομος.

Σε 5’, στην πρώτη αριστερή στροφή του δρόμου, ακολουθούμε το λιθόστρωτο μονοπάτι που είναι μπροστά μας. Σε 20 μέτρα περίπου, συναντάμε δεξιό ανηφορικό μονοπάτι. Ακολουθούμε ευθεία πορεία στο λιθόστρωτο.

Σε 10’, συναντάμε τον χωματόδρομο. Ακολουθούμε αριστερή κατεύθυνση σ’ αυτόν.

Σε 5’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε μια αριστερή στροφή του δρόμου, αφήνουμε τον χωματόδρομο, για να ακολουθήσουμε το λιθόστρωτο μονοπάτι που ανηφορίζει δεξιά μας.

Σε 15’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Το λιθόστρωτο μονοπάτι σπάει. Εύκολα όμως το ξαναβρίσκουμε σε λίγα μέτρα πιο πάνω, - απέναντι μπροστά – στα δεξιά μας.

Σε 5’, το μονοπάτι διχάζει. Το αριστερό οδηγεί στη Σκήτη Τιμίου Προδρόμου (Ρουμάνικη). Ακολουθούμε το δεξιό λιθόστρωτο ανηφορικό μονοπάτι.

Σε 25’, είμαστε σε σημείο, όπου στα αριστερά μας αντικρίζουμε τη σκήτη του τιμίου Προδρόμου, ενώ διαφαίνεται το μονοπάτι που οδηγεί προς αυτήν. Ακολουθούμε ευθεία πορεία και σε λίγο θα αφήσουμε στα δεξιά μας ένα μικρό λιθόκτιστο κτίσμα. Λίγα μέτρα πιο κάτω, το μονοπάτι διχάζει. Το αριστερό κατηφορικό οδηγεί στα Καυσοκαλύβια μέσω του Αγίου Νείλου. Εμείς θα ακολουθήσουμε το δεξιό που οδηγεί στην Αγία Άννα.

Σε 5’, συναντάμε στα αριστερά μας ένα αριστερό κατηφορικό μονοπάτι, το οποίο αποφεύγουμε. Ακολουθούμε ευθεία ανηφορική πορεία.

Σε 15’, συναντάμε στα δεξιά μας ένα ανηφορικό μονοπάτι, το οποίο αποφεύγουμε. Ακολουθούμε ευθεία ανηφορική κατεύθυνση στο πετρώδες μονοπάτι.

Σε 15’, μπαίνουμε σε πυκνό σκιερό δάσος και σε λίγα μέτρα, θα περάσουμε ένα παλιό λιθόκτιστο μικρό γεφύρι.

Σε 10’, το μονοπάτι διχάζει δύο φορές. Ακολουθούμε δεξιά ανηφορική πορεία, ενώ τα αριστερά μονοπάτια οδηγούν στα Καυσοκαλύβια (Σκήτη Αγίας Τριάδος), μέσω του Αγίου Νείλου.

Σε 5’, το ανηφορικό μονοπάτι τελειώνει και ξαναμπαίνουμε σε ένα υπέροχο δάσος, πλούσιο σε ποικιλία δένδρων από καστανιές, βελανιδιές, έλατα και πλατάνια. Σε λίγα μέτρα αποφεύγουμε ένα δεξιό ανηφορικό μονοπάτι. Ακολουθούμε ευθεία ομαλή πορεία.

Σε 5’, θα διασχίσουμε ένα ρυάκι και πριν από αυτό, πρέπει να αποφύγουμε ένα δεξιό ανηφορικό μονοπάτι. Η κατεύθυνση είναι ευθεία μέσα στο δάσος.

Σε 5’, συναντάμε στα δεξιά μας τσιμεντένια πηγή.

Σε 10’, έχουμε ήδη μπει πάλι σε πυκνό δάσος από καστανιές, βελανιδιές και έλατα.

Σε 10’, περνάμε δεξιά από μεγάλους λίθους. Σ’ αυτό το σημείο, αποφεύγουμε αριστερό μονοπάτι. Συνεχίζουμε ευθεία πορεία. Πιο κάτω το μονοπάτι διχάζει. Αποφεύγουμε το αριστερό κατηφορικό. Συνεχίζουμε σταθερή κατηφορική πορεία.

Σε 10’, το μονοπάτι διχάζει. Αποφεύγουμε το αριστερό κατηφορικό που οδηγεί στα Καυσοκαλύβια. Συνεχίζουμε ευθεία πορεία. Σε λίγα μέτρα αποφεύγουμε νέο αριστερό μονοπάτι 90 μοιρών.

Σε 10’, συναντάμε αριστερό κατηφορικό μονοπάτι, το οποίο οδηγεί στον οικισμό των Καυσοκαλυβίων. Ακολουθούμε σταθερή ευθεία πορεία.

Σε 5’, συναντάμε αριστερό κατηφορικό μονοπάτι που οδηγεί στον οικισμό της Κερασιάς. Ακολουθούμε σταθερή ευθεία πορεία.

Σε 10’, είμαστε σε σημείο, όπου δεξιά μας συναντάμε μία βρύση με πόσιμο νερό. Στα αριστερά μας απέναντι από τη βρύση κατηφορίζει μονοπάτι προς τη θάλασσα για τα Κατουνάκια και Καρούλια μέσω του Αγ. Βασιλείου. Σε 10 μέτρα περίπου είναι η θέση «Σταυρός», όπου διασταυρώνονται τέσσερα μονοπάτια. Το δεξιό που ανηφορίζει οδηγεί στην κορυφή του Άθωνος και το αριστερό που σε 10 μέτρα περίπου κατηφορίζει, οδηγεί στη θάλασσα στον οικισμό Κατουνάκια και Καρούλια. Ακολουθούμε το μονοπάτι ευθεία μπροστά μας, που σε λίγο θα κατηφορίζει προς την Σκήτη της Αγίας Άννας.

Σε 10’, είμαστε σε σημείο που προς τα κάτω, στη θάλασσα, βλέπουμε την Αγία Άννα, δεξιότερα τον αρσανά της Ι. Μ. Αγίου Παύλου και στο βάθος διακρίνεται η Σιμωνόπετρα. Αρχίζουμε να κατηφορίζουμε.

Σε 10’, συναντάμε στα δεξιά μας λιθόκτιστο σκιερό περίπτερο, μέσα στο οποίο υπάρχει παλαιό πηγάδι.

Σε 15’, είμαστε σε μια σάρα (πέτρες σε κατολίσθηση) και αρχίζουμε να κατεβαίνουμε τσιμεντένια σκαλοπάτια.

Σε 5’, σε μια αριστερή στροφή αποφεύγουμε δεξιό μονοπάτι. Συνεχίζουμε να κατεβαίνουμε τα σκαλοπάτια.

Σε 15’, φτάνουμε στο καμπαναριό της Αγίας Άννας. Από κάτω σε 10 μέτρα περίπου, βλέπουμε την πύλη του «Κυριακού» της Σκήτης.

5’,

15’,

20’

35’

40’

65’

70’

85’

100’

110’

115’

120’

125’

135’

145’

155’

165’

170’

180’

190’

200’

215’

220’

235’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μονή Μεγίστης Λαύρας – Άγιος Νείλος – Καυσοκαλύβια

Κάλλος Διαδρομής: Πολύ Ωραία

Δυσκολία διαδρομής: Δύσκολη

Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός Χρόνος : 150’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από την πύλη της Μονής, ακολουθούμε αριστερή ΝΑ κατεύθυνση στο λιθόστρωτο δρόμο. Περνάμε αριστερά από δύο εκκλησίες και κάποια σπιτάκια. Στη συνέχεια αυτός ο δρόμος γίνεται μικρός χωματόδρομος.

Σε 5’, στην πρώτη αριστερή στροφή του δρόμου, ακολουθούμε το λιθόστρωτο μονοπάτι που είναι μπροστά μας. Σε 20 μέτρα περίπου συναντάμε δεξιό κατηφορικό μονοπάτι. Ακολουθούμε ευθεία σταθερή πορεία στο λιθόστρωτο.

Σε 10’, συναντάμε τον χωματόδρομο. Ακολουθούμε αριστερή κατεύθυνση σ’ αυτό.

Σε 5’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε μια αριστερή στροφή του δρόμου, αφήνουμε τον χωματόδρομο για να ακολουθήσουμε το λιθόστρωτο μονοπάτι που ανηφορίζει δεξιά μας.

Σε 15’, ΠΡΟΣΟΧΗ! Το λιθόστρωτο μονοπάτι σπάει. Εύκολα όμως το ξαναβρίσκουμε σε λίγα μέτρα πιο πάνω – απέναντι μπροστά – και προς τα δεξιά μας.

Σε 5’, το μονοπάτι διχάζει. Το αριστερό οδηγεί στη Σκήτη του Τιμίου Προδρόμου (Ρουμάνικη). Ακολουθούμε το δεξιό λιθόστρωτο ανηφορικό μονοπάτι.

Σε 25’, είμαστε σε σημείο, όπου στα αριστερά μας αντικρίζουμε τη σκήτη του Τιμίου Προδρόμου, ενώ διαφαίνεται το μονοπάτι που οδηγεί προς αυτήν. Ακολουθούμε ευθεία πορεία και σε λίγο θα αφήσουμε στα δεξιά μας ένα μικρό λιθόκτιστο κτίσμα. Λίγα μέτρα πιο κάτω το μονοπάτι διχάζει. Δεξιά οδηγεί στη Σκήτη της Αγίας Άννας, ενώ εμείς θα ακολουθήσουμε το αριστερό κατηφορικό που οδηγεί στα Καυσοκαλύβια μέσω του Αγίου Νείλου.

Σε 20’, φτάνουμε σε μια σάρα (πολλές πέτρες σε κατολίσθηση), χρειάζεται προσεκτική διέλευση και όσο το δυνατό καλύτερο πάτημα. Ακολουθούμε ευθεία πορεία, έχοντας πάντα στα αριστερά μας τη θάλασσα. ΠΡΟΣΟΧΗ! Εάν είμαστε σε εποχή με χιόνια ή έντονη βροχόπτωση καλύτερα να μην επιχειρήσουμε το πέρασμα αυτής της σάρας.

Σε 15’, έχουμε ήδη περάσει τη σάρα και ακολουθούμε ανηφορική πορεία.

Σε 10’, αφήνουμε στα αριστερά μας προς τα κάτω ένα σπίτι και σε λίγα μέτρα στα δεξιά μας συναντάμε ένα λιθόκτιστο τοίχο. Είμαστε στην περιοχή του Αγίου Νείλου. (Εάν θέλουμε να επισκεφθούμε το σπήλαιο του Αγ. Νείλου, ακολουθούμε το αριστερό κατηφορικό μονοπάτι και θα είμαστε εκεί σε 15’ περίπου). Σ’ αυτό το σημείο, στον τοίχο υπάρχει βρύση με πόσιμο νερό. Ακολουθούμε δεξιά κατεύθυνση στο μονοπάτι που σε λίγο θα αρχίσει να κατηφορίζει.

Σε 10’, περνάμε πάνω από ένα μικρό γεφύρι.

Σε 10’, συναντάμε στα αριστερά μας λιθόστρωτο κατηφορικό μονοπάτι που οδηγεί στη θάλασσα. Εδώ είναι ένα βολικό σημείο για να φωτογραφήσουμε το σπήλαιο του Αγ. Νείλου που είναι κυριολεκτικά σκαρφαλωμένο πάνω στον βράχο, μπροστά μας. Ακολουθούμε ευθεία πορεία και σε λίγο το μονοπάτι αρχίζει να ανηφορίζει.

Σε 10’, αφήνουμε στα δεξιά μας ένα λιθόκτιστο εικονοστάσιο. Συνεχίζουμε ευθεία ανηφορική πορεία, έχοντας πάντα στα αριστερά μας τη θάλασσα. Σε 20 μέτρα περίπου πιο πέρα, θα αρχίσουμε να βλέπουμε μπροστά μας τα Καυσοκαλύβια.

Σε 10’, περπατάμε σε τσιμεντένιο μονοπάτι και ήδη βλέπουμε, μπροστά στα αριστερά μας, το «Κυριακό» των Καυσοκαλυβίων, (Σκήτη Αγ. Τριάδος).

5’

15’

20’

35’

40’

65’

85’

100’

110’

120’

130’

140’

150’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Καυσοκαλύβια – Κερασιά – Κορυφή Άθωνα – Αγία Άννα

Κάλλος Διαδρομής: Πανέμορφη

Δυσκολία διαδρομής: Δύσκολη

Βατότητα διαδρομής: Όχι

Συνολικός Χρόνος: 445’

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Από το «Κυριακό» της Σκήτης έχοντας μπροστά μας την εκκλησία και πίσω μας τη θάλασσα, ακολουθούμε δεξιά κατεύθυνση και σε 20 μέτρα περίπου, ακριβώς στις μουριές, ακολουθούμε αριστερή ανηφορική κατεύθυνση. Σύντομα θα διακρίνουμε το μονοπάτι που ανηφορίζει ΒΑ και κατευθύνεται αριστερά της ρεματιάς.

Σε 5’, σε μια αριστερή στροφή, έχουμε ήδη αφήσει στα δεξιά μας ένα λιθόκτιστο εικονοστάσιο. Λίγα μέτρα πιο πάνω, αποφεύγουμε ένα αριστερό μονοπάτι. Ακολουθούμε δεξιά ανηφορική κατεύθυνση.

Σε 25’, ήδη βαδίζουμε ανηφορικά σε λιθόστρωτες πλάκες, έχοντας πίσω μας τη θάλασσα και αριστερά τις ρεματιές. Λίγα μέτρα πιο πάνω, αποφεύγουμε ένα δεξιό μονοπάτι. Ακολουθούμε αριστερή ανηφορική πορεία.

Σε 5’, είμαστε σε σημείο, όπου στα δεξιά μας συναντάμε ένα μικρό σπήλαιο μέσα σε μια μεγάλη πέτρα, το οποίο προσφέρει αρκετά σκιερό περιβάλλον για μια ανάσα!! Στα αριστερά μας διακρίνεται μικρό μονοπάτι, που αποφεύγουμε. Ακολουθούμε δεξιά ανηφορική πορεία. Λίγο πιο πάνω θα περάσουμε μια σάρα (πέτρες σε κατολίσθηση). ΠΡΟΣΟΧΗ! Η διάβαση δεν είναι ασφαλής!!!

Σε 10’, έχουμε περάσει την σάρα και έχουμε ήδη μπει μέσα σε δάσος. Λίγο πιο πέρα θα συναντήσουμε στα δεξιά μας ανηφορικό μονοπάτι, που αποφεύγουμε. Βαδίζουμε κανονικά ευθεία για να περάσουμε σε λίγο, δεύτερη μικρότερη σάρα.

Σε 15’, περνάμε δεξιά από ένα κελί – σπιτάκι. Στο τέρμα του εξωτερικού τοίχους, το ανηφορικό μονοπάτι διχάζει. Εμείς ακολουθούμε αριστερή κατεύθυνση.

Σε 10’, αφήνουμε στα αριστερά μας μια απότομη χαράδρα, ενώ μπροστά μας διακρίνεται κάποιο κελί.

Σε 5’, συναντάμε αριστερό κατηφορικό μονοπάτι, που αποφεύγουμε. Ακολουθούμε ευθεία ΒΔ κατεύθυνση. Σε 20 μέτρα περίπου πιο πέρα, αποφεύγουμε ένα δεξιό μονοπάτι 180 μοιρών.

Σε 5’, είμαστε σε σταυροδρόμι μονοπατιών και σε μια λιθόκτιστη πηγή με πόσιμο νερό. Ακολουθούμε ευθεία πορεία. Το δεξιό ανηφορικό οδηγεί στην Ι. Μ. Μεγίστης Λαύρας. Στα αριστερά μας περνάμε διάφορα σπιτάκια – κελιά της περιοχής Κερασιάς. (Εδώ είναι μια βολική περιοχή για όσους θέλουν να διανυκτερεύσουν σ’ ένα ξενώνα της Κερασιάς, έτσι ώστε να φύγουν νωρίς το πρωί για να ανέβουν την κορυφή του Άθωνα χωρίς ήλιο!!!)

Σε 5’, συναντάμε δύο αριστερά μονοπάτια που οδηγούν σύντομα στην Κερασιά. Ακολουθούμε ευθεία κατεύθυνση μέσα στο δάσος προς την Αγία Άννα.

Σε 5’, συναντάμε δεξιό μονοπάτι 160 μοιρών, που οδηγεί στην Ι. Μ. Μεγίστης Λαύρας. Ακολουθούμε ευθεία πορεία.

Σε 5’, συναντάμε αριστερό κατηφορικό μονοπάτι που οδηγεί και αυτό στην Κερασιά. Ακολουθούμε ευθεία πορεία.

Σε 10’, είμαστε σε σημείο, όπου δεξιά μας υπάρχει βρύση με πόσιμο νερό. Στα αριστερά μας κατηφορίζει μονοπάτι προς τον Άγιο Βασίλειο και στη συνέχεια για Κατουνάκια και Καρούλια στη θάλασσα. ΠΡΟΣΟΧΗ! ( Για όσους θέλουν να ανέβουν στην κορυφή του Άθωνα, ας γεμίσουν εδώ τουλάχιστον 2 λίτρα νερό για να μη έχουν πρόβλημα). Σε 10 μέτρα περίπου πιο πέρα, είμαστε στο σημείο του Σταυρού. Ευθεία και κατηφορικά οδηγεί στη Σκήτη της Αγίας Άννας, και σε άλλα 10 μέτρα περίπου, το αριστερό κατηφορικό μονοπάτι οδηγεί στα Κατουνάκια και στα Καρούλια. Από το Σταυρό ακολουθούμε ανηφορικό μονοπάτι σε ΒΑ κατεύθυνση για να συναντήσουμε στα 1500μ. υψόμετρο, την Παναγιά – Καταφύγιο που είναι σε περιοχή αλπικής ζώνης. Από εκεί ξεκινά μονοπάτι για την κορυφή του Άθωνα που είναι σε υψόμετρο 2033μ, όπου και θα συναντήσουμε το εκκλησάκι Μεταμόρφωσης του Σωτήρα. Ο κόπος μας θα ανταμειφθεί σίγουρα, γιατί η θέα και η εμπειρία από εκεί είναι απερίγραπτες!!! (Όμως καλό είναι να γνωρίζουμε ότι ο καιρός θα είναι τέτοιος που θα έχει καθαρό ορίζοντα για να μας δοθεί η δυνατότητα να δούμε όσο πιο μακριά και καθαρά γίνεται – να μπορέσουμε να φωτογραφήσουμε προς κάθε κατεύθυνση – τότε η ανταμοιβή μας θα είναι πλουσιοπάροχη!!

Σε 30’, είμαστε σε σημείο, όπου διακρίνουμε κάτω προς τη θάλασσα μέρος της Σκήτης της Αγίας Άννας, δεξιότερα τον αρσανά του Αγίου Παύλου και στο βάθος σε ΒΔ κατεύθυνση την Σιμωνόπετρα.

Σε 10’, μετά από ένα δύσκολο ανηφορικό πετρώδες μονοπάτι, μπαίνουμε σ’ ένα υπέροχο πυκνό δάσος από καστανόδεντρα!

Σε 10’, μπαίνουμε σ’ ένα υπέροχο δάσος από έλατα!

Σε 10’, μπαίνουμε σε νέο δάσος από διάφορα δέντρα. Πιο πάνω θα διασχίσουμε αραιό δάσος από πεύκα!

Σε 40’, σταδιακά μπαίνουμε ανηφορικά στην αλπική ζώνη του Άθωνα, (Περιοχή χωρίς δέντρα). Μπροστά και πάνω διακρίνουμε το καταφύγιο της Παναγιάς.

Σε 10’, είμαστε στο εκκλησάκι της Παναγιάς – καταφύγιο. (Εδώ μπορούμε να προμηθευτούμε βρόχινο νερό από το πηγάδι με τον κουβά! Επίσης είναι βολικό σημείο για να διανυκτερεύσουμε με υπνόσακο το οποίο μπορεί να μας εγκληματήσει στο υψόμετρο της κορυφής). Από την πέτρα του καταφυγίου ακολουθούμε δεξιά βόρεια κατεύθυνση στο ανηφορικό μονοπάτι που οδηγεί στην κορυφή.

Σε 30’, ενώ κινούμαστε ελικοειδώς στο ανηφορικό πετρώδες μονοπάτι, διακρίνουμε πίσω μας και προς τα κάτω, τη στέγη της «Παναγιάς». Ακολουθούμε ανηφορική πορεία κατά τον ίδιο τρόπο προς την Κορυφή.

Σε 10’, φτάνουμε σε σημείο που η στέγη της εκκλησίας δεν φαίνεται πια. Κινούμαστε ελικοειδώς προς την Κορυφή του Άθωνα στο πετρώδες μονοπάτι.

Σε 25’, είμαστε πια στην κορυφή του Άθωνα και στο εκκλησάκι της μεταμόρφωσης του Σωτήρα χρηστού. Η θέα είναι μεγαλειώδης και η εμπειρία συγκλονιστική!! Έχοντας το βλέμμα μας στραμμένο σε ΒΔ κατεύθυνση, διακρίνουμε τα ανατολικά μοναστήρια μέχρι την Ι. Μ. Παντοκράτορα και τα δυτικά μέχρι την Ι. Μ. Δοχειαρίου. Επίσης μπροστά μας και κάτω βλέπουμε την κορυφή του Αντίθωνα και στο βάθος σε ΒΔ κατεύθυνση οι Καρυές. Ο δρόμος της επιστροφής προς το καταφύγιο είναι ο ίδιος.

Σε 50’, φτάνουμε στο καταφύγιο. Ο δρόμος επιστροφής για τη θέση Σταυρός είναι ο ίδιος.

Σε 60’, είμαστε στη Θέση Σταυρός, όπου στα αριστερά μας υπάρχει βρύση με νερό. ΠΡΟΣΟΧΗ! Ακολουθούμε δεξιά κατεύθυνση προς την Αγία Άννα.

Σε 10’, είμαστε σε σημείο που κάτω βλέπουμε την Σκήτη Αγίας Άννας προς τη θάλασσα, δεξιότερα τον αρσανά του Αγίου Παύλου και στο βάθος διακρίνεται η Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας. Αρχίζουμε να κατηφορίζουμε.

Σε 10’, συναντάμε στα δεξιά μας λιθόκτιστο σκιερό περίπτερο μέσα στο οποίο υπάρχει παλαιό πηγάδι!!

Σε 15’, είμαστε σε μια σάρα και αρχίζουμε να κατεβαίνουμε τσιμεντένια σκαλοπάτια.

Σε 5’, σε μια αριστερή στροφή αποφεύγουμε δεξιό μονοπάτι. Συνεχίζουμε να κατεβαίνουμε τα σκαλοπάτια.

Σε 15’, φτάσαμε στο καμπαναριό της Αγίας Άννας. Από κάτω σε 10 μέτρα περίπου βλέπουμε την πύλη του «Κυριακού» της Σκήτης.

5’

30’

35’

45’

60’

70’

75’

80’

85’

90’

95’

105’

135’

145’

155’

165’

205’

215’

245’

255’

280’

330’

390’

400’

410’

425’

430’

445’

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

1.ΣΩΤΗΡΗ ΚΑΔΑ Αρχαιολόγου, «ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ» Τα μοναστήρια και οι θησαυροί του.

2. www.athos.edo.gr

3. www.athos.gr

4. ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ, Πάπυρος – Larousse – Britannica (1996)

5. ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ, νέα εγκυκλοπαίδεια «ΕΘΝΟΣ» ΜΑΛΙΑΡΗΣ παιδεία

6. LECTUS,ΑΘΩΣ «ΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ» www.e-lectus.gr

7. ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ» (1977)

8. «ΗΜΕΡΗΣΙΑ» «Στον υπέροχο κόσμο του Αγίου Όρους»

9. «ΗΜΕΡΗΣΙΑ» ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ με την ΗΜΕΡΗΣΙΑ «ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

10.ΕΚΔΟΣΕΙΣ ROAD, “Άθως – Athos”

Υ.Γ.: Η συνολική αναφορά για το «ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ», τόσο με την άντληση πληροφοριών από τις προαναφερόμενες πηγές όσο και οι προσωπικές εκτιμήσεις – κρίσεις και αναφορές που προέρχονται από προσωπικές εμπειρίες μου, θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά και μόνο για ιδιωτική χρήση.

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ Α. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

Λάρισα, Μάρτιος 2007

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2025

Νικηφόρος Α. Παπανικολάου Λάρισα Μάρτιος 2007

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Νικηφόρος Α. Παπανικολάου - Λάρισα 2007

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΓΝΩΡΙΜΙΑ

Μικρή ιστορική αναδρομή

Μερικές πρακτικές πληροφορίες

Αγιορείτικη Ζωή και συνήθειες

Οδικό δίκτυο και μεταφορές

Τα Δέκα ΔΕΝ του Αγίου Όρους

Περιήγηση στο Άγιον Όρος

Τα μοναστήρια και Οι Σκήτες

Ιερά Μονή Ζωγράφου

Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου (Κασταμονίτου)

Ιερά Μονή Δοχειαρίου.

Ιερά Μονή Ξενοφώντος.

Ιερά Μονή Παντελεήμονος,

Ιερά Μονή Ξηροποτάμου,

Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας.

Ιερά Μονή Γρηγορίου

Ιερά Μονή Διονυσίου

Ιερά Μονή Αγίου Παύλου

Τα Μοναστήρια της Ανατολικής Ακτής

Ιερά Μονή Χελανδαρίου

Τηλέφωνα Μονής: 23770/23797

Ιερά Μονή Εσφιγμένου

Ιερά Μονή Βατοπεδίου

Σκήτη Αγίου Ανδρέα ή Σεράϊ

Ιερά Μονή Παντοκράτορος

Ιερά μονή Σταυρονικήτα

Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου

Ιερά Μονή Ιβήρων

Ιερά Μονή Φιλοθέου

Ιερά Μονή Καρακάλλου

Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας

Τα Μονοπάτια του Αγίου Όρους

Διαδρομές

Καρυές – Ιερά Μονή Σταυρονικήτα

Ιερά Μονή Σταυρονικήτα – Ιερά Μονή Παντοκράτορος

Μονή Παντοκράτορος – Μονή Βατοπεδίου

Μονή Βατοπεδίου – Μονή Εσφιγμένου

Μονή Ζωγράφου – Μονή Βατοπεδίου

Μονή Ζωγράφου – Μονή Χιλιανδαρίου

Μονή Χιλιανδαρίου – Μονή Εσφιγμένου

Μονή Εσφιγμένου – Μονή Ζωγράφου

Μονή Κωνσταμονίτου – Μονή Ζωγράφου

Μονή Κωνσταμονίτου – Μονή Βατοπεδίου

Μονή Δοχειαρίου – Μονή Κωνσταμονίτου

Μονή Δοχειαρίου – Μονή Ζωγράφου

Δάφνη – Μονή Παντελεήμονος

Μονή Ξηροποτάμου – Μονή Παντελεήμονος

Α) Καρυές – Μονή Γρηγορίου

Β) Καρυές -Μονή Διονυσίου

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Καρυές – Μονή Ξηροποτάμου

Βατότητα διαδρομής: Ναι

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Καρυές – Μονή Σίμωνος Πέτρας

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Καρυές – Μονή Παντελεήμονος

Κάλλος Διαδρομής: Ωραία

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

ΧΡΟΝΟΣ

Καρυές – Μονή Κουτλουμουσίου -Μονή Φιλοθέου

Καρυές – Μονή Ιβήρων

Μονή Φιλοθέου – Μονή Ιβήρων

Μονή Φιλοθέου – Μονή Καρακάλλου

Μονή Καρακάλλου – Μονή Ιβήρων

Α. Μονή Ξηροποτάμου – Μονή Σίμωνος Πέτρας

Β. Μονή Ξηροποτάμου – Μονή Γρηγορίου

Αγία Άννα – Νέα Σκήτη

Μονή Γρηγορίου – Μονή Διονυσίου

Μονή Γρηγορίου – Μονή Φιλοθέου

Μονή Διονυσίου – Μονή Αγίου Παύλου

Μονή Διονυσίου – Μονή Φιλοθέου

Μονή Μεγίστης Λαύρας – Σκήτη Αγίας Άννας